당신은 주제를 찾고 있습니까 “rozbicie dzielnicowe w polsce referat – Klasa 5- Rozbicie dzielnicowe. Polska gra o tron!“? 다음 카테고리의 웹사이트 https://ppa.khunganhtreotuong.vn 에서 귀하의 모든 질문에 답변해 드립니다: https://ppa.khunganhtreotuong.vn/blog. 바로 아래에서 답을 찾을 수 있습니다. 작성자 Marcin Włoch 이(가) 작성한 기사에는 조회수 4,352회 및 좋아요 122개 개의 좋아요가 있습니다.
Table of Contents
rozbicie dzielnicowe w polsce referat 주제에 대한 동영상 보기
여기에서 이 주제에 대한 비디오를 시청하십시오. 주의 깊게 살펴보고 읽고 있는 내용에 대한 피드백을 제공하세요!
d여기에서 Klasa 5- Rozbicie dzielnicowe. Polska gra o tron! – rozbicie dzielnicowe w polsce referat 주제에 대한 세부정보를 참조하세요
Facebook: https://www.facebook.com/HistoriabyWloch
Wsparcie kanału: https://patronite.pl/historiabywłoch
rozbicie dzielnicowe w polsce referat 주제에 대한 자세한 내용은 여기를 참조하세요.
Rozbicie dzielnicowe w Polsce – Średniowiecze – Bryk.pl
1. Ustawa sukcesyjna Bolesława Krzywoustego (rozpoczynająca okres rozbicia dzielnicowego) W październiku 1138 roku zmarł Bolesław Krzywousty. Maj…
Source: www.bryk.pl
Date Published: 4/27/2022
View: 8922
Polska w okresie rozbicia dzielnicowego – Wikipedia
Rozbicie dzielnicowe (inaczej rozdrobnienie feudalne) – okres w historii Polski trwający od 1138 roku do koronacji Władysława Łokietka w roku 1320.
Source: pl.wikipedia.org
Date Published: 1/11/2022
View: 7042
Polska w okresie rozbicia dzielnicowego – Opracowania.pl
Do niego też miała należeć dzielnica senioralna. Pozostałą ziemię podzielił między swoich synów: Uprawnienia seniora: Z czasem upadła zasada senioratu, …
Source: opracowania.pl
Date Published: 3/15/2022
View: 3227
Rozbicie dzielnicowe w Polsce – kto co dostał? – eSzkola.pl
Rozbicie dzielnicowe w Polsce – przyczyny, skutki. Podział dzielnicowy – kto co dostał? Testament Bolesława Krzywoustego z roku 1138, miał na celu przede …
Source: eszkola.pl
Date Published: 6/27/2022
View: 4931
8. POLSKA W OKRESIE ROZBICIA DZIELNICOWEGO
Sytuacja polityczna na ziemiach polskich w okresie rozbicia dzielnicowego. a) złamanie zasady senioratu i rozbicie ziem polskich na dzielnice . Zasada senioratu …
Source: www.tomaszewska.com.pl
Date Published: 11/3/2022
View: 9037
Polska w okresie rozbicia dzielnicowego – Edukator.pl
Rozbicie dzielnicowe pogłębiało się, książęta zwierzchni skupiali w swoim ręku po parę dzielnic, inne umacniały się i pozostawały w opozycji. Po zamordowaniu …
Source: www.edukator.pl
Date Published: 11/11/2021
View: 8324
Początki rozbicia dzielnicowego – Referat Wypracowanie
Nie znamy tekstu ustawy, ale w wyniku jej postanowień Polska została podzielona na 5 dzielnic. Cztery dzielnice to były dziedziczne ziemie synów Bolesława …
Source: www.historia-polski.info
Date Published: 4/21/2021
View: 124
Rozbicie dzielnicowe w Polsce – przyczyny, skutki, czas trwania
Jakie były przyczyny oraz skutki rozbicia dzielnicowego Polski? Prezentujemy 10 najważniejszych faktów. Wyjaśniamy, czy rozbicie dzielnicowe …
Source: kronikidziejow.pl
Date Published: 7/4/2022
View: 3681
주제와 관련된 이미지 rozbicie dzielnicowe w polsce referat
주제와 관련된 더 많은 사진을 참조하십시오 Klasa 5- Rozbicie dzielnicowe. Polska gra o tron!. 댓글에서 더 많은 관련 이미지를 보거나 필요한 경우 더 많은 관련 기사를 볼 수 있습니다.
주제에 대한 기사 평가 rozbicie dzielnicowe w polsce referat
- Author: Marcin Włoch
- Views: 조회수 4,352회
- Likes: 좋아요 122개
- Date Published: 최초 공개: 2021. 7. 18.
- Video Url link: https://www.youtube.com/watch?v=dZBFkAidxfs
Rozbicie dzielnicowe w Polsce
Rozbicie dzielnicowe w Polsce
1. Ustawa sukcesyjna Bolesława Krzywoustego (rozpoczynająca okres rozbicia dzielnicowego)
W październiku 1138 roku zmarł Bolesław Krzywousty. Mając na uwadze walki jakie musiał prowadzić z bratem o władzę w kraju, ustalił reguły następstwa władzy, które miały zapobiec wojnie domowej i zapewnić jedność państwa.
Ustawa sukcesyjna jest także inaczej zwana “Testamentem Bolesława Krzywoustego”. Nie jest dokładnie ustalone kiedy została uchwalona, natomiast jej realizacja zaczęła się w 1138 roku.
Ustawę sukcesyjną przedstawiono do publicznej wiadomości na wiecu i została zatwierdzona przez możnych i wyższe duchowieństwo
Główną regułą ustawy była tzw. zasada senioratu. Oznaczała ona, że władzę zwierzchnią w kraju będzie dzierżył najstarszy przedstawiciel dynastii Piastów, który będzie miał uprzywilejowaną pozycję w stosunku do pozostałych książąt. Siedzibą seniora był Kraków wraz z Małopolską, która była dzielnicą senioralną. Książę senior prowadził politykę zewnętrzną, miał prawo inwestytury arcybiskupa i biskupów, był najwyższym sędzią, dowodził armią.
Inni książęta otrzymali w dziedziczne władanie (faktyczna dziedziczność zaistniała dopiero w późniejszym okresie) mniejsze dzielnice.
2. Państwo polskie w czasie rozbicia dzielnicowego.
Rozbicie dzielnicowe trwało od 1138 roku do 1320 roku. W tym samym czasie w niektórych europejskich państwach ma miejsce taki sam proces rozdrobnienia.
Władzę zwierzchnią po Bolesławie Krzywoustym wziął w swoje ręce jego najstarszy syn Władysław zwany później Wygnańcem. Jego rządy rozciągały się na dzielnicę senioralną, Pomorze, ziemię lubuską i Śląsk.
W innych częściach kraju rządy sprawowali:
Bolesław Kędzierzawy na Mazowszu
Mieszko III (Mieszko Stary) w Wielkopolsce
Kazimierz Sprawiedliwy (małoletni) z Salomeą (żoną Krzywoustego) w ziemi łęczyckiej
Henryk (pogrobowiec) w ziemi sandomierskiej
Pierwsze konflikty wybuchły już w rok po śmierci Bolesława Krzywoustego. Władysław stracił wtedy faktyczną władzę nad przypadającymi mu terenami, natomiast Bolesław Kędzierzawy umacnia się na Mazowszu, a Mieszko Stary w Wielkopolsce.
W 1142 r. wybuchła wojna pomiędzy Władysławem a juniorami. Władysław pragnął zdobyć Mazowsze. Skutkiem jego najazdu było złupienie dzielnicy mazowieckiej.
W 1144 r. zmarła żona Bolesława Krzywoustego – Salomea. Zarówno juniorzy jak i senior pragnęli przejąć jej ziemie. W lecie 1145 rozpoczęły się walki, w których brali udział również Rusini. Kampanię wygrał Władysław, który zdobył ziemię łęczycką, przez co oddzielił tereny Mieszka Starego od terytoriów będących pod rządami Bolesława Kędzierzawego. W 1146 r. wybuchły kolejne walki o władzę między Władysławem a juniorami. Na początku walk Władysławowi udało się odnieść kilka zwycięstw, jednak ostatecznie przegrywa z Mieszkiem Starym. Na wiosnę 1146 roku padł Kraków, a Władysław musiał udać się na wygnanie. Rządy seniora objął Bolesław Kędzierzawy przez co została złamana idea rządów senioralnych. W międzyczasie Władysław szukał za granicą sojuszników, którzy poparliby jego racje.
W 1157 r. – wyprawa niemieckiego cesarza Fryderyka Barbarossy (Rudobrodego). Cesarzowi towarzyszył Władysław Wygnaniec. W Krzyszkowie doszło do konfrontacji Władysława z braćmi. Okazało się że wszyscy zjednoczyli się przeciwko niemu. Cesarz nieoczekiwanie uznał władzę senioralną Bolesława Kędzierzawego, w zamian żądając hołdu lennego i powrotu Władysława na Śląsk. Ruch ten miał prawdopodobnie utrzymać zamieszanie w Polsce, przez co nie mogłaby ona rywalizować z Niemcami.
W 1173 r. zmarł Bolesław Kędzierzawy, a seniorem został Mieszko Stary. Pragnął on stworzyć własne państwo i emitować własny pieniądz. Polityka prowadzona przez nowego seniora nie przysporzyła mu zwolenników z uwagi na możliwość powstania inflacji w momencie wypuszczenia w obieg nowej monety. W 1177 r. w wyniku intrygi Mieszko stracił władzę. Seniorem został Kazimierz Sprawiedliwy. W 1180 r. – zjazd możnych i kleru w Łęczycy. Kazimierz Sprawiedliwy uzyskał aprobatę na objęcie władzy senioralnej w zamian za wprowadzenie prawa dziedziczności dóbr przez duchownych bez ingerencji księcia czy też feudałów oraz zgody na wybór biskupów przez kapituły kościelne (do tej pory władca osadzał biskupów).
3. Próby zjednoczeniowe dynastii Henryków Śląskich
a) Bolesław Wysoki
W 1168 roku syn Władysława Wygnańca (który wrócił do Polski towarzysząc ekspedycji Fryderyka Barbarossy w 1157 roku) – Bolesław Wysoki zaczął tworzyć państwo Henryków Śląskich.
Bolesław skoncentrował swoją uwagę na umacnianiu swoich terenów, szczególnie pod względem ekonomicznym. Wiedział, że nie ma sensu wdawać się w spory o charakterze politycznym. Książę posiadał duże doświadczenie, a dzięki swoim wojażom, podczas których zaobserwował jak rozwijały się inne państwa, wykorzystał swe obserwacje do mądrej rozbudowy własnego księstwa. Dzięki niemu dzielnica śląska prężnie się rozwijała (dzięki czemu w późniejszych czasach jego synowie liczyli się bardziej na arenie politycznej Polski).
b) Henryk Brodaty
Henryk Brodaty był jednym z późniejszych potomków Bolesława Wysokiego. Władzę sprawował od 1201 do 1238 roku.
Pierwszym krokiem o dość dużej wadze politycznej była wymiana terenów z Władysławem Laskonogim, dzięki czemu w 1205 roku Brodaty uzyskał władzę nad ziemią kaliską, oddając Laskonogiemu ziemię lubuską. Dla Henryka ziemia kaliska miała stanowić zaplecze do przeprowadzania wypraw związanych z pomorską polityką Brodatego.
W 1210 r. Henryk Brodaty poprosił papieża o wyrażenie zdania kto powinien sprawować rządy w Krakowie. Według prawa bowiem, miał to być najstarszy z dynastii Piastów. Przedsięwzięcie Henryka było zwrócone przeciwko księciu Leszkowi Białemu, który w tym czasie władał w Krakowie. Papież nie podjął jednak żadnych kroków przeciwko Leszkowi, w związku z czym działania Brodatego nie przynoszą skutków.
W 1222 roku sprzymierzeni władcy piastowscy podjęli się realizacji największego wspólnego projektu – wyprawy do Prus, którą przeprowadzono również w rok później. Nie osiągnięto jednak podczas tych krucjat spodziewanych wyników. Ustalono wtedy jednak sposób obrony terenów nadgranicznych, których strzec miały specjalne oddziały rycerzy.
Gdy zmarł Leszek Biały
Jeszcze gdy żył Henryk Brodaty miało miejsce wydarzenie o dużej wadze politycznej dla Henryków Śląskich. Tym wydarzeniem był wybór na księcia krakowskiego Henryka Pobożnego jeszcze gdy żył ojciec. Dzięki temu władza Henryków została zabezpieczona.
Henryk Brodaty zmarł w 1238 r. Nie udało mu się osiągnąć swego celu jakim była zdobycz korony monarszej dla swego potomka. Henryk Brodaty był władcą który umiejętnie kontynuował politykę jaką prowadził wcześniej jego ojciec. Dbał szczególnie o rozwój ekonomiczny ziem, którymi władał. Starał się intensyfikować kolonizację, zwiększyć rozwój miast poprzez nadawanie im przywilejów, dokonał reformy pieniądza.
c) Henryk Pobożny
Henryk był wyłącznym dziedzicem Henryka Brodatego. Władzę sprawował przez 3 lata od 1238 roku. Czas jego rządów charakteryzował się ciężką sytuacją wewnątrz kraju. Niezbyt optymistycznie wyglądała także sytuacja międzynarodowa. Henryk Pobożny nie miał takiego prestiżu jak jego ojciec.
Centrum władzy Henryka znajdowało się we Wrocławiu. Henryk Pobożny znajdował się w obozie papieskim.
Istniało dość duże prawdopodobieństwo, że Henryk mógł zostać królem Polski i dokonać integracji ziem polskich. Natomiast sytuacja została skomplikowana przez gwałtowny atak Mongołów w 1240 roku. Dzikie hordy Mongołów dotarły do terenów Polski znad Morza Czarnego. Polska
W 1241 r. Mongołowie skierowali się na Sandomierz, Kraków i Wrocław. Henryk spalił Wrocław i uszedł pod Legnicę, gdzie spodziewał się otrzymać posiłki, które jak się okazało nie przybyły w obiecanym terminie. Henryk zdecydował się uderzyć na wojska mongolskie i zginął w walce z nimi podczas bitwy pod Legnicą. Armia mongolska spustoszyła południową część Polski, a następnie udała się na Węgry
d) Henryk Probus (Henryk IV Prawy)
W 1273 r., w wieku 16 lat Henryk Probus przejął we własne ręce władzę w księstwie wrocławskim.
W 1281 r. Henryk zmusił innych książąt do ustępstw na swoją rzecz. W 1282 roku zmienił się kierunek ekspansji księcia wrocławskiego – planował opanowanie Wielkopolski. Zdobył Kalisz, który niebawem został wymieniony na ziemię ołobocką. Tereny zajęte przez Probusa odzyskał w 1287 roku Przemysł II.
W 1285 roku Henryk zawiązał przymierze z Wacławem II, królem Czech. Stosunki między tymi dwoma władcami były tak dobre, że istniała możliwość, że Henryk Probus mógł zostać królem Czech po śmierci Wacława.
Nie wiadomo dokładnie jak układały się relacje Henryka z Leszkiem Czarnym. W 1280 roku Henryk próbował opanować Kraków (co mogło otworzyć mu drogę do koronacji), jednak szybko zaprzestał realizacji planu. Po śmierci Leszka Czarnego Henryk zajął Kraków. Walki o utrzymanie swojej władzy nad miastem zajęły mu ostatnie 2 lata życia.
Henryk Probus zmarł w 1290 roku. Nie udało mu się uzyskać korony królewskiej.
Czynnikami jednoczącymi państwo były:
Rządy jednej, tej samej dynastii -> Piastów
Wspólne: język, kultura, poczucie więzi
wzrost poczucia zagrożenia z zewnątrz (wzrost znaczenia państw ościennych)
ambicje różnych warstw społecznych – szczególnie możnowładztwa i mieszczaństwa (aspekty ekonomiczne)
Kościół – powiększenie roli kleru polskiego + aspekt legendarny: zrośnięcie się członków biskupa Stanisława w jedną całość (aluzja do złączenia się w jedną całość ziem polskich)
4. Przemysł II
W 1273 roku Przemysł II obwieścił się księciem poznańskim
W 1279 r. zmarł Bolesław Pobożny, a Przemysł został jednym z najbardziej liczących się ówczesnych władców z dynastii Piastów.
W 1282 roku rozpoczął się konflikt księcia poznańskiego o koronę polską z Henrykiem Probusem. Po stronie Henryka były Śląsk i Małopolska, natomiast po stronie Przemysła Wielkopolska i związany z nim układami Mszczuj II z Pomorza, z którym w 1282 roku podpisał dodatkowy układ o przeżycie. W wyniku tego układu Przemysł II objął władzę na Pomorzu po śmierci Mszczuja w 1294 roku.
Walka o władzę w tym czasie nabierała tempa, a sytuację starał się ustatkować arcybiskup
Dzięki poparciu Kościoła Przemysłowi II udaje się koronować na króla Polski 25 czerwca 1295 roku. Koronacji dokonał arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka w katedrze gnieźnieńskiej. Uroczystość koronacji nawiązywała do tradycji wczesnopiastowskich.
Królestwo
W tym okresie nie dało się jednak dokonać realizacji planów. Przemysł II rządził krótko, bowiem już w 1296 roku został porwany przez Brandenburczyków i wkrótce zamordowany.
bilans okresu rozbicia dzielnicowego
Polska z uwagi na podział kraju na dzielnice nie mogła się rozwijać w takim tempie jak inne kraje Europy. Z jednej strony braku było poczucia jedności, z drugiej strony rozwój kraju hamowany był przez walki wewnętrzne o władzę nad poszczególnymi dzielnicami. Dodatkowe ataki Mongołów czy też zagrożenie od strony Niemiec pogarszały sytuację w Polsce. Okres rozbicia dzielnicowego charakteryzował się brakiem porządku i ogólnym zamętem. Konflikty wewnętrzne rozstrzygane były zwykle za pomocą siły, co rujnowało kraj. Najbardziej istotnym minusem tego okresu było złamanie zasady senioratu, które spowodowało walki wewnątrz kraju.
5. Państwo polskie w okresie rządów Władysława Łokietka.
Władysław Łokietek po 1300 roku wyruszył do Rzymu, na Węgry i do Wiednia by szukać poparcia dla swoich racji. Dzięki tej podróży udało mu się zawrzeć znajomości, które zaowocowały później. Dzięki pomocy węgierskiej, którzy nie byli przychylni czeskim Przemyślidom, w 1304 roku Łokietek wyruszył do Polski. Nie udało mu się zająć Krakowa, ale przejął władzę w ziemi sieradzko-łęczyckiej, zajął także Wiślicę i ziemię sandomierską. Sojusznicy Łokietka zajęli w tym czasie całe Kujawy.
Największe poparcie Czesi mieli w Wielkopolsce. Wacław III chciał odzyskać władzę w Polsce za pomocą siły, jednak podczas wyprawy do Polski został zamordowany. Po śmierci Wacława władza Łokietka rozciągała się na Małopolskę, ziemię sieradzko-łęczycką, Kujawy, Pomorze i część Wielkopolski. Łokietek ogłosił się dziedzicem Królestwa Polskiego, tak samo jak jego konkurent – panujący w Wielkopolsce Henryk Głogowski.
W 1311 roku przeciwko Władysławowi Łokietkowi występuje mieszczaństwo Małopolski. Buntownicy mieli nadzieję, że pomocy udzieli im niedawno koronowany na króla Czech Jan Luksemburski. W 1312 roku rozpoczął się nowy etap sporu. Kraków nie popiera Władysława Łokietka. Władzę w mieście próbował przejąć Bolesław Opolski, jednak jego starania zakończyły się fiaskiem. Łokietek odzyskał miasto, a rebelianci zostali skazani na więzienie lub śmierć. (Łokietek uważał, że bunt wywołali Niemcy
Polska a Zakon Krzyżacki
Do Polski Krzyżacy zostali sprowadzeni przez Konrada Mazowieckiego w 1226 roku, w celu pomocy podboju Prus. Była to dla nich bardzo korzystna sytuacja, w tym czasie zostali bowiem wygnani z Węgier. Konrad oddał zakonowi w czasowy zarząd ziemię chełmińską, którą Krzyżacy w późniejszym okresie sobie bezprawnie przywłaszczyli, fałszując również odpowiednie dokumenty.
Początek sporów polsko – krzyżackich:
W 1308 roku przeciwny Łokietkowi ród Święców, który rządził Pomorzem nakłonił Brandenburczyków do ataku na północ Polski. Brandenburczycy wykorzystali ciężką sytuację Łokietka i zaatakowali Gdańsk, w wyniku czego opanowali miasto. Święcowie współpracowali z Brandenburczykami, dzięki czemu przejęli w całkowite władanie lub w lenno
Gdańszczanie poprosili o pomoc Władysława Łokietka, który nie mogąc w tym czasie angażować się na Pomorzu (był zajęty w Małopolsce), zwrócił się do Krzyżaków. Ci zgodzili się zaatakować Brandenburczyków. Jak się okazało zapłatą za ową “pomoc” była rzeź mieszkańców Gdańska, zajęcie miasta przez Krzyżaków, a następnie opanowanie Tczewa.
W kwietniu 1309 roku Władysław Łokietek spotkał się z mistrzem pruskim krajowym. Na spotkaniu dyskutowano o sprawie Pomorza Gdańskiego. Krzyżacy są skłonni oddać Gdańsk, jednak pod warunkiem zapłacenia im olbrzymiej ilości pieniędzy, w wyniku czego Łokietek nie zgadza się na tę propozycję. W lipcu tego samego roku Krzyżacy zaatakowali zamek w Świeciu, który zajęli we wrześniu. W ciągu niewielkiego okresu czasu zajęli prawie całe Pomorze Gdańskie.
Konflikt polsko-krzyżacki do 1333 r.:
Opanowanie Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków oznaczało wybuch nowej wojny, do której Łokietek potrzebował sprzymierzeńca. W 1309 roku w Grabiach książę zaskarżył Zakon do papieża. Całą tę sprawę zaczęła badać komisja papieska, która chciała dokonać kasacji wszystkich zakonów rycerskich. Krzyżacy czując ewentualne zagrożenie przenieśli swą główną siedzibę z Wenecji do Malborka. Papież jednak nie zdecydował się na to, aby dokonać kasaty Zakonu Krzyżackiego. W 1319 roku Polacy złożyli drugą skargę na Zakon. Doprowadziła ona do wybrania przez papieża 3 arbitrów, którzy mieli zająć się rozwiązaniem konfliktu. Jednak każdy z nich pochodził z Polski, co stwarzało możliwość, że Krzyżacy nie pogodzą się z wyrokiem. Proces trwał od 1320 do 1321 roku. Sąd wydał wyrok, który był dla Polski bardzo korzystny i który mówił, że Krzyżacy mają oddać Pomorze Gdańskie oraz uiścić kwotę 30 000 grzywien w ramach odszkodowania i pokrycia kosztów sprawy. Krzyżacy uważali, że wyrok jest stronniczy, dlatego też złożyli apelację. Sprawa pozostała nierozstrzygnięta, ze względu na to że Stolica
W 1325 roku Polska znalazła sprzymierzeńca przeciwko Krzyżakom w Litwie. Umocnieniem przymierza był ślub Kazimierza, syna Władysława Łokietka z Aldoną – córką Giedymina, władcy Litwy. W tym samym czasie Zakon porozumiał się z Warcisławem – władcą Pomorza Zachodniego, księciem ruskim Jerzym II Bolesławem oraz książętami mazowieckimi. Krzyżacy mieli także niezłe relacje z Janem Luksemburczykiem, co stwarzało możliwość zagrożenia dla Polski od strony południowej.
Odpowiedzią Władysława Łokietka na traktaty krzyżacko-mazowieckie było przymierze z Pomorzanami, którzy do tej pory wspierali Zakon Krzyżacki. W 1326 roku Polacy wspierani przez wojska litewskie najechali Brandenburgię, pustosząc prowincję i uprowadzając licznych jeńców.
W 1328 roku Jan Luksemburczyk wybrał się do Prus, w celu wsparcia Krzyżaków w wojnie z Litwinami. Mając na uwadze przymierze, Łokietek postanowił pomóc Giedyminowi i zaatakował ziemię chełmińską. Zostało to poczytane w Europie jako pomoc dla pogan, co wydatnie nadwerężyło pozycję polityczną Polski. Tylko Węgrzy nadal udzielali Polsce poparcia. W 1329 roku wykorzystując swoje pretensje do korony polskiej, Jan Luksemburczyk nadał Krzyżakom Pomorze Gdańskie. Ci niebawem zajęli ziemię dobrzyńską.
W 1330 roku król Polski wspierany przez wojska węgierskie, litewskie i ruskie próbował odzyskać zajętą rok wcześniej przez Krzyżaków ziemię dobrzyńską. Jego wyprawa jednak zakończyła się fiaskiem, a co więcej Krzyżacy w odwecie najechali Kujawy i Wielkopolskę i bardzo spustoszyli obydwie prowincje. Natomiast 27 września 1331 roku miała miejsce bitwa pod Płowcami zakończona sukcesem Polaków. Krzyżacy w wyniku dużych strat wycofali się do Torunia.
W listopadzie 1331 roku Krzyżacy znów zaatakowali, tym razem ten kawałek ziemi dobrzyńskiej, który został odzyskany w 1330 roku. Niebawem Krzyżacy zajęli Brześć Kujawski, Inowrocław i Kruszwicę. W 1332 roku podpisano rozejm, a spór miał być rozstrzygnięty przez arbitrów, którymi wybrano króla Czech i króla Węgier. W 1333 roku zmarł jednak Łokietek. W ostatecznym bilansie tego etapu sporu polsko-krzyżackiego stwierdzić więc można, że inicjatywę mieli Krzyżacy. Natomiast mimo niewielkich zwycięstw Polska utraciła ziemię dobrzyńską i tereny aż po Łęczycę.
Dużą część polityki wewnętrznej Władysława zajmowała Wielkopolska, w której do 1314 roku władał następca Przemysła II, Henryk Głogowski.
Koronacja Władysława Łokietka
20 stycznia 1320 roku Władysław został koronowany w katedrze krakowskiej przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Janisława. Polacy uważali, że Władysława koronowano na króla Polski, natomiast w Europie uważano , że Władysław został koronowany na króla Krakowa. W tym czasie księstwo krakowskie wzniosło się do rangi królestwa. Formalny
Władysław Łokietek był władcą posiadającym duże ambicje. Był jednak konsekwentny, i dało mu się dokonać zjednoczenia ziem polskich i uzyskać koronę królewską. Przez dużą część swego panowania musiał o coś walczyć z wieloma przeciwnikami, z których najgroźniejszymi byli Przemyślidzi i Krzyżacy. Wpierw walczył o władzę, później o ziemie. Jest oceniany jako jeden z lepszych polskich władców.
REKLAMA
Polska w okresie rozbicia dzielnicowego – Wikipedia, wolna encyklopedia
Polska w okresie 1275–1300
Polska za czasów Kazimierza II Sprawiedliwego
Kościół w Polsce w XII–XIII wieku
Rozbicie dzielnicowe (inaczej rozdrobnienie feudalne) – okres w historii Polski trwający od 1138 roku do koronacji Władysława Łokietka w roku 1320. Cechą charakterystyczną tego okresu jest postępujące rozdrobnienie państwa polskiego na coraz mniejsze w znacznej mierze niezależne władztwa terytorialne. Proces ten był związany z rozrastaniem się dynastii Piastów, której każdy członek, zgodnie z polskim prawem zwyczajowym, miał prawo do posiadania części ojcowizny. Podobne procesy zachodziły w dziejach państwa piastowskiego już wcześniej, jednak zwykle udawało się je w miarę szybko zahamować.
Długi okres trwania rozbicia dzielnicowego przyczynił się do rozbudzenia partykularyzmów regionalnych, wzrostu znaczenia możnowładztwa oraz wyższego duchowieństwa. Brak silnego ośrodka decyzyjnego potrafiącego skupić w swych rękach siły całego królestwa, a także częsty brak współpracy między poszczególnymi książętami przyczynił się do osłabienia państwa, a co za tym idzie, nie tylko zahamowania wszelkich ambicji ekspansjonistycznych, lecz także utraty dużej części terytorium. W okresie rozbicia dzielnicowego usamodzielniły się księstwa pomorskie (zachodnie uległo wpływom margrabiów brandenburskich, a gdańskie w XIV stuleciu zostało włączone do państwa krzyżackiego), Brandenburgia zajęła ziemię lubuską, a księstwa śląskie w dużej mierze wpadły w krąg zależności od królestwa czeskiego. Rozbicie dzielnicowe de facto poskutkowało przekształceniem Polski w luźną konfederację księstw, które łączyła jedynie wspólna głowa państwa oraz (w teorii) polityka zagraniczna. Po wygaśnięciu zasady pryncypatu “konfederacja” przekształciła się w kilkadziesiąt całkowicie niezależnych państewek.
Na mocy ustawy sukcesyjnej Bolesława III Krzywoustego Księstwo Polskie zostało podzielone na dzielnice. Seniorem sprawującym władzę zwierzchnią został najstarszy syn Władysław II Wygnaniec, który otrzymał Śląsk i Ziemię Lubuską. Mazowsze przypadło Bolesławowi IV Kędzierzawemu, a zachodnia Wielkopolska Mieszkowi III Staremu. Po śmierci Krzywoustego ziemię sandomierską wydzielono Henrykowi Sandomierskiemu, a wdowie Salomei jako oprawę wdowią ziemię łęczycko-sieradzką.
Książę senior miał sprawować władzę w dzielnicy senioralnej, w skład której wchodziła ziemia krakowska, ziemia sandomierska, ziemia kaliska, ziemia łęczycko-sieradzka i Pomorze Gdańskie (ciągnący się południkowo na osi Kraków–Kalisz–Gniezno–Gdańsk pas ziem, który łączył pozostałe dzielnice).
Początek rozbicia [ edytuj | edytuj kod ]
Po śmierci Salomei Władysław II zwany Wygnańcem zajął jej dzielnicę wbrew woli braci. W wyniku wojny między nim i jego braćmi, Władysław II uciekł z kraju w 1146 roku i udał się do Niemiec prosić o pomoc cesarza. Dzielnicę senioralną objął Bolesław Kędzierzawy – w ten sposób to on stał się seniorem. Bolesław nie potrafił utrzymać suwerenności państwa i w wyniku wyprawy cesarskiej w 1157 roku musiał złożyć hołd cesarzowi Fryderykowi Barbarossie. Oddał państwo w lenno oraz zgodził się, aby po śmierci Władysława II Wygnańca jego synowie (Bolesław Wysoki, Mieszko Plątonogi) mogli powrócić do jego dzielnicy dziedzicznej – Śląska.
W roku 1173, po śmierci Bolesława Kędzierzawego, jego rolę jako seniora, księcia oraz pana Krakowa przejął trzeci syn Bolesława Krzywoustego – Mieszko Stary. Po czterech latach ponownie doszło do walki o tron. Mieszko został wygnany, a Kraków opanowany przez najmłodszego z braci, pogrobowca Bolesława III Krzywoustego: Kazimierza II Sprawiedliwego, co oznaczało złamanie zasady senioratu (władza zwierzchnia dla najstarszego z rodu). Kazimierz, w przeciwieństwie do Mieszka, nie próbował przeciwstawiać się możnowładztwu i Kościołowi.
Po śmierci Kazimierza w Krakowie rządził jego syn Leszek Biały. Wraz z jego śmiercią w Gąsawie w 1227 roku ostatecznie zanikła władza centralna (pryncypat). Stopniowo postępowało rozdrobnienie ziem Polski, powiązane z umacnianiem się separatyzmu księstw dzielnicowych. Nie istniały żadne ponaddzielnicowe urzędy ani prawa. Około połowy XIII wieku Polska składała się z kilkunastu księstw, bez żadnej władzy centralnej. Okres dzielnicowy był okresem walk wewnętrznych pomiędzy rywalizującymi książętami – o władzę i o terytorium.
Krótka charakterystyka okresu [ edytuj | edytuj kod ]
W tym okresie kraj znalazł się w obliczu silnych zagrożeń zewnętrznych, rozbicie oznaczało osłabienie militarne. Wzmógł się napór książąt i margrabiów niemieckich na ziemie zachodnie oraz czeskich na Śląsk. Pomorze Zachodnie i Wielkopolska znalazły się w strefie ekspansji Marchii Brandenburskiej.
Okres dzielnicowy mimo wszystko był czasem intensywnego rozwoju gospodarczego i istotnych przemian społecznych. W rolnictwie upowszechnił się system trójpolówki, używanie ugoru jako pastwiska. Zaczęto używać nowocześniejszych narzędzi rolniczych. Stworzono immunitety – zwolnienia dóbr od danin i posług, co zmieniało sytuację wolnych chłopów. Lokowano miasta na prawie niemieckim, skodyfikowano także inne normy osadnicze (prawo polskie, średzkie). Wykształciły się samorządy wiejskie oraz ogólny zbiór reguł feudalnych.
Rozbicie dzielnicowe było charakterystyczne dla przemian ustroju feudalnego. Dochodziło do niego w poszczególnych krajach w różnych okresach ze względu na zróżnicowanie w przebiegu procesów zmian społeczno-ekonomicznych.
Mimo podziałów dzielnicowych nie uległo zatarciu poczucie jedności w społeczności polskiej. Pojęcie narodowości polskiej – gens polonica – pojawia się u autorów miejscowych i obcych. Jedność tę wzmacniała jedność organizacji kościelnej[1]. Funkcjonowało również w czasie rozbicia określenie Regnum Poloniae.
Książęta i królowie polscy w okresie rozbicia dzielnicowego [ edytuj | edytuj kod ]
Niżej wymienieni książęta sięgnęli po władzę w Krakowie. Od 1138 roku do 1227 tron w Krakowie był związany z władzą zwierzchnią w Polsce.
Polska w okresie rozbicia dzielnicowego
Polska w okresie rozbicia dzielnicowego
Testament (statut) Bolesława Krzywoustego z 1138 r.
Książę Bolesław, chcąc zapobiec walkom o władzę w państwie między swoimi synami, postanowił uregulować sprawę następstwa tronu w testamencie. Aby uwzględnić interesy wszystkich spadkobierców, a jednocześnie zachować jedność państwa postanowił, że księciem zwierzchnim będzie zawsze senior, czyli najstarszy w dynastii Piastów. Do niego też miała należeć dzielnica senioralna. Pozostałą ziemię podzielił między swoich synów:
Uprawnienia seniora:
Z czasem upadła zasada senioratu, dzielnice uległy dalszym podziałom miedzy potomków poszczególnych książąt. Polska na przeszło półtora wieku stała się krajem rozbitym na dzielnice.
Na mocy statutu kraj podzielony został na pięć dzielnic, w tym cztery dziedziczne. Dzielnice dziedziczne to Śląsk, Mazowsze, Wielkopolska i ziemia sandomierska.
Wielkopolska
Mieszko Stary dzielnica senioralna
(ziemia krakowska, łęczycka, sieradzka, wierzchnictwo nad Pomorzem Gdańskim) – należała do najstarszego syna, nie wolno jej było dzielić.
Senior miał władzę zwierzchnią, stolica Kraków Mazowsze
Bolesław Kędzierzawy Śląsk
Władysław (najstarszy z braci) ziemia sandomierska
Henryk (po jego śmierci – Kazimierz Sprawiedliwy)
Śląsk otrzymał najstarszy syn Bolesława – Władysław, Mazowsze – Bolesław Kędzierzawy, Wielkopolskę – Mieszko Stary, ziemię sandomierską – Henryk. Dla piątego syna – Kazimierza Sprawiedliwego, ojciec nie przewidział w testamencie żadnej dzielnicy, co mogło sugerować, że Kazimierza przeznaczono do stanu duchownego lub że urodził się już jako pogrobowiec. Z piątej dzielnicy, w skład której wchodziły: ziemia krakowska, sieradzka, łęczycka i Pomorze Gdańskie utworzono dzielnicę senioralną. Władza w dzielnicy senioralnej nie była dziedziczna, lecz przechodziła na seniora, tj. najstarszego z dynastii Piastów. Z dzielnicą senioralną wiązało się zwierzchnictwo nad Pomorzem Zachodnim. Senior sprawował władzę zwierzchnią nad pozostałymi książętami. Miał prawo utrzymywania załóg zbrojnych w ważniejszych grodach należących do młodszych braci. Sprawował naczelne dowództwo nad siłami zbrojnymi na wypadek wojny, prowadził politykę zagraniczną, reprezentował państwo na zewnątrz. Miał również prawo wyznaczania kandydata na stolicę arcybiskupią.
Niedługo po śmierci Bolesława Krzywoustego okazało się, że nie uda się utrzymać jedności państwa, bowiem bracia rozpoczęli pomiędzy sobą walkę, wypędzając z kraju najstarszego Władysława (stąd przydomek Wygnaniec). Na tronie krakowskim zasiadali jeszcze m.in. Bolesław Kędzierzawy, Mieszko III Stary, Kazimierz Sprawiedliwy. Z czasem zasada senioratu zanikła, rozdrobnienie kraju pogłębiło się.
Najważniejsze informacje
Testament Bolesława Krzywoustego: Polska podzielona między synów władcy, w celu zapobieżenia walkom o tron po śmierci ojca – 1138 r.
Podział kraju:
Los państwa: nie udało się utrzymać jedności państwa. Bracia rozpoczęli walki od wypędzenia seniora (Władysława, który otrzymał przydomek Wygnaniec). Z czasem postępowało rozdrobnienie kraju.
Rozbicie dzielnicowe w Polsce – przyczyny, skutki. Podział dzielnicowy – kto co dostał?
Testament Bolesława Krzywoustego z roku 1138, miał na celu przede wszystkim zachowanie jedności politycznej w państwie polskim. Poza tym miał również zapobiec walkom między jego synami o władzę i wpływy w kraju. Kwestie sukcesyjne miały regulować dwie zasady: pryncypatu oraz senioratu. Pierwsza z nich oznaczała, że będzie w państwie zawsze jeden władca zwierzchni nad resztą dzielnic. Druga natomiast oznaczała, że panującym będzie zawsze najstarszy przedstawiciel dynastii piastowskiej.
Pierwszym seniorem po śmierci Bolesława Krzywoustego został najstarszy potomek Władysław II. Oprócz dzielnicy senioralnej – Małopolska, część Wielkopolski oraz Kujawy, otrzymał również Śląsk, który stanowił jego dzielnice dziedziczną oraz zwierzchność nad Pomorzem.
Drugi z synów Krzywoustego – Bolesław Kędzierzawy, otrzymał Mazowsze. W późniejszych latach – 1146 – 1173, był też księciem zwierzchnim Polski. Szóstym pod względem starszeństwa synem Krzywoustego był Mieszko III, nazywany Starym. Jako swoją dzielnice otrzymał przy podziale Wielkopolskę. W latach 1173 – 1177 był księciem seniorem, a od roku 1198 księciem zwierzchnim Polski.
Przedostatnim według starszeństwa synem, który otrzymał dzielnice był Henryk, nazwany tak ze względu na zapis w testamencie, który wydzielał mu ziemie sandomierską. Był on księciem tego obszaru w latach 1146 – 1166.
Natomiast wdowa po Krzywoustym – Salomea, otrzymała dożywotnio ziemię łęczycką. Najmłodszy syn księcia polskiego Kazimierz, zwany później Sprawiedliwym – nie otrzymał żadnej dzielnicy. Prawdopodobnie urodził się zaraz przed albo krótko po śmierci Bolesława Krzywoustego.
Jako bezpośrednią przyczynę rozbicia feudalnego w Polsce podaje się naruszenie zasad testamentu księcia Bolesława Krzywoustego. Poza tym duże znaczenie miały również wpływy państw zachodnich, które już wcześniej uległy temu procesowi. Dodatkowo obowiązywała wówczas zasada wśród państw słowiańskich – podziału kraju między wszystkich sprawnych do rządzenia synów panującego władcy.
Na robicie kraju miała również wpływ ówczesna świadomość narodowa, gdzie wciąż funkcjonowała dawna tradycja odrębności plemiennej. Ponad to dochodziły do tego dążenia odśrodkowe wyższego duchowieństwa, zainteresowanych wzrostem własnej pozycji na rzecz despotycznego jednowładztwa.
W efekcie rozbicia dzielnicowego, kraj uległ w skutek dużej liczby księstw – decentralizacji. Pozycja księcia uległa znacznemu osłabieniu na rzecz możnowładców oraz Kościoła. Dodatkowo doszło również do wzrostu znaczenia Rady Książęcej, bez której władca nie mógł podejmować ważniejszych dla państwa decyzji. W praktyce zlikwidowano całkowicie administracje centralną, a zwiększono administracje lokalną – dzielnicową.
W kwestii Kościoła, instytucja ta uległa znacznej rozbudowie. Nastąpił wzrost jej znaczenia, który w okresie rozbicia dzielnicowego uzyskał znaczne nadania oraz przywileje, co w efekcie umożliwiło wykształcenie się stanu duchownego w XIII wieku. Natomiast gospodarka w tym okresie zmieniła swój charakter – rozwinięta gospodarka feudalna. Państwo przestało być własnością panującego – zasada patrymonialna.
Edukator
Dla wygody użytkowników ta strona używa plików cookie zgodnie z Polityką Prywatności . Jeśli z niej korzystasz, wyrażasz zgodę na używanie cookie zgodnie z ustawieniami przeglądarki.
Wypracowanie Referat Streszczenie
Początki rozbicia dzielnicowego zyciorysy.info/mieszko-i/
Początki rozbicia dzielnicowego – Po zjeździe w Merseburgu Bolesław Krzywousty skierował swoje wysiłki na uporządkowanie stosunków z sąsiadami i spraw wewnętrznych kraju. W 1136 r. Krzywousty uzyskał uniezależnienie Kościoła polskiego. W 1138 r. Bolesław Krzywousty zmarł. Nie spisał testamentu, wydał natomiast ustawę sukcesyjną. Prawdopodobnie następstwo tronu zostało uzgodnione wcześniej, wymagało bowiem zaprzysiężenia dostojników kościelnych i świeckich. Nie znamy tekstu ustawy, ale w wyniku jej postanowień Polska została podzielona na 5 dzielnic. Cztery dzielnice to były dziedziczne ziemie synów Bolesława Krzywoustego, piąta dzielnica była dzielnicą senioralną. Należała ona do tego, który miał pełnić władzę zwierzchnią. Władysław II jako ziemię dziedziczną otrzymał Śląsk i Ziemię Lubuską. Jako senior otrzymał: Ziemię Krakowską, część Wielkopolski z Kaliszem i Gnieznem, Ziemię Łęczycką. Był to pas ziemi, który łączył wszystkie dzielnice. Bolesław Kędzierzawy otrzymał Mazowsze i Kujawy. Mieszko III Stary otrzymał zachodnią część Wielkopolski z Poznaniem. Henryk otrzymał Ziemię Sandomierską. Po śmierci Bolesława urodził się piąty syn – Kazimierz Sprawiedliwy, którego jednak ustawa sukcesyjna nie objęła. Bolesław Krzywousty dzieląc kraj chciał uchronić Polskę przed rozbiciem i decentralizacją władzy.
Dzielnica senioralna miała być dzielnicą niepodzielną, miała kontakt z każdą inną dzielnicą. Miała ona przechodzić zawsze we władanie najstarszego członka rodu. Senior miał być pierwszy wśród książąt i do niego należała polityka zagraniczna. Miał prawo do wyznaczania biskupów, miał prawo obsadzania kasztelanów w głównych grodów wszystkich dzielnic oraz do niego należało sądownictwo we wszystkich dzielnicach. Cel był piękny, ale skutki okazały się tragiczne. Ustawa sukcesyjna spowodowała rozbicie feudalne, rozbicie dzielnicowe. Podobnie jak Bolesław postępowało w tym czasie wielu władców, także poprzednicy Bolesława, ale zawsze jednego z członków dynastii udawało się te podziały przezwyciężyć. Zasada pryncypatu była próbą pogodzenie jednowładztwa i niepodzielności a ideą rozbicia państwa na kilka dzielnic. W 1138 r. seniorem został Władysław II Wygnaniec.
Władysław II dążył do przywrócenia jednowładztwa, dlatego też podjął walkę z braćmi. Dużą rolę odegrała w tymżona Władysława – Agnieszka. Także i sam Władysław chciał wyeliminować braci. Drogę postępowania wskazywał mu przykład ojca, który pozbył się Zbigniewa, znajomość dziejów Piastów z kroniki Galla Anonima. Jego pragnieniem było przekazanie władzy synowi, a nie bratu. Sytuacja Władysława wyglądała dobrze: posiadał najlepsze dzielnice, mógł liczyć na pomoc Niemiec i Czech. Jego syn był mężem ruskiej księżniczki. Władysław II zawarł z Rusinami porozumienie i wspólnie uderzyli na dzielnicę Bolesława Kędzierzawego, pustosząc Mazowsze. Do kolejnej fazy walk pomiędzy braćmi a seniorem doszło w 1144 r. kiedy zmarła żona Bolesława Krzywoustego – Salomea. Władysław II chciał zagarnąć Łęczycę i grody jakie posiadała Salomea, ale uprzedzili go Mieszko i Bolesław. Ponownie przy wsparciu Rusinów udało się Władysławowi grody odzyskać.
W 1145 r. zaszły duże zmiany. Prawą ręką Władysława był jego wuj – Piotr Włost. Zaczęło się polowaniem, kiedy to Władysław II z wujem Piotrem Włostem po całodziennym polowaniu siedzieli przy ognisku, pito dużo piwa. Władysław zażartował z żony Włosta. Ten nie pozostał mu dłużny, stwierdzając, że żona Władysława zdradza go z rycerzem. Po powrocie do domu Władysław zażądał od żony wyjaśnień. Agnieszka uniewinniła się w oczach męża, niemniej jednak przysięgła Piotrowi zemstę. Oskarżony przez Włosta rycerz dokonał zemsty. Porwano go, oślepiono, odcięto mu język, skazano na wygnanie całą rodzinę, a majątek skonfiskowano. Przyczyna wygnania Włosta była faktycznie inna – Piotr przeszedł na stronę juniorów, zdradził Władysława. Czyn Władysława spowodował, że wielu z tych co stało przy Piotrze przeszło na stronę juniorów. Władysław II widząc, że władza wymyka mu się z rąk, postanowił się rozprawić z braćmi. Kiedy ci przebywali w Poznaniu, uderzył. Biskup poznański Jakub upominał księcia, a potem rzucił klątwę. Po tym Władysław II stracił zwolenników, ostatecznie poniósł klęskę pod Poznaniem. W 1145 r. opuścił ostatecznie Polskę, szukając wsparcia najpierw w Czechach, potem u cesarza. W 1146 r. cesarz ruszył na Polskę, ale dotarł tylko do linii Odry i wycofał się. Zadowolił się obietnicą braci, że stawią się przed nim by rozstrzygnąć spór. Władzę w państwie objął Bolesław Kędzierzawy. To złamało zasadę senioratu. Bracia postanowili zalegalizować władzę. Zwrócili się do papieża, by zalegalizował klątwę rzuconą na Władysława. Papież zatwierdził klątwę. Nie zrezygnowała jednak żona Władysława – Agnieszka. Dzięki akcji dyplomatycznej doprowadziła do zmiany zdania papieża. Do Polski przybył legat i chciał nakłonić braci by oddali władzę Władysławowi. Bracia się sprzeciwili i legat rzucił klątwę na braci. Polski episkopat klątwy nie uznał i pozostała ona martwa. Kolejny raz sprawa Władysława wyszła w 1157 r. Cesarzem niemieckim został Fryderyk Barbarossa – Rudobrody, który ruszył z wyprawą na Polskę. Tym razem zaniechano obrony linii Odry. Spalono grody nad Odrą – Głogów i Bytom. Wojska cesarskie bez problemu wkroczyły w głąb kraju. Bolesław Kędzierzawy nie podejmował walki. Gdy cesarz dotarł pod Poznań Bolesław poprosił o pokój.
Zawarto pokój w Krzyszkowie. Był to pokój upokarzający dla Bolesława. Stał boso, z mieczem u szyi. Musiał przyjąć warunki cesarza. Został zobowiązany do stawienia się w Magdeburgu, by odpowiedzieć na zarzuty w sprawie brata. Przyrzekł także zapłacić Fryderykowi 2000 grzywien srebra jako zwrot wkładu poniesionego przez cesarza na wyprawę. Rękojmią zobowiązania byli zakładnicy, wśród których był najmłodszy brat Kazimierz. Polska stała się lennem cesarstwa. Za tę cenę Bolesław Kędzierzawy miał rządzić krajem. Władysław II Wygnaniec zmarł w 1159 r. na wygnaniu. Po śmierci Władysława II do kraju wrócili jego synowie. Władysław II miał czterech synów. Byli to: Bolesław Wysoki, Mieszko Plątonogi, Konrad i Albert. Konrad i Albert do Polski nie przyjechali. Bolesław Kędzierzawy wyznaczył im dzielnicę ojca – Śląsk, zatrzymując jednak w swojej władzy główne grody. Bracia byli ze sobą skłóceni. Mieszko Plątonogi dogadał się z Bolesławem Kędzierzawym i uderzyli na Bolesława Wysokiego i ten musiał uciekać. Kolejny raz cesarz zagroził interwencją. W 1173 r. Bolesław Kędzierzawy zgodził się na powrót Bolesława Wysokiego na Śląsk. Śląsk podzielono: Mieszko Plątonogi otrzymał Racibórz z okolicami, a syn Bolesława Wysokiego – księstwo Opolskie. Bolesław Kędzierzawy zmarł w 1173 r. Wówczas władzę senioralną w państwie przejął książę Wielkopolski – Mieszko III.
Kolejne tematy:
Ziemie polskie pod okupacją radziecką
Ziemie polskie pod okupacją niemiecką
Wyprawy krzyżowe
Wyprawy Krzysztofa Kolumba
Wyprawy i odkrycia Portugalczyków
https://finezja-care.pl/
Rozbicie dzielnicowe w Polsce – przyczyny, skutki, czas trwania
Po wprowadzeniu w życie testamentu, jaki zostawił Bolesław Krzywousty Polskę czekało trwające ponad wiek rozbicie dzielnicowe, którego tylko data końcowa jest wyraźna. O ile przyczyny tego procesu są łatwe do określenia, o tyle skutki były bardziej złożone a Polska miała odczuwać je również w przyszłości. Okres ten sprawił, że Polska stała się państwem słabszym, to cały wiek utraconych możliwości. Coraz głębszy podział państwa nie sprzyjał też jego sile wewnętrznej. Aby zrozumieć jednak czym było dla Polski rozbicie dzielnicowe musimy przynajmniej w skrócie poznać cały ten okres chronologicznie.
Czasy synów Bolesława Krzywoustego, podział państwa, początek rozbicia
Testament Krzywoustego, rządy Władysława Wygnańca
Przyczyną rozbicia dzielnicowego w Polsce był testament Bolesława Krzywoustego. Zgodnie z jego zapisami syn Bolesława, który był w danym momencie najstarszy miał sprawować władzę zwierzchnią nad całym państwem, jak i dzielnicą senioralną (ziemia krakowska, środkowa Polska i Gniezno). Prawie wszyscy synowie Bolesława mieli otrzymać własne dzielnice: Władysław (Wygnaniec, pierwszy książę senior) – Śląsk i Opolszczyznę, Bolesław (Kędzierzawy) – Mazowsze, Mieszko (Stary) – ziemię poznańską, Henryk – Sandomierszczyznę (jednakże w jego imieniu z racji jego wieku dzielnicą tą mieli zarządzać Władysław lub jego matka Salomea, źródła są tutaj sprzeczne).
Jedynym pominiętym synem był Kazimierz (Sprawiedliwy), który w momencie śmierci Krzywoustego w 1138 roku był zbyt mały. Wdowa po Bolesławie, Salomea, otrzymała w dożywotni zarząd ziemię łęczycką.
Powodem pierwszego starcia pomiędzy Władysławem a resztą rodziny w latach 40. był zwołany przez wdowę po Bolesławie Salomeę więc, na którym zamierzano podjąć decyzję co do losu jej córki.
Władysław nie został zaproszony, co szczególnie go uraziło. Z pomocą ze strony Rusi wygrał tę walkę, jednakże jego bracia zachowali swoje dzielnice. Pretekstem do kolejnej wojny była ziemia pozostała po śmierci Salomei, natomiast tak naprawdę była to próba sił. Po bitwie pod Poznaniem oraz kapitulacji Krakowa Władysław z rodziną uciekli do Niemiec.
Bolesław Kędzierzawy, Mieszko Stary i Kazimierz Sprawiedliwy
Władzę przejął Bolesław Kędzierzawy, często współdziałał z nim Mieszko Stary. Kiedy Władysław Wygnaniec zmarł, Bolesław Kędzierzawy przekazał jego synom Śląsk. Sam zmarł po 27 latach sprawowania władzy, w roku 1173. Rządy przejął Mieszko Stary, nie miał on jednak panować tak samo długo. Jego polityka, a szczególnie: fiskalizm i przeniesienie siedziby z Krakowa do Gniezna nie spodobały się poddanym. W roku 1177 możnowładcy w Krakowie wzniecili bunt i przekazali władzę Kazimierzowi, Mieszko Stary został usunięty ze swoich ziem, a mapa dzielnic została nakreślona na nowo: Wielkopolskę otrzymał syn Mieszka Odon (wystąpił przeciwko ojcu), Śląsk został przyznany starszemu z synów Wygnańca Bolesławowi, zaś Opolem rządzić miał jego brat Mieszko.
Tymczasem do Polski przy wsparciu księcia szczecińskiego, powrócił Mieszko Stary. W tamtym czasie zarówno ulokowany w Wielkopolsce Mieszko, jak i Kazimierz Sprawiedliwy, władający większością pozostałych ziem polskich, uważali się za zwierzchniego księcia. Reszta książąt dzielnicowych ogłosiła się niezależnymi.
Rozbicie dzielnicowe w Polsce, czyli najważniejsze wydarzenia krok po kroku, daty, władcy, dzielnice, przyczyny i skutki
Kazimierz zmarł nagle w roku 1194 podczas uczty, podaje się, że po wypiciu kielicha wina. Nie wiadomo, czy zmarł z przyczyn naturalnych, czy też został otruty, a jeżeli tak, to przez kogo? Podczas zwołanego po pogrzebie wiecu uznano syna Kazimierza, siedmioletniego Leszka Białego za następcę tronu. Rządy w jego imieniu miała sprawować jego matka Helena. Zanim jednak do tego doszło miała w 1195 roku miejsce kolejna wojna domowa: Mieszko Stary postanowił podbić resztę Polski. Zwyciężył nawet w najważniejszej bitwie nad Mozgawą, jednak zginął tam jego syn Bolesław. Siły obu stron poniosły w niej znaczne straty i żadna nie odniosła ostatecznego zwycięstwa w wojnie. Status quo uległo zmianie dopiero później, kiedy tracąca wpływy Helena zgodziła się na porozumienie z Mieszkiem, oddając mu władzę pod warunkiem przekazania jej Leszkowi po jego śmierci.
Rozbicie dzielnicowe się pogłębia: dalszy podział Polski
Od Leszka Białego do Henryka Brodatego: czasy konfliktów
Mieszko zmarł w 1202 roku, wtedy też odbyła się elekcja potwierdzająca objęcie władzy przez Leszka. W tym samym roku jednak ją utracił, nie zgodziwszy się na wygnanie skonfliktowanego ze środowiskiem krakowskim wojewody Goworka. Księciem został wybrany syn Mieszka Władysław. Polskę miał jednak czekać kolejny zwrot akcji. W 1205 roku doszło do walki pomiędzy Władysławem a Leszkiem oraz jego bratem Konradem, z której zwycięsko wyszedł Leszek, ponownie obejmując władzę w Krakowie. Mapa własności poszczególnych dzielnic przedstawiała się wtedy następująco:
Mapa własności dzielnic Leszek Biały Ziemia krakowska, sandomierska, sieradzka i łęczycka, zwierzchnik Pomorza Wschodniego Konrad Mazowiecki (brat Leszka) Mazowsze Władysław Laskonogi (syn Mieszka Starego) Wielkopolska Mieszko I Platonogi (syn Władysława Wygnańca), później jego syn Kazimierz Racibórz, Opole Henryk Brodaty (wnuk Władysława Wygnańca) Wrocław i Dolny Śląsk
Większość książąt dzielnicowych nie myślało wtedy o zjednoczeniu Polski. Takie plany mieli tylko Mieszko Plątonogi i Władysław Laskonogi. Według obu ziemia krakowska była dzielnicą senioralną i jej posiadanie powinno gwarantować sprawowanie władzy zwierzchniej. Mieszko Plątonogi był nawet bliski osiągnięcia celu, uzyskał bowiem bulle papieską w sprawie sukcesji po Bolesławie Krzywoustym i zajął Kraków. Zmarł jednak kilka miesięcy później i ponownie władzę w Krakowie odzyskał Leszek Biały. Udało mu się ustabilizować sytuację w Polsce: zawarł z Władysławem Laskonogim porozumienie zakładające, że w razie śmierci jednego z nich drugi przejmie jego dzielnicę. Władysław zrobił to na przekór swojemu bratankowi Władysławowi Odonicowi, nie chcąc oddać mu Wielkopolski. Porozumienie to zyskało aprobatę zarówno Henryka Brodatego (który później przystąpił do sojuszu), jak i Konrada Mazowieckiego.
Piastowie – dowiedz się więcej
Władysławowi Odonicowi udało się jednak powrócić na scenę polityczną. We współpracy z księciem gdańskim Świętopełkiem podjął walkę ze swoim stryjem, wypierając go z Wielkopolski. Najgorszy w skutkach miał się okazać zjazd w Gąsawie, na którym oprócz Odonica pojawili się Konrad, Leszek i Henryk. Dwaj ostatni stali się celami zamachowców, ale o ile Henryk został uratowany przez rycerza Peregryna, o tyle Leszek w trakcie ucieczki został zabity. Zostawił po sobie liczącego 1,5 roku syna, a zatem tymczasową władzę objęła jego żona Grzymisława. Roszczenia zaczął zgłaszać Konrad, jednakże na podstawie wcześniejszej umowy możni dokonali elekcji Władysława Laskonogiego, który w międzyczasie uporał się z Odonicem.
Rozbicie dzielnicowe w Polsce krok po kroku, czyli historia, najważniejsze daty, najwięksi władcy, najsilniejsze dzielnice – fot. domena publiczna
Niedługo później doszło do kolejnej wojny. Odonic uciekł z więzienia i ponownie podjął próbę przejęcia Wielkopolski. Władysław podjął walkę z bratankiem, pozostawiając Henryka Brodatego jako obrońcę Krakowa. Z okazji skorzystał Konrad, atakując najpierw Sandomierszczyznę. Władysław przegrał walkę z Odonicem i zmuszony został do ucieczki. Zmarł niedługo później, w 1231 roku. Tymczasem Konrad doprowadził do uwięzienia Henryka Brodatego, w którego uwolnienie zaangażowała się jego ciesząca się autorytetem żona i przyszła święta, Jadwiga Śląska.
Rządy Henryków Śląskich, najazd mongolski, coraz mniejsze księstwa – przyczyny
Henryk Brodaty odzyskał wolność i przejął władzę w Krakowie. Prócz tej ziemi rządził także we Wrocławiu, a także w imieniu nieletnich książąt sprawował rządy nad ziemią sandomierską i Opolszczyzną. Udało mu się również podbić część Wielkopolski. Naprzeciwko siebie z liczących się osób w Polsce miał tylko Konrada Mazowieckiego, który rządził na Mazowszu, Kujawach oraz władał ziemiami sieradzką i łęczycką. Nie próbował już jednak atakować Krakowa.
Po śmierci Henryka Brodatego w 1238 roku władza bez problemu przeszła w ręce jego syna, Henryka Pobożnego. Kontynuował on wcześniejsze starania ojca o uzyskanie korony, wszystko jednak zostało obrócone wniwecz po najeździe mongolskim na Europę. Henryk Pobożny poległ w bitwie pod Legnicą, zostawiając po sobie czterech niepełnoletnich synów.
Krótkie rządy regencyjne w imieniu najstarszego z nich, Bolesława Rogatki, sprawowała księżna Anna. W tym czasie obszar kontrolowany przez rodzinę regularnie się zmniejszał. Na rzecz Władysława Odonica utracono Wielkopolskę. Zdradziecki zaś Konrad, który nie uczestniczył w obronie Polski przed najazdem, wyruszył na Kraków. Na krótko nawet przejął w nim władzę, został jednak w 1243 roku z niego wyparty. Władzę, wyłącznie jako książę krakowski i sandomierski przejął Bolesław Wstydliwy. Fragmentaryzacja Polski ponownie zaczęła się wtedy pogłębiać. Sytuację pogarszało uznawane powszechnie prawo dziedziczenia nakazujące podział księstwa po śmierci władcy pomiędzy synów. Taki los spotkał dzielnicę po Konradzie Mazowieckim i potomkach Henryka Pobożnego. W Polsce istniały wtedy liczne, małe państewka, których władcy prowadzili ze sobą wojny nierzadko angażując w nie księstwa ościenne. W drugiej połowie XIII wieku większe znaczenie miały jedynie dzielnica krakowska, śląska i Wielkopolska, zaś z ówczesnych książąt można wymienić rządzących w Krakowie Leszka Czarnego i Henryka IV Probusa.
Droga ku zjednoczeniu Polski, skutki rozbicia dzielnicowego
Działalność Wacława II i Władysława Łokietka, koniec rozbicia dzielnicowego
Paradoksalnie działania w kierunku zjednoczenia Polski zaczął realizować Wacław II, król Czech, który został wybrany w drodze elekcji księciem krakowskim. Pod koniec XIII wieku dążył do podporządkowania sobie kolejnych ziem, doprowadzał również do składania mu hołdu przez miejscowych władców. Nie był jednak jedyną osobą rozszerzającą swoje wpływy. Kolejną był Przemysł II, książę wielkopolski, który zdobył Pomorze Gdańskie i w roku 1295 koronował się na króla Polski. W 1296 został uprowadzony przez Brandenburczyków i zostawiono go w lesie nieprzytomnego na pewną śmierć.
Wtedy na polskiej scenie pojawił się Władysław Łokietek, który przejął władzę nad większością pozostawionych przez Przemysła II ziem, wygrywając walkę z tamtejszym konkurentem, Henrykiem Głogowskim. Utracił jednak zaufanie ludności, zaś gwoździem do trumny okazał się układ, jaki zawarł z Wacławem. Wielkopolska uznała wtedy za swojego władcę króla czeskiego, który w 1300 roku w Gnieźnie został koronowany na króla Polski.
Rozbicie dzielnicowe w Polsce krok po kroku, czyli przebieg, daty, władcy, przyczyny i skutki, najważniejsze wydarzenia
Dynastia Przemyślidów nie rządziła w Polsce długo. Wacław II zmarł a jego syn został w 1306 roku zamordowany. Do Polski powrócił Władysław Łokietek, który po objęciu władzy w Małopolsce i Krakowie zaczął podporządkowywać sobie kolejne dzielnice. W tym czasie swoją ofensywę zaczął Henryk Głogowski, który rządził również Wielkopolską. Status quo trwało kilka lat. W międzyczasie wskutek pechowego zbiegu okoliczności Władysław utracił na rzecz Krzyżaków Pomorze Gdańskie i musiał poradzić sobie (siłą militarną) z buntem w Krakowie, gdzie miejscowi możni chcieli osadzić nowego władcę czeskiego Jana Luksemburskiego. Ułatwieniem dla dalszych działań Łokietka była śmierć w 1309 roku Henryka Głogowskiego i nieudolne rządy jego czterech synów nad źle podzielonymi przez ich ojca dzielnicami. W Wielkopolsce wybuchł bunt, którego efektem było uznanie władzy Władysława Łokietka. Mając w rękach kluczowe dzielnice mógł zacząć myśleć o koronacji. W 1318 roku odbył się w tej sprawie wiec i wystosowany został list do papieża. Ten nie chcąc konfrontacji z Janem Luksemburskim zasugerował koronację w Krakowie i 20 stycznia 1320 roku Władysław Łokietek w katedrze wawelskiej założył polską koronę. Data ta uznawana jest również za kończącą okres rozbicia dzielnicowego.
Rozbicie dzielnicowe: skutki O ile przyczyny, z powodu których miało w Polsce miejsce rozbicie dzielnicowe były oczywiste, to skutki tego okresu dla naszego państwa były naprawdę różnorodne, ale w zdecydowanej większości negatywne. Przez większość tego czasu Polska nie miała szans, aby liczyć się na europejskiej arenie. Książęta dzielnicowi byli zbyt pochłonięci walką ze sobą i tylko temu, że podobne procesy miały miejsce zarówno na Rusi, jak i w Niemczech zawdzięczamy, że Polska nie została zajęta przez sąsiadów. Utrata ziem, z których składała się Polska jeszcze za Bolesława Krzywoustego to kolejny poważny skutek. Poza granicami państwa zjednoczonego przez Łokietka znalazła się część Śląska oraz Mazowsze. Utracona została kontrola nad Pomorzem Zachodnim, tamtejszy książę złożył hołd cesarzowi Niemiec. Stracone zostało także Pomorze Gdańskie, które wezwani na pomoc Krzyżacy obronili, zajmując je, jednakże zażądali za to niemożliwej do wypłacenia przez Łokietka kwoty. Rozbicie dzielnicowe wzmocniło też rolę możnowładców, którzy zorientowali się, że mającym ambicje polityczne książętom można stawiać warunki, które ci muszą spełnić, aby objąć władzę, zależną od elekcji. Niespełnienie ich zaś mogło skutkować odsunięciem wybranego księcia od władzy (sprawa Leszka Białego). Nierzadko też książęta musieli iść z możnymi i z ludem na ustępstwa, dobrymi przykładami są tutaj przywilej w Cieni oraz przywilej lutomyski. Autor: Herbert Gnaś Bibliografia: M. K. Barański, Historia Polski średniowiecznej, Zysk i S-ka, Poznań 2012. R. Grodecki, S. Zachorowski, Dzieje Polski średniowiecznej, tom I do roku 1333, Wydawnictwo Platan, Kraków 1995. P. Jasienica, Polska Piastów, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1986. T. Manteuffel (red.), Polska pierwszych Piastów, Wiedza Powszechna, Warszawa 1974
키워드에 대한 정보 rozbicie dzielnicowe w polsce referat
다음은 Bing에서 rozbicie dzielnicowe w polsce referat 주제에 대한 검색 결과입니다. 필요한 경우 더 읽을 수 있습니다.
이 기사는 인터넷의 다양한 출처에서 편집되었습니다. 이 기사가 유용했기를 바랍니다. 이 기사가 유용하다고 생각되면 공유하십시오. 매우 감사합니다!
사람들이 주제에 대해 자주 검색하는 키워드 Klasa 5- Rozbicie dzielnicowe. Polska gra o tron!
- by włoch
- podział dzielnicowy
- testament krzywoustego
- krzywousty
- zbigniew
- 1138 r.
- dzielnica senioralna
- władysław wygnaniec
- bolesław kędzierzawy
- mieszko III
- henryk sandomierski
- kazimierz sprawiedliwy
- zjazd w łęczycy
- 1182 r.
- zasada senioratu
- zasada pryncypatu
- leszek biały
- 1227 r.
- zjazd w gąsawie
- sprowadzenie krzyżaków
- konrad mazowiecki
- henryk pobożny
- krzyżacy
- bolesław wstydliwy
- bitwa pod legnicą
- 1241 r
- władysław laskonogi
Klasa #5- #Rozbicie #dzielnicowe. #Polska #gra #o #tron!
YouTube에서 rozbicie dzielnicowe w polsce referat 주제의 다른 동영상 보기
주제에 대한 기사를 시청해 주셔서 감사합니다 Klasa 5- Rozbicie dzielnicowe. Polska gra o tron! | rozbicie dzielnicowe w polsce referat, 이 기사가 유용하다고 생각되면 공유하십시오, 매우 감사합니다.
