Dopasuj Parki Narodowe Do Pasów Rzeźby Terenu Polski | \”Przeżyj To! Polskie Parki Narodowe\” – Babiogórski Park Narodowy 상위 141개 답변

당신은 주제를 찾고 있습니까 “dopasuj parki narodowe do pasów rzeźby terenu polski – \”Przeżyj to! Polskie parki narodowe\” – Babiogórski Park Narodowy“? 다음 카테고리의 웹사이트 https://ppa.khunganhtreotuong.vn 에서 귀하의 모든 질문에 답변해 드립니다: https://ppa.khunganhtreotuong.vn/blog/. 바로 아래에서 답을 찾을 수 있습니다. 작성자 Ministerstwo Klimatu i Środowiska 이(가) 작성한 기사에는 조회수 7,260회 및 좋아요 97개 개의 좋아요가 있습니다.

dopasuj parki narodowe do pasów rzeźby terenu polski 주제에 대한 동영상 보기

여기에서 이 주제에 대한 비디오를 시청하십시오. 주의 깊게 살펴보고 읽고 있는 내용에 대한 피드백을 제공하세요!

d여기에서 \”Przeżyj to! Polskie parki narodowe\” – Babiogórski Park Narodowy – dopasuj parki narodowe do pasów rzeźby terenu polski 주제에 대한 세부정보를 참조하세요

Owiana legendami Babia Góra, zwana też Diablakiem, to najwyższy szczyt polskich Beskidów. W górach można zobaczyć wiele rzadkich roślin. Jedną z nich jest, będący symbolem Babiogórskiego Parku Narodowego, Okrzyn jeleni. Ciekawostką, którą również możemy tam spotkać, jest Rogownica alpejska, która poza Babią Górą w Polsce nigdzie nie występuje.

dopasuj parki narodowe do pasów rzeźby terenu polski 주제에 대한 자세한 내용은 여기를 참조하세요.

Dopasuj parki narodowe do pasow rzezby terenu polski …

Pas pobrzezy- Wolinski PN,Słowiński PNPas pojerzieży- PN Ujście Warty,Drawieński PN,PN Bory Tucholskie,Wielkopolski PN,Wigierski PNPas nizin …

+ 여기를 클릭

Source: brainly.pl

Date Published: 12/29/2022

View: 1111

Dopasuj parki narodowe do pasów rzeźby terenu…- Zadanie 2

Pas rzeźby terenu, pobrzeża, pojezierza, niziny, wyżyny, góry. Oznaczenie parku narodowego, 17,23. Pokaż więcej… Oceń to zadanie: Średnia: 3.82 …

+ 여기에 보기

Source: odrabiamy.pl

Date Published: 5/28/2022

View: 9541

Dopasuj parki narodowe do pasow rzezby … – KUDO.TIPS

Dopasuj parki narodowe do pasow rzezby terenu polski. Wpisz w odpowiednie komorki tabeli numery, ktorymi oznaczono parki w cwiczeniu 1.

+ 더 읽기

Source: kudo.tips

Date Published: 11/20/2022

View: 4959

[GEOGRAFIA] Polska w pasach rzeźby – Ściągi, pomoce

[GEOGRAFIA] Polska w pasach rzeźby … e) Parki narodowe. – Woliński. – Słowiński … Rzeźba terenu urozmaicona, o charakterze polodowcowym.

+ 자세한 내용은 여기를 클릭하십시오

Source: sciagi-pomoce.blogspot.com

Date Published: 9/20/2022

View: 3206

Parki narodowe w Polsce – Wikipedia, wolna encyklopedia

Park narodowy – jedna z form ochrony przyrody w Polsce. Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody z 2004 r. obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi …

+ 여기를 클릭

Source: pl.wikipedia.org

Date Published: 7/3/2022

View: 4544

Krainy geograficzne w Polsce – Notatki geografia – gozych

KRAJOBRAZ – PASY RZEŹBY TERENU W POLSCE; · pas pobrzeży (niziny nadmorskie), · pas pojezierzy, · pas Niziny Środkowopolskie, · pas wyżyn (Wyżyny Polskie), · pas …

+ 자세한 내용은 여기를 클릭하십시오

Source: geografia.gozych.edu.pl

Date Published: 7/5/2022

View: 3570

PARKI NARODOWE W POLSCE

rzeźba terenu silnie urozmaicona,. ✓ wał moren czołowych, równiny sandrowe, pradoliny, rynny polodowcowe, kemy, eratyki, ozy. ✓ liczne jeziora …

+ 여기에 표시

Source: zpowola.edupage.org

Date Published: 5/17/2021

View: 5100

Parki Narodowe w Polsce – lista, opisy, oraz wszystko, co …

Park Narodowy Bory Tucholskie został utworzony w 1996 roku na terenie województwa pomorskiego, który swoją siedzibę ma w miejscowości Charzykowy …

+ 여기에 표시

Source: mynaszlaku.pl

Date Published: 12/18/2022

View: 4109

Formy ochrony przyrody w Polsce

W Polsce utworzono 23 parki narodowe. Ostatni z nich (Ujście Warty) został powołany w 2001 r. Dwa z nich leżą w pasie pobrzeży, 5 w pasie pojezierzy, kolejne 5 …

+ 여기에 자세히 보기

Source: zpe.gov.pl

Date Published: 1/8/2022

View: 7633

주제와 관련된 이미지 dopasuj parki narodowe do pasów rzeźby terenu polski

주제와 관련된 더 많은 사진을 참조하십시오 \”Przeżyj to! Polskie parki narodowe\” – Babiogórski Park Narodowy. 댓글에서 더 많은 관련 이미지를 보거나 필요한 경우 더 많은 관련 기사를 볼 수 있습니다.

---

주제에 대한 기사 평가 dopasuj parki narodowe do pasów rzeźby terenu polski

• Author: Ministerstwo Klimatu i Środowiska
• Views: 조회수 7,260회
• Likes: 좋아요 97개
• Date Published: 2019. 10. 31.
• Video Url link: https://www.youtube.com/watch?v=2Hmk-vU5Xrc

Ile parków narodowych utworzono na terenie naszego kraju?

W Polsce na dzień dzisiejszy mamy 23 parki narodowe, największy z nich to Biebrzański PN, zajmujący powierzchnię prawie 600 km2., a najmniejszy to Ojcowski PN o powierzchni nieco ponad 21,5 km2. Jak widać na mapie, parki narodowe zlokalizowane są w 11 województwach i zajmują łącznie powierzchnię prawie 3,3 tys.

Jakie są parki narodowe?

Który z parków narodowych znajduje się najbliżej stolicy Polski?

Kampinoski Park Narodowy leży w województwie mazowieckim tuż przy północno zachodnich rogatkach Warszawy. Obejmuje rozległe tereny Puszczy Kampinoskiej w pradolinie Wisły w zachodniej części Kotliny Warszawskiej. Leży w bezpośrednim sąsiedztwie stolicy państwa.

Ile jest parków narodowych w Polsce 2022?

W Polsce wyodrębniono 23 parki narodowe: największą powierzchnię zajmuje Biebrzański PN – ponad 59 tys. ha 14 parków (bez wód przybrzeżnych Morza Bałtyckiego) ma powierzchnię mniejszą niż 10 tys. ha. Plan ochrony dla parku narodowego zawiera wskazanie obszarów ochrony ścisłej, czynnej i krajobrazowej.

Jaki jest największy i najmniejszy Park Narodowy?

Najstarszym parkiem narodowym w Polsce jest Białowieski Park Narodowy utworzony w 1932 roku. Najmłodszym jest utworzony w 2001 roku Park Narodowy Ujście Warty. Największym jest Biebrzański Park Narodowy, a najmniejszym Ojcowski Park Narodowy.

Jaki jest największy Park Narodowy?

Biebrzański Park Narodowy

Jest największym Parkiem Narodowym w Polsce, jego powierzchnia to 592,23 km². Jest on położony w północno wschodniej Polsce, w województwie podlaskim.

Jak opisać Park Narodowy?

W Polsce. Według polskiej Ustawy o ochronie przyrody z 2004 park narodowy jest to: „Obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe”

Jak się nazywają wszystkie parki narodowe w Polsce?

Jak się nazywa najmłodszy Park Narodowy?

Park Narodowy Ujście Warty jest najmłodszym parkiem narodowym w Polsce.

Jaki jest najstarszy Park Narodowy w Polsce?

Najstarszym parkiem w Polsce jest utworzony w 1932 roku Pieniński Park Narodowy, na którego godle widać charakterystyczne szczyty Trzech Koron. Najmłodszy na liście jest powstały w 2001 Park Narodowy Ujście Warty, mekka miłośników obserwowania ptaków.

Jakie są 23 parki narodowe w Polsce?

Jak nazywa się najstarszy Park Narodowy na świecie?

Sama inicjatywa ich tworzenia ma korzenie pozaeuropejskie, pierwszym na świecie był bowiem Park Narodowy Yellowstone w Stanach Zjednoczonych, istniejący od 1872 r. Chwalebna idea zyskała jednak wkrótce naśladowców, a najstarszym parkiem narodowym w Europie stał się szwedzki Sarek, powołany 24 maja 1909 r.

Czym różni się rezerwat przyrody od parku narodowego?

Rezerwat tworzy się w celu ochrony zagrożonych wyginięciem gatunków z zachowaniem ich naturalnego środowiska. Park narodowy funkcjonuje natomiast w celu zabezpieczenia ekologicznych, historycznych i kulturalnych obiektów. Na jego terenie tworzy się ponadto optymalne warunki dla rozwoju fauny i flory.

Po co tworzy się parki narodowe?

Parki narodowe to obszary chronione o powierzchni powyżej 1000 ha, tworzone w celu zachowania różnorodności biologicznej i tworów przyrody nieożywionej oraz walorów krajobrazowych.

Jakie są parki krajobrazowe w Polsce?

Jakie są 23 parki narodowe w Polsce?

Ile jest parków narodowych na całym świecie?

Na świecie obecnie jest 7 tysięcy parków narodowych. Pierwszy park narodowy na świecie – Park Narodowy Yellowstone w Stanach Zjednoczonych założony 1872 r., powierzchnia 898,4 ha. Pierwszy park narodowy w Europie – Park Narodowy Sarek ( Szwecja) – powstał 24 maja 1909 r.

Gdzie jest najwięcej parków narodowych na świecie?

ha. Najwięcej parków narodowych ma Finlandia – aż 26, lecz największy udział w powierzchni kraju, ponad 7 mają parki narodowe w Norwegii. W Polsce istnieją 23 parki narodowe o łącznej powierzchni 314 tys.

Ile jest parków narodowych w Europie?

Obecnie w Europie znajduje się ponad 250 parków narodowych o łącznym obszarze 12,5 mln hektarów, co stanowi 1,2 % całego kontynentu. W Polsce mamy 23 parki narodowe, które zajmują 1% powierzchni naszego kraju. Najstarszym z nich jest Białowieski Park Narodowy utworzony w 1932 r. Na terenie woj.

Ściągi, pomoce: [GEOGRAFIA] Polska w pasach rzeźby

Polska w pasach rzeźby

Pobrzeża południowobałtyckie

a) Jednostki terytorialne:

– Nizina Szczecińska

– Pobrzeże Słowińskie

– Pobrzeże Gdańskie

– Żuławy Wiślane

– Kaszuby

– Warmia

b) Gospodarka

Turystyka głównie w lecie, charakter wypoczynkowy. Liczne miejscowości wypoczynkowe, kąpieliska. W rolnictwie przeważa uprawa ziemniaka i żyta oraz hodowla bydła. Na lepszych glebach pszenica i burak cukrowy. Najlepiej rozwinięte rybołówstwo (przybrzeżne i dalekomorskie). Dominuje przemysł stoczniowy, elektromaszynowy oraz przetwórstwo rybne.

c) Budowa geologiczna

Utwory polodowcowe, rzeczne i morskie powstałe na skutek działalności wiatru. Nieliczne surowce mineralne to ropa naftowa i gaz ziemny, sole potasowe i piaski. Gleby najczęściej występujące to gleby bielicowe, brunatne i bagienne. W deltowatych ujściach Wisły i Odry można napotkać urodzajne mady. Pobrzeża to głównie obszary równinne i pagórkowate o wysokościach do 100 m. Najczęściej spotykana roślinność to bory nadmorskie, łąki bagienne, wrzosowiska i roślinność wydmowa.

d) Klimat

Występuje klimat morski (łagodne zimy i chłodne lata). W kierunku wschodu wzrasta również kontynentalizm klimatu. Występują bryzy a jesienią i zimą częstym zjawiskiem są sztormy.

e) Parki narodowe

– Woliński

– Słowiński

Pojezierza Polskie

a) Jednostki terytorialne:

– Pojezierze Pomorskie

– Pojezierze Mazurskie

– Pojezierze Wielkopolskie

b) Gospodarka

Turystyka rozwijająca się głównie latem ze względu na urozmaicony krajobraz, liczne jeziora, duże lasy i zabytki występujące w okolicach Gniezna. Rolnictwo rozwijające się głównie na Pojezierzu Wielkopolskim (uprawa ziemniaka, buraka cukrowego; hodowla trzody chlewnej i bydła). W pozostałych pojezierzach rozwija się uprawa żyta, ziemniaków i lnu oraz hodowla bydła. Rozwinięte również rybołówstwo środlądowe. Główne odgałęzienia przemysłu to przemysł wydobywczy i przetwórczy (ze względu na występowanie soli kamiennej, węgla brunatnego czy wapieni), oraz w dużych miastach elektromaszynowy oraz chemiczny.

c) Budowa geologiczna

Wiele utworów polodowcowych (piaski, żwiry, gliny, iły). Bogactwa mineralne to surowce budowlane i ceramiczne, sól kamienna, wapienie, węgiel brunatny i ropa. Gleby to przeważnie bielice, gleby brunatne i płowe oraz gdzieniegdzie żyzne czarne ziemie. Rzeźba terenu urozmaicona, o charakterze polodowcowym. Główne elementy to moreny czołowe, równiny sandrowe, pradoliny i rynny polodowcowe. Przeważająca roślinność to bory sosnowe które porastają piaski sandrowe i wydmy śródlądowe.

d) Klimat

Zróżnicowany klimat – na Pojezierzach Wielkopolskim i Pomorskim ma charakter morski, a na Mazurskim kontynentalny. We wschodniej Wielkopolsce i na Kujawach zaznacza się stepowienie.

e) Parki narodowe

– Drawieński

– Wielkopolski

– Wigierski

– Bory Tucholskie

Niziny środkowopolskie

a) Jednostki terytorialne:

– Nizina Śląska

– Nizina Wielkopolska

– Nizina Mazowiecka

– Nizina Podlaska

– Polesie Lubelskie

– Kujawy

b) Gospodarka

Turystyka rozwija się w dużych miastach, gdzie znajdują się zabytki. Bardzo dobrze rozwinięte rolnictwo, ze względu na dobre gleby i warunki klimatyczne. Uprawa pszenicy, buraka cukrowego, rzepaku i ziemniaka. Hodowla bydła i trzody chlewnej. Wokół dużych miast rozwinięte warzywnictwo i sadownictwo. Przemysł rozwinięty w dużych miastach (elektromaszynowy, środków transportu, chemiczny i włókienniczy). Wokół tych miast powstały okręgi przemysłowe. Górnictwo rud miedzi i węgla brunatnego, hutnictwo i przemysł energetyczny.

c) Budowa geologiczna

Występują twory polodowcowe rzeczne i jeziorne. Główne bogactwa naturalne to rudy miedzi, węgiel brunatny, gaz ziemny, surowce budowlane i ceramiczne. Gleby bielicowe, brunatne, płowe i bagienne. W dolinach większych rzek – mady i rzadziej czarne ziemie. Pod względem rzeźby terenu przeważają równiny rozcięte przez doliny rzeczne i pradoliny. Powszechne wydmy środlądowe. Najbardziej zalesiony obszar, bory sosnowe rosnące na piaskach, resztki dawnych puszcz (Knyszyńska, Kampinoska, Białowieska).

d) Klimat

W zachodniej części klimat o cechach oceanicznych, a we wschodniej – kontynentalnych. Niewielkie opady (ok. 500-800 mm/rok), wzrost rocznych amplitud temperatur ku wschodowi.

e) Parki narodowe

– Wielkopolski

– Kampinoski

– Ujście Warty

– Białowieski

– Biebrzański

Wyżyny i Stare Góry

a) Jednostki terytorialne:

– Wyżyna Śląska

– Wyżyna Małopolska

– Wyżyna Kielecko – Sandomierska

– Wyżyna Krakowsko – Częstochowska

– Wyżyna Lubelska

– Roztocze

– Niecka Nidziańska

– Góry Świętokrzyskie

b) Gospodarka

Turystyka rozwinięta na obszarach słabo przekształconych przez człowieka, gdzie występują przyrodnicze i kulturowe atrakcje turystyczne. Rolnictwo najlepiej rozwinięte na Wyżynie Lubelskiej, Kielecko – Sandomierskiej oraz w Niecce Nidziańskiej. Uprawia się pszenicę, buraki cukrowe, rzepak, tytoń i chmiel. Rozwinięte warzywnictwo i sadownictwo. Przemysł to głównie górnictwo i hutnictwo oraz różne gałęzie przemysłu przetwórczego.

c) Budowa geologiczna

Różnorodne skały osadowe (piaskowce, zlepieńce, wapienie, gipsy i margle). Bogactwa mineralne (węgiel, rudy cynku, ołowiu i żelaza, skały budowlane oraz surowce chemiczne . Rzeźba terenu silnie urozmaicona, uwarunkowana różnorodnością skał i przeszłością geologiczną. Teren głównie falisty z wyraźnymi wzniosłościami oraz obniżeniami. Tereny przeważnie bezleśne; resztki grądów, buczyn i puszcz jodłowych. Większymi kompleksami leśnymi są Puszcza Solska i Świętokrzyska. Najczęściej występującymi glebami są brunatne, bielicowe, rędziny, mady i czarnoziemy (w zależności od podłoża).

d) Klimat

Silnie zróżnicowany, w zachodniej części oddziaływanie morskich mas powietrza, a ku wschodowi wzrost kontynentalizmu klimatu. Warunki klimatyczne szczególnie na Wyżynie Śląskiej silnie przeobrażone wskutek działalności gospodarczej.

e) Parki narodowe

– Roztoczański

– Ojcowski

– Świętokrzyski

– Karkonoski

Kotliny i obniżenia przedgórskie

a) Jednostki terytorialne:

– Kotlina Oświęcimska

– Kotlina Sandomierska

– Brama Krakowska

– Brama Morawska

b) Gospodarka

Największym ośrodkiem turystycznym jest Kraków, oprócz niego odwiedzane są pozostałe miasta bogate w zabytki i obiekty kulturowe (np. Sandomierz, Oświęcim, Wieliczka). Zachodnia część kotlin wykazuje powiązanie z GOP-em (przemysł energetyczny, chemiczny i elektromaszynowy, środków transportu oraz górnictwo). W części wschodniej wydobycie siarki, gipsu, gazu ziemnego i soli kamiennej. Rozwinięte też przetwórstwo tych surowców. Uprawa pszenicy, żyta i ziemniaków, hodowla bydła i drobiu. Rozwinięte warzywnictwo i sadownictwo.

c) Budowa geologiczna

Obszary te to zapadliska przedgórskie wypełnione iłami i piaskami morskimi, na których zalegają osady rzeczne. Liczne surowce mineralne (sól kamienna, gips, siarka, gaz ziemny, ropa naftowa). Gleby przeważnie bielicowe, brunatne i płowe. W południowej części Kotliny Sandomierskiej pas żyznych czarnoziemów. Są to tereny równinne i faliste, otoczone wyraźnymi progami Pogórza Karpackiego i pasa Wyżyn. Kotliny rozcięte są przez karpackie dopływy Wisły, między którymi występują płaskowyże. Występują duże pola wydmowe (K. Sandomierska). Jest to region słabo zalesiony, większe kompleksy leśne tylko w Kotlinie Sandomierskiej na podłożu piaszczystym (puszcza Sandomierska i Solska) oraz w puszczy Niepołomnickiej.

d) Klimat

Łagodny, o cechach kontynentalnych. Pas ten należy do najcieplejszych regionów w Polsce.

e) Parki narodowe

Brak parków narodowych.

Góry

a) Jednostki terytorialne:

– Karpaty (wewnętrzne i zewnętrzne)

– Sudety

– Przedgórze Sudeckie

– Pogórze Karpackie

b) Gospodarka (Karpaty)

Największy region turystyczny w Polsce. Turystyka rozwinięte zarówno latem, jak i zimą (narciarstwo, turystyka piesza, uzdrowiska). Rolnictwo ograniczone słabymi glebami i warunkami klimatycznymi. Niewielka uprawa ziemniaków, żyta i owsa. Na lepszych glebach – uprawa pszenicy. Rozwinięte warzywnictwo i sadownictwo oraz przetwórstwo warzyw i owoców. Hodowla bydła i owiec. Przemysł głównie przetwórczy, elektromaszynowy, środków transportu, drzewny, papierniczy, włókienniczy i odzieżowy. Zanikające górnictwo ropy naftowej, gazu ziemnego i surowców skalnych.

Gospodarka (Sudety)

Turystyka (głównie piesza i narciarstwo) dobrze rozwinięta ze względu na walory przyrodnicze i kulturowe. Rozwijająca się agroturystyka. Rolnictwo słabo rozwinięte w samych górach (niewielka uprawa żyta i ziemniaków, hodowla bydła i owiec), ale dobrze rozwinięte na Przedgórzu, gdzie występują dobre warunki. Uprawia się tam pszenicę i buraki cukrowe, hoduje się bydło. Dobrze rozwinięte warzywnictwo i sadownictwo. Przemysł silnie rozwinięty i zróżnicowany. Głównie wydobycie węgla brunatnego i surowców skalnych, energetyka, przemysł przetwórczy, hutniczy, szklarski, włókienniczy, odzieżowy, środków transportu oraz chemiczny.

c) Budowa geologiczna (Karpaty)

Zróżnicowana; Karpaty Zewnętrzne – flisz (łupki, piaskowce i zlepieńce), a Karpaty Wewnętrzne – granity, piaskowce i wapienie. Są to typowe góry fałdowe. Bogactwa mineralne to ropa naftowa, gaz ziemny, wody mineralne i skały budowlane. Gleby przeważnie górskie. Na podłożu wapiennym rędziny, w dolinach rzek mady, a na Pogórzu Karpackim czarnoziemy. Rzeźba terenu również zróżnicowana: Karpaty Zewnętrzne to grzbiety górskie o kopulastych kształtach i kotliny śródgórskie, a Wewnętrzne charakteryzują się rzeźbą wysokogórską (Tatry) oraz rozwiniętą w skałach wapiennych (Pieniny). Roślinność tworzy wyraźne piętra roślinne: regiel dolny (lasy mieszane; 1200-1250 m.), regiel górny (lasy świerkowe; 1450-1500 m.), kosodrzewina (skarłowaciałe sosny i limby; 1700-1750 m.), hale (łąki alpejskie; 1750-2200) i turnie (nagie ściany skalne i szczyty; do 2655 m.).

Budowa geologiczna (Sudety)

Różnorodne skały o różnym wieku, tworzące tzw. mozaikową budowę geologiczną. Typowe góry zrębowe. Liczne surowce mineralne – węgiel kamienny i brunatny, surowce skalne, baryt, fluoryt. Gleby głównie typu górskiego, brunatne i bielice. Na Przedgórzu – czarnoziemy, brunatne oraz płowe. Rzeźba terenu uwarunkowana długą przeszłością. Różne typy krajobrazów i form terenu (rozległe masywy górskie, kopulaste wzniesienia i stożki powulkaniczne, strome ściany skalne i duże kotliny śródgórskie). Można wyróżnić Sudety właściwe, Przedgórze Sudeckie i Pogórze Sudeckie. Piętra klimatyczno – roślinne położone ok. 200-300 m. niżej względem Karpat, co wynika z położenia Sudetów i oddziaływania wilgotnych mas powietrza znad Bałtyku.

d) Klimat (Karpaty)

Górski (zależny od wysokości). Występują wyraźne piętra klimatyczne, cechujące się spadkiem temperatury i wzrostem opadów wraz z wysokością.

Klimat (Sudety)

Kształtowany przez morskie masy powietrze, w Sudetach typowo górski (chłodny i wilgotny), na Przedgórzu – ciepły i wilgotny. Występują typowe piętra klimatyczne (ok. 300-200 m. niżej niż w Karpatach).

e) Parki narodowe

– Tatrzański

– Bieszczadzki

– Gorczański

– Magurski

– Pieniński

– Góry Stołowe

f) Podział gór

Karpaty:

Wewnętrzne:

– Tatry (Rysy, 2655 m.)

– Pieniny (Wysoka, 1050 m.)

– Podhale

Zewnętrzne:

– Beskid Wysoki (Babia Góra, 1725 m.)

– Beskid Sądecki (Radziejowa, 1262 m.)

– Beskid Śląski (Skrzyczne, 1257 m.)

– Beskid Żywiecki (Pilsko, 1557 m.)

– Beskid Makowski (Mędralowa, 1070 m.)

– Beskid Wyspowy (Mogielica, 1171 m.)

– Gorce (Turbacz, 1315 m.)

– Bieszczady (Tarnica, 1346 m.)

Sudety:

– Karkonosze (Śnieżka, 1602 m.)

– góry Izerskie

– góry Bardzkie

– góry Sowie

– góry Orlickie

– góry Kamienne

Ile jest parków narodowych w Polsce?

Ile jest parków narodowych w Polsce?

Ten wpis poświęcę ochronie przyrody w Polsce, a konkretniej parkom narodowym. A jeszcze konkretniej statystykom przestrzennym, czyli ile powierzchni zajmują w Polsce parki narodowe. To wszystko obliczę w QGIS i arkuszu kalkulacyjnym.

Definicja parku narodowego brzmi następująco:

Park narodowy obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe. Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz odtworzenia zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, siedlisk zwierząt lub siedlisk grzybów. Art. 8. 1. i 2. Ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r.

W Polsce na dzień dzisiejszy mamy 23 parki narodowe, największy z nich to Biebrzański PN, zajmujący powierzchnię prawie 600 km2., a najmniejszy to Ojcowski PN o powierzchni nieco ponad 21,5 km2. Jak widać na mapie, parki narodowe zlokalizowane są w 11 województwach i zajmują łącznie powierzchnię prawie 3,3 tys. km2. a ich otulina to kolejne 4,4 tys km2. Niektóre województwa mają kilka parków narodowych.

Mapa przedstawia rozmieszczenie parków narodowych wraz z otuliną

Parki narodowe można łatwo wskazać na mapie województw, ale co zrobić żeby wskazać gminy, na których znajdują się opisywane parki? Wyjściem do tego oczywiście jest system GIS i oprogramowanie QGIS, które można pobrać ze strony https://qgis.org/pl/site/ całkowicie darmowo.

Obliczamy powierzchnię parków narodowych wraz z otuliną w gminach

Do analizy potrzebujemy, oprócz zainstalowanego programu QGIS, dane przestrzenne. W tym wypadku będą to dane o granicach administracyjnych oraz dane o formach ochrony przyrody. Granice administracyjne pobieramy ze strony: GUGIK . Dane o formach ochrony przyrody można pobrać za pomocą usługi pobierania WFS lub bezpośrednio ze strony GDOŚ.

Warstwy powinny mieć te same układy współrzędnych, żeby analiza intersekcji (iloczyn) została wykonana prawidłowo. W wyniku intersekcji powstają pocięte poligony parków narodowych i ich otuliny przez granice administracyjne gmin. W każdym poligonie jest zawarta informacja z nazwą parku narodowego oraz nazwą gminy. Teraz możemy obliczyć powierzchnię nowych poligonów i wyznaczyć jaki procent powierzchni zajmują parki narodowe i ich otulina w danej gminie.

Skutkiem ubocznym takiej analizy, oprócz informacji o powierzchni parków narodowych i ich otuliny w gminach, jest informacja o błędach geometrii granic administracyjnych lub granic parków narodowych.

Błędy geometrii w postaci niedociągniętego węzła w gminie Jóżefów

W wyniku intersekcji powstało prawie 4000 nowych poligonów, z których prawie połowa ma mniej niż 1 m2 powierzchni, powodem są wspomniane wyżej błędy geometrii, czyli przerwy między nachodzącymi na siebie granicami, nieprawidłowo poprowadzone granice jednej lub obu warstw. Żeby prawidłowo wyznaczyć liczbę gmin, których występują parki narodowe należy wyczyścić warstwę o takie właśnie błędy geometrii.

Po odfiltrowaniu danych, przyjąłem, że minimalna powierzchnia poligonu ma mieć więcej niż 500 metrów kwadratowych, zostało około tysiąc obiektów w warstwie. Oczywiście, gdybym jeszcze musiał dokładniej sprawdzać dane to na pewno znajdą się błędy. Jednak robię to po to, by pokazać tutaj metodę analizy i jej wyniki.

Po kolejnym wyczyszczeniu danych tym razem już w arkuszu kalkulacyjnym wyszło, że w Polsce jest prawie 150 gmin, na których znajduje się park narodowy wraz z otuliną. Kilka gmin jest jest całkowicie pokryta obszarem parku i otuliny, a kilkanaście ma takich obszarów ponad 90% jej powierzchni.

Powyższa tabela prezentuje gminy o największym odsetku powierzchni objętej parkami narodowymi wraz z otuliną.

Obliczamy powierzchnię parków narodowych w gminach

W związku z kilkoma głosami o tym, że otulina nie jest obszarem chronionym, obliczyłem powierzchnię gmin zajętą już tylko przez park narodowy. W tym wypadku nie musiałem robić ponownych obliczeń w QGIS. Wystarczyła tylko tabela atrybutów, którą przeliczyłem w arkuszu kalkulacyjnym.

W wypadku samych powierzchni parków narodowych, procent pokrycia gmin znacząco się zmniejszył. Największy odsetek powierzchni gminy objętej parkiem narodowym wyniósł w gminie Izabelin, którą w 85,9% pokrywa Kampinowski Park Narodowy. Liczba gmin, na których występuje ten rodzaj obszaru chronionego wyniosła prawie 100.

W przygotowaniu wpisu korzystałem z danych administracyjnych dostępnym na stronie GUGIK oraz danych o parkach narodowych dostępnych na stronie GDOŚ.

Polskie parki narodowe

Polskie parki narodowe

Park narodowy obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha.

Parki narodowe tworzy się, aby zachować różnorodność biologiczną, przyrodę nieożywioną oraz walory krajobrazowe, a także przywrócić właściwy stan przyrody lub odtworzyć zniekształcone siedliska przyrodnicze. Parki narodowe to państwowe osoby prawne, nadzorowane przez Ministra Środowiska.

Wizyta w parku narodowym

Aby zapobiec negatywnemu oddziaływaniu na przyrodę, zwiedzanie parków narodowych podlega szczególnym ograniczeniom, wynikającym z przepisów prawa. Ruch turystyczny odbywa się wyłącznie w wyznaczonych obszarach i na określonych warunkach. Za wstęp do niektórych parków pobierana jest opłata, z której park pokrywa część kosztów funkcjonowania.

Położenie parku

Kampinoski Park Narodowy leży w województwie mazowieckim tuż przy północno zachodnich rogatkach Warszawy. Obejmuje rozległe tereny Puszczy Kampinoskiej w pradolinie Wisły w zachodniej części Kotliny Warszawskiej. Leży w bezpośrednim sąsiedztwie stolicy państwa.

Takie położenie nie jest bez znaczenia dla Warszawy. Przy wiatrach wiejących głównie z zachodu, statystycznie co trzy dni nad miasto nawiewane jest świeże powietrze znad Puszczy Kampinoskiej, jest więc ona “Zielonymi płucami Warszawy”.

Do dyrekcji parku i Centrum Edukacji w Izabelinie można dojechać warszawską komunikacją miejską z przystanku Metro Młociny linią autobusową 708. Wysiąść należy na przystanku Izabelin Urząd Gminy a następnie cofnąć się, mijając budynek Poczty skręcić w lewo w ulicę Tetmajera i przejść ok 500 m.

Polskie parki narodowe w obiektywie statystyki publicznej

Sieć obszarów chronionych na terenie Polski jest tworzona na podstawie Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, określającej „cele, zasady i formy przyrody żywej i nieożywionej oraz krajobrazu”.

Park narodowy obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe.

Parki narodowe w Polsce – Wikipedia, wolna encyklopedia

Rozmieszczenie parków narodowych na terenie Polski

Park narodowy – jedna z form ochrony przyrody w Polsce. Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody z 2004 r.[1] obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe. Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz odtworzenia zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, siedlisk zwierząt lub siedlisk grzybów.

Zasoby przyrodnicze parków narodowych zalicza się do strategicznych zasobów naturalnych Polski zgodnie z art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju[2].

Powierzchnia parków narodowych podzielona jest na obszary różniące się zastosowaniem odrębnych metod ochrony przyrody. Wyróżnia się obszar ochrony ścisłej, czynnej i krajobrazowej.

Na obszarach graniczących z parkiem wyznacza się otulinę parku narodowego. W otulinie może być utworzona strefa ochronna zwierząt łownych, niepodlegająca włączeniu do obwodów łowieckich. Teren parków narodowych udostępniony jest do zwiedzania, lecz ruch turystyczny może się tu odbywać wyłącznie w wyznaczonych obszarach, szlakach, drogach, ścieżkach.

Parki narodowe finansowane są z budżetu centralnego. Zarządzają nimi dyrektorzy, a organem doradczym jest Rada Parku. Do 30 kwietnia 2004 parki były nadzorowane przez Krajowy Zarząd Parków Narodowych. Od 1 maja 2004 jego obowiązki przejęło Ministerstwo Środowiska – Departament Leśnictwa, Ochrony Przyrody i Krajobrazu a od 19 stycznia 2007 Samodzielny Wydział ds. Obszarów Natura 2000 i Parków Narodowych. Po powstaniu GDOŚ i RDOŚ 15 października 2008, zadania wynikające z nadzoru Ministra Środowiska nad parkami narodowymi wypełnia Departament Ochrony Przyrody Ministerstwa Środowiska.

W polskich parkach narodowych prowadzone są liczne programy badawcze. Parki odgrywają istotną rolę w edukacji ekologicznej społeczeństwa. Na terenie parków narodowych możliwe jest zwiedzanie oraz turystyka i udostępniają one dobrze rozwiniętą infrastrukturę turystyczną. Wiele z nich posiada specjalnie przygotowane szlaki i centra dydaktyczne oraz muzea przyrodnicze. Zgodnie z ustawą wstęp do parków narodowych może być darmowy lub płatny, jednak cena jednorazowego biletu nie może przekraczać siedmiu złotych.

Lista parków narodowych w Polsce [ edytuj | edytuj kod ]

Muzea prowadzone przy parkach narodowych [ edytuj | edytuj kod ]

Planowane parki narodowe [ edytuj | edytuj kod ]

Jurajski Park Narodowy [ edytuj | edytuj kod ]

Projektowany park narodowy w Polsce, w województwie śląskim, mający obejmować obszar pomiędzy Zawierciem a Częstochową, stanowiący część Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Jurajski Park Narodowy miałby być dwudziestym czwartym parkiem narodowym w Polsce, o jednej z najmniejszych powierzchni.

Pierwsze plany powstania parku sięgają lat siedemdziesiątych a pomysł narodził się wśród botaników Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Projekt Parku wykonał zespół z Uniwersytetu Łódzkiego pod kierunkiem prof. dra hab. Romualda Olaczka[3].

Turnicki Park Narodowy [ edytuj | edytuj kod ]

Turnicki Park Narodowy o powierzchni 19 tysięcy hektarów miałby powstać na terenie gmin Bircza, Fredropol i Ustrzyki Dolne w województwie podkarpackim. Proponowane granice Parku rozciągać się miały od granicy państwowej z Ukrainą koło Kalwarii Pacławskiej, poprzez Leszczyny, Makową i Rybotycze (granicą lasu), obok Posady Rybotyckiej przez Łodzinkę Dolną i Wolę Korzeniecką w okolice Birczy i dalej (granicą lasu) do Leszczawy Dolnej i Górnej i wreszcie przez Trzcianiec, Wojtkową i Jureczkową do granicy państwowej z Ukrainą na północ od Krościenka[4].

Historia starań o Turnicki Park Narodowy [ edytuj | edytuj kod ]

Pierwsze propozycje utworzenia parku narodowego na terenie Pogórza Przemyskiego pojawiły się przed II wojną światową. Park narodowy miał powstać na bazie lasów należących do Polskiej Akademii Umiejętności, zapisanych Akademii testamentem Pawła Tyszkowskiego i Piotra Kwiatkowskiego[potrzebny przypis] i nosić nazwę Wschodniokarpacki Park Narodowy[5].

Kolejna propozycja utworzenia parku narodowego pojawiła się w maju 1982 roku, na II zjeździe Ligi Ochrony Przyrody w Przemyślu, dzięki staraniom profesorów Janusza Kotlarczyka i Jerzego Pióreckiego[4]. Zaproponowano nazwę – „Park Narodowy Doliny Środkowego Wiaru”. Proponowano również nazwy: „Park Narodowy Brzeżnych Karpat”, „Lędziański Park Narodowy”, „Wschodniokarpacki Park Narodowy”[4], oraz najbardziej popularny projekt nazwy „Turnicki Park Narodowy”. Nazwa ta wywodzi się od centralnie położonego dzikiego masywu górskiego Turnica (563 m n.p.m.) oraz wypływającej zeń rzeki o tej samej nazwie[4]. Znajduje się tam Rezerwat przyrody Turnica. Na obszarze tym bytują wilki, rysie, żbiki oraz gniazduje 9 par orła przedniego.

Minister ochrony środowiska Stefan Kozłowski w 1992 zaproponował utworzenie parku występując z wnioskiem do wojewody przemyskiego.

W 1994 propozycja utworzenia Parku została pozytywnie zaopiniowana przez Państwową Radę Ochrony Przyrody.

W 1995 Rada Ekologiczna przy Prezydencie RP domagała się szybkiego utworzenia Turnickiego Parku Narodowego. Jednak ówczesny minister Stanisław Żelichowski uznał, iż nie widzi możliwości powołania nowego parku. Poparła go Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krośnie, która wcześniej wobec projektu miała stanowisko pozytywne. Również samorządy gmin Bircza i Fredropol stanowczo sprzeciwiły się projektowi utworzenia Turnickiego Parku Narodowego. 15 lutego 1996 roku powołano społeczną radę Turnickiego Parku Narodowego, w skład której weszli autorzy projektu, profesorowie Stefan Kozłowski i Roman Andrzejewski, przyrodnicy oraz przedstawiciele Pracowni na rzecz Wszystkich Istot. Przewodniczącym rady został ornitolog Przemysław Kunysz[6]. Od początku prowadzenia kampanii na rzecz utworzenia Turnickiego Parku Narodowego stowarzyszeniu Pracownia na rzecz Wszystkich Istot udało się uzyskać poparcie dla tej idei w mediach lokalnych i ogólnopolskich, stowarzyszenie zebrało około 50 tysięcy podpisów pod petycjami na rzecz parku. W 1997 roku trafiły one do Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa[7]. W 1998 propozycja była omawiana w Senacie RP[8]. W 1999 roku Przemyskie Towarzystwo Ornitologiczne wspólnie z Pracownią na rzecz Wszystkich Istot wystosowało do Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa list, w którym proponowały wprowadzenie „Moratorium dla Lasów Arłamowskich”, które powstrzymałoby niekorzystne zmiany w środowisku leśnym na terenie przyszłego TPN do momentu jego utworzenia[9]. Obecnie pozyskuje się na tym terenie ok. 100 000 m³ drewna rocznie[10][potrzebny przypis].

W marcu 2008 odbyło się spotkanie założycielskie Stowarzyszenia na rzecz Utworzenia Turnickiego Parku Narodowego. Celem Stowarzyszenia miało być m.in. promocja tej inicjatywy oraz przekazywanie rzetelnych informacji o funkcjonowaniu parku, edukowanie w kwestiach świadomości ekologicznej, podejmowanie działań prawnych, reagowanie na inwestycje stojące w jasnej sprzeczności z prawem ochrony przyrody i dyrektywami – siedliskową i ptasią[11]. Aktualnie jedną z organizacji pozarządowych prowadzących działania na rzecz promowania idei utworzenia Turnickiego Parku Narodowego oraz kreowania zrównoważonego rozwoju w przyszłej otulinie parku zajmuje się Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze.

W 2015 złożono wnioski w sprawie ustanowienia pomnikami przyrody 1064 jodeł pospolitych (o obwodzie 3 – 4,7 m), 748 buków zwyczajnych (o obwodzie 3 – 5,6 m), 45 jaworów (258–412 cm obwodu) oraz 74 grabów pospolitych (1,9 – 3,3 m obwodu), stanowiących najcenniejsze okazy drzewostanu na terenie postulowanego Parku[12].

W roku 2017 w Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Rzeszowie złożony został projekt utworzenia na łącznej powierzchni 8 106,79 ha rezerwatu przyrody „Reliktowa Puszcza Karpacka” chroniącego najcenniejsze przyrodniczo obszary planowanego Turnickiego Parku Narodowego. Regionalnemu organowi ochrony środowiska poza projektem aktu prawnego powołującego rezerwat przekazano ponad 400-stronnicową dokumentację opisującą unikatowe w skali kraju walory przyrodnicze tego terenu[13][14][15].

Mazurski Park Narodowy [ edytuj | edytuj kod ]

Mazurski Park Narodowy miałby zostać wyodrębniony z terenów obecnego parku krajobrazowego i obejmować: rzekę Krutynię, jeziora Nidzkie i Łuknajno. Są dwie propozycje obszarów: mniejsza ma obejmować 34,5 tys. ha, większa – 39,5 tys. ha. W obu tych wariantach największą powierzchnię w parku zajmowałaby woda a następnie lasy i bagna. Skarb Państwa jest właścicielem ponad 90% tych terenów[16].

Szczeciński Park Narodowy [ edytuj | edytuj kod ]

W latach 80. XX wieku na terenie Puszczy Bukowej na południowy wschód od Szczecina przewidywano objęcie ochroną około 8000 hektarów powierzchni, przy czym połowę stanowić miał park narodowy, a połowę – krajobrazowy (Szczeciński Park Krajobrazowy „Puszcza Bukowa”, powstały ostatecznie 4 listopada 1981, ma powierzchnię 20 938 hektarów, w tym otulina – 11 842 ha). Jako argument na rzecz powstania parku podawano względy ochrony przyrody, a także zapewnienie mieszkańcom Szczecina terenów aktywnego wypoczynku[17].

W 1993 powołano w Szczecinie Towarzystwo Miłośników Puszczy Bukowej, którego celem było stworzenie lobby popierającego utworzenie Szczecińskiego Parku Narodowego[18]. Działania te nie przyniosły rezultatów.

Park Narodowy Dolina Dolnej Odry [ edytuj | edytuj kod ]

Utworzony 28 czerwca 1995 roku na terenie brandenburskiego powiatu Uckermark w Niemczech Park Narodowy Doliny Dolnej Odry (niem. Nationalpark Unteres Odertal), obejmujący obszar 10 418 ha na lewym brzegu Odry, stanowi część polsko-niemieckiego zespołu obszarów chronionych, obejmującego po polskiej stronie Park Krajobrazowy Dolina Dolnej Odry i Cedyński Park Krajobrazowy. Dokumentacja projektowa parku powstała w 1991 roku, przy czym zakładała utworzenie parku narodowego po obu stronach granicy (autorami dokumentacji byli profesorowie Michael Succow i Mieczysław Jasnowski). Od tego czasu trwają starania o pełne zrealizowanie tego projektu, które inicjowane są przez Stowarzyszenie Przyjaciół Niemiecko-Polskiego Europejskiego Parku Narodowego Dolina Dolnej Odry (Verein der Freunde des Deutsch-Polnischen Europa-Nationalparks Unteres Odertal e.V.) z siedzibą w Criewen koło Schwedt/Oder.

Park powołany został w celu ochrony dna doliny Odry wraz z jej starorzeczami i kompleksami szuwarów, łąk zalewowych i lasów łęgowych. Zbocza doliny Odry porastają lasy mieszane, miejscami także murawy kserotermiczne. Zróżnicowanie siedlisk jest znaczne i warunkuje występowanie ogromnej różnorodności gatunkowej flory i fauny, zwłaszcza ptaków.

Lasy Mirachowskie [ edytuj | edytuj kod ]

Przed II wojną światową czynione były przygotowania do utworzenia w kompleksie Lasów Mirachowskich (7000 ha) Parku Narodowego ze względu na walory krajobrazowo-przyrodnicze (jeziora, leśne uroczyska, liczny starodrzew) oraz unikatową florę i faunę (żółw błotny, paproć górska podrzeń żebrowiec). Jednak wiele roślin (tyrfobiontów) w tym rejonie zanikło w wyniku melioracji torfowisk prowadzonych w okresie PRL[19], podobnie działalność człowieka doprowadziła do wyginięcia głuszca, chronionego na tym obszarze już od 1916 roku. Aktualnie walory tego obszaru chronione są w rezerwatach Staniszewskie Zdroje, Kurze Grzędy, Żurawie Błota, Jezioro Turzycowe, Leśne Oczko, Staniszewskie Błoto, Lubogoszcz i Szczelina Lechicka.

Poza ww. wysuwano również projekty utworzenia Parków Narodowych: Knyszyńskiego, Orawskiego, Janowskiego, Sobiborskiego, Chełmskiego, Puszczy Śląskiej[20], Stawów Milickich[21], Podziemnego Parku Narodowego – Kopalni Soli Wieliczka[22] oraz Parku Narodowego Doliny Górnej Odry [23].

Trudności prawne związane z tworzeniem nowych parków narodowych w Polsce [ edytuj | edytuj kod ]

W uchwale z dnia 7 września 2020 r. Rada Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oceniła negatywnie istniejący stan prawny dotyczący możliwości tworzenia oraz powiększania parków narodowych w Polsce:

Uzależnienie utworzenia parku narodowego od zgody jednostek samorządu terytorialnego, na których obszarze park narodowy miałby powstać – mimo że sprawa ta nie ma charakteru lokalnego, lecz ogólnopaństwowy – budzi istotne i uzasadnione wątpliwości co do zgodności z Konstytucją, w szczególności z jej art. 5, art. 31 ust. 3, art. 74 oraz art. 86. Godzi ono w ciążący na władzy publicznej obowiązek ochrony środowiska i wspierania jego poprawy przy uwzględnieniu zasady zrównoważonego rozwoju, jak też w obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa ekologicznego współczesnym i przyszłym pokoleniom. Obecny stan prawny uniemożliwia prowadzenie polityki państwa, gdyż nie jest ono w stanie osiągać celów, które zakłada w aktach planistycznych. Przewidują one bezskutecznie od lat utworzenie co najmniej Turnickiego, Jurajskiego oraz Mazurskiego Parku Narodowego, jak też powiększenie powierzchni innych parków narodowych. Rada Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, https://www.uw.edu.pl/uchwala-rady-wpia-w-sprawie-zmiany-systemu-tworzenia-i-powiekszania-parkow-narodowych/

{{Cytat}} Gołe linki: “źródło”.

Zobacz też [ edytuj | edytuj kod ]

Krainy geograficzne w Polsce – Notatki geografia

KRAJOBRAZ – PASY RZEŹBY TERENU W POLSCE;

Cechą charakterystyczną ukształtowania powierzchni Polski jest pasowy układ rzeźby terenu. W każdym pasie wyróżniono mniejsze jednostki – krainy geograficzne czyli obszary wyróżniające się podobnymi cechami krajobrazowymi i geologicznymi. Zostały one usystematyzowane w pasach rzeźby terenu:

pas pobrzeży (niziny nadmorskie),

pas pojezierzy,

pas Niziny Środkowopolskie,

pas wyżyn (Wyżyny Polskie),

pas kotlin (Kotliny Podkarpackie),

pas gór.

Na ukształtowanie powierzchni Polski wpływ miały geologiczne procesy wewnętrzne (procesy górotwórcze, procesy lądotwórcze, procesy wulkaniczne, trzęsienia ziemi) i zewnętrzne (wietrzenie, erozja, ruchy masowe, akumulacja).

Charakterystyczną cechą ukształtowania powierzchni Polski jest pasowość.

Pasy wyższe (góry, wyżyny, pojezierza) rozdzielone są pasami niższymi (nizinami, kotlinami).

W Polsce zdecydowanie przeważają niziny — zajmują ok. ¾ całego obszaru.

Niziny nadmorskie (pobrzeża) Rzeźba mało urozmaicona; na wybrzeżu wydmy porośnięte lasem, piaszczyste plaże lub klify; rozległe obszary pokrywają pola uprawne, w dużych nadmorskich miastach znaczne powierzchnie zajmuje infrastruktura portowa; ogromne znaczenie ma turystyka. Główne procesy Przebieg kształtowania się rzeźby Procesy zewnętrzne – erozja morska i ruchy masowe Rzeźba tworząca się współcześnie Fale morskie niszczą brzegi, powodując osunięcia ziemi i powstanie klifów (wybrzeże wysokie) Procesy zewnętrzne – akumulacja morska i rzeczna Rzeźba tworząca się współcześnie Fale oraz wiatr nanoszą piasek, tworząc plaże (wybrzeże niskie), mierzeje, wydmy Przy ujściach rzek gromadzi się materiał skalny i organiczny, który buduje na przykład deltę Wisły na Żuławach

Pojezierza Pagórkowate i faliste niziny; rzeźba bardzo urozmaicona, tworząca malowniczy krajobraz z licznymi jeziorami, wokół których rozciągają się pola i lasy; mało jest żyznych gleb, więc dużą część obszarów bezleśnych stanowią łąki i pastwiska; zabudowa wiejska jest raczej rozproszona; brak okręgów przemysłowych; niewielkie miasta pełnią rolę ośrodków turystycznych. Jezioro Boczne oraz Niegocin, Leinadz2009 [CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)], via Wikimedia Commons” Główne procesy Przebieg kształtowania się rzeźby Procesy zewnętrzne – związane z działalnością lądolodu, erozja, akumulacja, ruchy masowe Plejstoceński lądolód skandynawski przyczynił się do pofałdowania terenu Powstały typowe formy polodowcowe, np. moreny, pradoliny, sandry Po ustąpieniu lądolodu liczne zagłębienia terenu wypełniła woda, tworząc jeziora

Niziny Środkowopolskie Rzeźba mało urozmaicona; szerokie doliny wielkich rzek; dominuje krajobraz rolniczy; dominują tereny rolnicze: pola uprawne, sady, łąki i pastwiska; na Nizinie Wielkopolskiej wydobywa się węgiel brunatny i gaz ziemny, na Nizinie Śląskiej rudy miedzi. Główne procesy Przebieg kształtowania się rzeźby Procesy zewnętrzne – przeważnie akumulacja Na dużych głębokościach występują osady i fałdowania z mezozoiku i paleozoiku Przykryte zostały grubą warstwą osadów kenozoicznych pochodzących z akumulacji rzecznej, wiatrowej i lodowcowej

Wyżyny Rzeźba uzależniona od rodzaju skał w podłożu; występują jaskinie, wąwozy, ostańce skalne; zagospodarowanie jest silnie uzależnione od warunków naturalnych: na zachodzie (Wyż. Śląska) powstała aglomeracja górnośląska bazująca na zasobach węgla kamiennego, a na wschodzie (Wyż. Lubelska) dominują tereny rolnicze rozwinięte dzięki żyznym glebom. Główne procesy Przebieg kształtowania się rzeźby Procesy wewnętrzne – ruchy górotwórcze Najstarsze Góry Świętokrzyskie wypiętrzyły się w orogenezie kaledońskiej Procesy zewnętrzne – akumulacja morska, erozja rzeczna i wiatrowa, wietrzenie mechaniczne i chemiczne (kras), ruchy masowe Przez długi czas były niszczone przez procesy zewnętrzne Większość skał w całym pasie pochodzi z ery mezozoicznej, kiedy obszar ten pokrywało morze, na dnie którego gromadziły się osady Procesy wewnętrzne – ruchy górotwórcze Na początku ery kenozoicznej alpejskie ruchy górotwórcze przyczyniły się do podniesienia terenu Procesy zewnętrzne – akumulacja morska, erozja rzeczna i wiatrowa, wietrzenie mechaniczne i chemiczne (kras), ruchy masowe Późniejsze procesy zewnętrze ponownie działały obniżająco i wyrównująco

Kotliny Równinny, wąski pas z monotonną rzeźbą; przepływa przez nie Wisła i jej niektóre dopływy; obok terenów rolniczych rozwinęły się tu ośrodki przemysłowe, ponieważ obszar ten obfituje w surowce mineralne (sól kamienną, ropę naftową i gaz ziemny). Główne procesy Przebieg kształtowania się rzeźby Procesy wewnętrzne – alpejskie ruchy górotwórcze Zapadliska powstałe w czasie wypiętrzania się Karpat Procesy zewnętrzne – akumulacja morska, rzeczna, wiatrowa, lodowcowa Na dnie obniżeń gromadziły się osady morskie, m.in. po wyparowaniu wody powstały pokłady soli w Wieliczce i Bochni Później zostały zasypane osadami nanoszonymi przez rzeki, wiatr i lądolód

Karpaty Najwyższy pas rzeźby z dwoma głównymi łańcuchami górskimi: Karpatami i Sudetami; duże nachylenie stoków utrudnia zagospodarowanie gór; ludzie osiedlali się przede wszystkim w dolinach i kotlinach śródgórskich, gdzie dominuje rolnictwo, w wyższych duże znaczenie ma turystyka. Główne procesy Przebieg kształtowania się rzeźby Procesy wewnętrzne – fałdowania orogenezy alpejskiej Na przełomie mezozoiku i kenozoiku na dnie morza gromadziły się osady – powstał tzw. flisz karpacki składający się z naprzemiennych warstw piaskowców i łupków Warstwy te zostały silnie pofałdowane w czasie alpejskich ruchów górotwórczych Procesy zewnętrzne – erozja i akumulacja wodno‑lodowcowa, wietrzenie, ruchy masowe Procesy zewnętrzne (erozja, wietrznie, ruchy masowe na stokach) obniżały teren gór, m.in. rzeki wyżłobiły długie doliny w Beskidach, a lodowce wysokogórskie – szerokie doliny w Tatrach Tatry Wysokie – najwyższa część Tatr – zbudowane są głównie z twardych, odpornych granitów, które powstały dużo wcześniej (pod koniec paleozoiku) i dlatego pozostały najwyższym pasmem

Sudety Źródło: 2016 Masyw Śnieżnika – Sudety, Jacek Halicki [CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)], via Wikimedia Commons; Główne procesy Przebieg kształtowania się rzeźby Procesy wewnętrzne – ruchy górotwórcze Fałdowane i wypiętrzane w paleozoiku (orogeneza kaledońska i hercyńska) Procesy zewnętrzne – erozja i akumulacja wodno‑lodowcowa, wietrzenie, ruchy masowe Potem prawie całkowicie zrównane Procesy wewnętrzne – ruchy górotwórcze, działalność wulkanów Na początku kenozoiku w związku z działaniem alpejskich sił górotwórczych wystąpiło popękanie górotworu i przesunięcia warstw skalnych Powstały liczne uskoki i zapadliska, m.in. Kotlina Kłodzka i Kotlina Jeleniogórska Szczeliny skalne często wypełniała magma, tworząc tzw. intruzje, np. granitowe, bazaltowe Magma wydobywała się też na powierzchnię jako lawa wulkaniczna Procesy zewnętrzne – erozja i akumulacja wodno‑lodowcowa, wietrzenie, ruchy masowe W Karkonoszach powstają kotły i doliny polodowcowe. W całych Sudetach następuje ponowne obniżanie i wyrównywanie rzeźby

Słowniczek

Depresja – obszar lądu położony poniżej poziomu morza;

geologiczne procesy wewnętrzne (endogeniczne) – procesy kształtujące powierzchnię Ziemi, których energia pochodzi z wnętrza Ziemi; zaliczają się do nich:

procesy lądotwórcze i oceanotwórcze (ruchy epejrogeniczne),

procesy górotwórcze (ruchy orogeniczne),

trzęsienia ziemi,

procesy wulkaniczne,

geologiczne procesy zewnętrzne (egzogeniczne) – procesy kształtujące powierzchnię Ziemi, których źródłem jest energia słoneczna; zaliczają się do nich:

wietrzenie – rozdrabnianie skał pod wpływem czynników atmosferycznych,

ruchy masowe – przemieszczanie zwietrzeliny na stoku pod wpływem siły grawitacji,

erozja – niszczenie podłoża przez rzeki, lodowce, fale morskie, wiatry,

transport – przenoszenie produktów skalnych,

akumulacja – osadzanie produktów skalnych,

góry – obszar leżący powyżej 500 m n.p.m.; charakterystyczne są duże wysokości względne i strome stoki; teren silnie pofałdowany, choć miejscami mogą występować obszary płaskie, tzw. równie;

krzywa hipsograficzna – wykres liniowy przedstawiający podział powierzchni danego obszaru według wysokości nad poziomem morza; powierzchnie pod linią wykresu mają kolory hipsometryczne, dzięki czemu łatwiej zinterpretować cały wykres;

nizina – płaski lub lekko pofałdowany teren sięgający do wysokości ok. 200–300 m n.p.m.; w Polsce do nizin zaliczają się również pojezierza, których najwyższe wzniesienia przekraczają 300 m n.p.m.;

wyżyna – obszar położony na wysokościach od ok. 300 m n.p.m. do ok. 500 m n.p.m.; w Polsce wyżyny sięgają nieco powyżej 600 m n.p.m. (Łysica w Górach Świętokrzyskich – 612 m n.p.m); w niektórych miejscach na świecie wyżyny osiągają nawet kilka tysięcy metrów wysokości bezwzględnej (np. Wyżyna Tybetańska, Wyżyna Meksykańska, Wyżyna Abisyńska); o przynależności danego obszaru do wyżyn decydują wysokości względne, które są tu znacznie mniejsze niż w górach (poniżej 300 m), toteż powierzchnia terenu jest słabiej pofałdowana; do wyżyn zaliczają się również tzw. płaskowyże, czyli obszary płaskie leżące powyżej 200 m n.p.m.;

Źródło: e-podreczniki.pl,

Licencja modułu: Współczesna rzeźba Polski a dawne wydarzenia geologiczne CC BY 3.0,

http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode

Główne przyczyny obecnego ukształtowania powierzchni Polski – e-podreczniki

Poland is beautiful

Parki Narodowe w Polsce – lista, opisy, oraz wszystko, co najważniejsze

Parki Narodowe w Polsce, jak i cała ich przyroda jest fascynująca, ciekawa i niezwykła. Odkrywanie jej może być inspirującym doświadczeniem i sprawiać wiele radości. Na terenie całego kraju jest ona zróżnicowana i niepowtarzalna, a każdy rejon ma swoiste cechy. Dzięki powstaniu idei parków narodowych cuda natury są lepiej chronione, a to umożliwia cieszenie się nimi i poznawanie ich. Idea ta powstała w XIX wieku w Stanach Zjednoczonych, a następnie rozprzestrzeniła się na cały świat. Na terenie Polski występują 23 parki narodowe. Są to tereny objęte ochroną prawną i są niezwykle wartościowe pod względem przyrodniczym, krajobrazowym, kulturowym i naukowym. My odwiedziliśmy do tej pory 21 z nich. Oto lista z opisami wszystkich polskich parków narodowych.

Mapa parków narodowych w Polsce

Dla ułatwienia i lepszej lokalizacji zaznaczyliśmy polskie parki narodowe na mapie. Jak widać poniżej, najwięcej parków znajduje się na terenie województwa małopolskiego oraz podlaskiego.

Babiogórski Park Narodowy

Babiogórski Park Narodowy powstał w 1954 roku na terenie województwa krakowskiego. Obecnie znajduje się w województwie małopolskim, a jego siedzibą jest Zawoja. Powierzchnia parku zajmuje 33,92 km2, natomiast powierzchnia otuliny to 84,37 km2. Symbolem parku jest okrzyn jeleni. W 1977 roku nadano mu status rezerwatu biosfery i włączono do programu UNESCO.

Park utworzono głównie ze względu na układ pięter roślinnych, roślinność naskalną oraz jedyne w Polsce występowanie gatunków roślin, takich jak okrzyn jeleni i rogownica alpejska. Tereny są także bogate w rośliny naczyniowe, mchy, porosty, glony i wątrobowce. Występują tu także liczne gatunki wysokogórskie. Obszar ten charakteryzuje się siedliskiem wielu gatunków ptaków. Często występującymi zwierzętami są jelenie, wilki, rysie i niedźwiedzie. Wartymi odwiedzenia miejscami są tu między innymi Muzeum Babiogórskiego Parku Narodowego oraz oczywiście najwyższy szczyt – Babia Góra. Zobacz opis szlaku górskiego na Babią Górę.

Białowieski Park Narodowy

Białowieski Park Narodowy został założony w 1932 roku w województwie podlaskim, a jego siedzibą jest Białowieża. Powierzchnia parku zajmuje 105,17 km2, natomiast powierzchnia otuliny to 32,24 km2. Symbolem parku jest żubr. Jest to jeden z pierwszych parków narodowych w Polsce i Europie. Na jego terenie znajduje się najlepiej zachowany fragment Puszczy Białowieskiej, ostatniego w Europie lasu pierwotnego. Park ten wpisany jest na listę UNESCO w 1979 roku.

Charakterystycznym zwierzęciem parku jest żubr, ponieważ właśnie tu ocalono ten gatunek od wyginięcia. Znajduje się tu największa na świecie wolnościowa populacja żubra. Oprócz tego na terenie parku zamieszkuje wiele innych zwierząt, a liczba ich gatunków, jak na tę strefę klimatyczną, jest bardzo duża. Większą część parku zajmują lasy liściaste, a spośród nich najliczniejsze są lasy grądowe. W parku znajduje się ponad 1000 gatunków roślin. Największymi atrakcjami parku są Rezerwat Pokazowy Żubrów oraz muzeum Białowieskiego Parku Narodowego. Zobacz wszystkie ciekawe atrakcje przy Białowieskim Parku Narodowym.

Biebrzański Park Narodowy – największy park narodowy

Biebrzański Park Narodowy powstał w 1993 roku na terenie województwa podlaskiego z siedzibą w Osowcu-Twierdzy. Powierzchnia parku zajmuje 592,23 km2, natomiast powierzchnia otuliny to 668,24 km2. Symbolem parku jest batalion. Niemal cała rzeka Biebrza biegnie przez teren parku. Cechą charakterystyczną parku narodowego jest obecność wielu zbiorowisk wodnych, takich jak bagna, torfowiska, czy szuwary. Roślinność jest bardzo różnorodna, wśród której występuje wiele gatunków rzadkich i reliktowych. Biebrzański Park Narodowy jest największym parkiem narodowym w Polsce.

Najliczniejszymi zwierzętami są tu ptaki, zwłaszcza te, które przystosowane są do środowisk bagiennych. Oprócz tego występuje wiele innych gatunków zwierząt. Wśród ssaków najliczniejszy jest łoś. Przez teren ten biegnie szlak rowerowy Green Velo. Inną atrakcją turystyczną może być na przykład Uroczysko Grzędy. Zobacz najciekawsze atrakcje w Biebrzańskim Parku Narodowym.

Bieszczadzki Park Narodowy

Bieszczadzki Park Narodowy powstał w 1973 roku na terenie województwa podkarpackiego, a jego siedziba znajduje się w Ustrzykach Górnych. Powierzchnia parku to 292,02 km2, co sprawia, że jest to największy park narodowy w polskich górach oraz trzeci co do wielkości park narodowy w Polsce. Symbolem parku jest ryś. Ochroną objęte są dwie największe części Karpat Wschodnich. Wyróżnia się tu dwa piętra roślinno-klimatyczne: połoniny i regiel dolny. Większą część tego obszaru zajmują lasy liściaste, z czego część to drzewostany pierwotne.

Rośliny naczyniowe stanowią największą część flory parku. Występuje tu także wiele gatunków mchów, porostów i grzybów. Na tym terenie występuje wiele gatunków ssaków, a spośród nich najliczniejszymi są niedźwiedzie, wilki, ryś i żbik, a także jeleń karpacki i żubr. Spotkać można tu także wiele gatunków ptaków, w tym drapieżnych, takich jak orzeł przedni i orzeł krzykliwy. Wartymi odwiedzenia miejscami są Ośrodek Naukowo-Dydaktyczny, Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego, znajdujące się w Ustrzykach Dolnych, Połonina Wetlińska i Tarnica. Zobacz więcej informacji o Bieszczadach.

Park Narodowy Bory Tucholskie

Park Narodowy Bory Tucholskie został utworzony w 1996 roku na terenie województwa pomorskiego, który swoją siedzibę ma w miejscowości Charzykowy. Powierzchnia parku obejmuje 46,13 km2, a powierzchnia otuliny to 129,8 km2. Symbolem parku jest głuszec. Spośród wszystkich siedlisk leśnych na terenie parku dominującymi są siedliska borowe.

Znajduje się tam 21 jezior, spośród których najgłębsze jest Jezioro Ostrowite. Na tych terenach znajdują się głównie mchy, porosty, grzyby i rośliny naczyniowe. Charakterystyczne są też gatunki roślin wodnych. Z kolei wśród zwierząt najliczniejsze są tu stawonogi, między innymi różne gatunki motyli, mrówek, ważek i pszczół. Liczną grupę stanowią także ryby i płazy. Dobrze rozwinięta jest tu turystyka wodna, na przykład szlaki kajakowe nad rzeką Brdą. Można odwiedzić również zabytki w pobliskim mieście Chojnice. Zobacz najciekawsze miejsca do zwiedzania w Borach Tucholskich.

Drawieński Park Narodowy

Drawieński Park Narodowy założony został w 1990 roku, a położony jest na terenie trzech województw: wielkopolskiego, zachodniopomorskiego i lubuskiego. Jego siedziba jest Drawno. Jego powierzchnia wynosi 115,36 km2, natomiast powierzchnia otuliny to 352,67 km2. Symbolem parku jest wydra. Park znajduje się na Równinie Drawskiej, na terenie Puszczy Drawskiej. Większą część parku zajmują lasy, głównie bukowe i dębowo-bukowe, znajdują się tu również bory sosnowe.

Przez teren parku przepływają rzeki Drawa i Płociczna. Oprócz tego na terenie parku znajduje się 20 zbiorników wodnych, między innymi Jezioro Czarne i Jezioro Ostrowiec. Znajduje się tu około 900 gatunków roślin. Wśród zwierząt licznymi gatunkami są ryby i ptaki, występuje tu także wiele gatunków ssaków. Charakterystyczne na terenie parku są tzw. ścieżki poznawcze, między innymi Drawnik i Międzybór.

Gorczański Park Narodowy

Gorczański Park Narodowy utworzony został w 1981 roku na terenie województwa małopolskiego z siedzibą w Porębie Wielkiej. Jego powierzchnia wynosi 70,30 km2, natomiast powierzchnia otuliny to 166,47 km2. Symbolem parku jest salamandra plamista. Jest to obszar bogaty w różnego rodzaju gatunki roślin, wśród których można wyróżnić: rośliny naczyniowe, mchy, porosty, wątrobowce, w tym wiele gatunków górskich. Lasy stanowią aż 95% powierzchni parku. Zobacz szczegółowy opis Gorczańskiego Parku Narodowego.

Obszar ten jest niezwykle korzystny dla zwierząt. Wśród ssaków najliczniejsze są dziki, sarny, jelenie, wydry, borsuki i gronostaje. Licznie występują tu także płazy (na przykład traszka karpacka), jak również ptaki, między innymi cietrzew, głuszec, orlik krzykliwy. Charakterystyczne są tu polany gorczańskie, które są też największą atrakcją turystyczną. Warto odwiedzić Turbacz – najwyższy szczyt, czy też Gorc i Magurki. Zobacz opis szlaku na Turbacz.

Kampinoski Park Narodowy

Kampinoski Park Narodowy powstał w 1959 roku w województwie warszawskim. Obecnie leży na terenie województwa mazowieckiego z siedzibą w Izabelinie. Jego powierzchnia wynosi 385,4433 km2, natomiast powierzchnia otuliny to 377,56 km2. Symbolem parku jest łoś. Znajduje się on na światowej liście rezerwatów biosfery UNESCO. Jego zasięg obejmuje tereny Puszczy Kampinoskiej.

Najbardziej charakterystycznymi elementami tutejszego krajobrazu są wydmy w pradolinie Wisły i obszary bagienne. Jego zróżnicowanie wpływa na różnorodność flory i fauny. Występuje tu roślinność łąkowa, turzyce i lasy bagienne. Najczęściej spotykanym zespołem leśnym jest kontynentalny bór sosnowy. Obszar ten sprzyja również występowaniu wielu gatunków zwierząt, wśród których najczęstszymi jest łoś, bóbr i ryś. W parku tym turyści mogą odwiedzić powstańcze mogiły, czy też zabytkową Sochaczewską Kolej Muzealną. Zobacz najważniejsze informacje o Kampinoskim Parku Narodowym.

Karkonoski Park Narodowy

Karkonoski Park Narodowy to park, który powstał w 1959 roku w województwie dolnośląskim z siedzibą w Jeleniej Górze. Powierzchnia parku wynosi 59,51 km2, natomiast powierzchnia otuliny to 130,93 km2. Symbole parku to dzwonek karkonoski i goryczka trojeściowa. Najbardziej charakterystycznymi elementami tego krajobrazu są góry, torfowiska wysokie, gołoborza, zarośla kosówki, kotły polodowcowe, które czasem przeobrażone są w stawy.

Na tym terenie znajduje się wiele gatunków zwierząt leśnych, takich jak sarny, bobry, lisy, muflony, a także wiele gatunków ptaków. Występuje tu także wiele gatunków roślin, między innymi endemicznych. Park posiada wiele pieszych szlaków turystycznych, a także szlaki narciarskie. Można znaleźć tu również szlaki rowerowe. Warto odwiedzić również Karkonoskie Centrum Edukacji Ekologicznej oraz Muzeum Przyrodnicze Karkonoskiego Parku Narodowego. Jeśli idziesz w góry, to koniecznie musisz zdobyć Śnieżkę oraz Szrenicę.

Magurski Park Narodowy

Magurski Park Narodowy został utworzony w 1995 roku na granicy województw podkarpackiego i małopolskiego, a jego siedziba znajduje się we wsi Krempna. Powierzchnia parku wynosi 194,39 km2, natomiast powierzchnia otuliny to 229,69 km2. Symbolem parku jest orlik krzykliwy. Park leży na terenie Beskidu Niskiego, pomiędzy Karpatami Zachodnimi a Karpatami Wschodnimi. Zobacz opis Magurskiego Parku Narodowego.

Około 90% terenu parku zajmują lasy. Na tym terenie wyróżnia się dwa rodzaje pięter roślinnych: pogórze i regiel dolny. Znajdują się tu również liczne pastwiska i łąki, jak również torfowiska. Duża część występujących tam roślin znajduje się pod ochroną. Najczęściej występującymi zwierzętami są niedźwiedź, jeleń i łoś. Oprócz tego występuje tam wiele gatunków płazów, gadów i ryb. W okolicy znajduje się wiele atrakcji, między innymi Cerkiew w Chyrowej, czy też Wodospad Magurski. Zobacz także najpiękniejsze szlaki w Beskidzie Niskim.

Narwiański Park Narodowy

Narwiański Park Narodowy został utworzony w 1996 roku w województwie podlaskim, a jego siedzibą jest Kurowo. Jego powierzchnia to 68,1 km2, natomiast powierzchnia otuliny wynosi 154,08 km2. Symbolem parku jest błotniak stawowy. Teren parku znajduje się na terenie Doliny Górnej Narwi. Jest to jedyny park narodowy w Polsce, który nie ma wydzielonego obszaru ochrony ścisłej.

Na tym terenie w większości pojawia się roślinność bagienna, głównie zbiorowiska szuwarowe i wielkoturzycowe. Występuje tu również wiele gatunków roślin naczyniowych. Wśród fauny na terenie parku znaleźć można wiele gatunków ptaków, w tym tych zagrożonych wyginięciem, takich jak bojownik batalion, czy bielik zwyczajny. Wśród ssaków występują głównie tchórze, gronostaje, bobry, jeże i piżmaki, jak również jelenie, łosie, sarny i dziki. Turyści mogą skorzystać z przewozów łodziami pychówkami, jak również z kładki edukacyjnej. Sprawdź, co warto zobaczyć w Narwiańskim Parku Narodowym.

Ojcowski Park Narodowy – najmniejszy park narodowy

Ojcowski Park Narodowy został założony w 1956 roku w województwie małopolskim, a jego siedzibą jest Ojców. Obszar parku zajmuje 21,46 km2, natomiast powierzchnia otuliny to 67,77 km2. Symbolem parku jest nietoperz. Znajduje się na terenie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i obejmuje Dolinę Prądnika. Ojcowski Park Narodowy jest najmniejszym parkiem narodowym w Polsce.

Najbardziej charakterystycznymi elementami tego krajobrazu są wapienie, które pochodzą z górnej jury, a powstały na dnie dawnego morza ze szkieletów organizmów. Oprócz tego na tym terenie znaleźć można liczne jaskinie, które powstały głównie w wyniku krasowego działania wód. Na terenie parku występują rośliny naczyniowe, mchy i wątrobowce. Wśród fauny głównie nietoperze, sarny, zające szaraki, dziki, lisy, kuny, tchórze. Można znaleźć tu wiele atrakcji turystycznych, jak na przykład Maczuga Herkulesa i Zamek w Pieskowej Skale. Zobacz wszystkie najważniejsze informacje o Ojcowskim Parku Narodowym.

Park Narodowy Gór Stołowych

Park Narodowy Gór Stołowych został utworzony w 1993 roku na terenie województwa dolnośląskiego, a jego siedziba znajduje się w miejscowości Kudowa-Zdrój. Jego powierzchnia obejmuje 63,4016 km2, a powierzchnia otuliny to 105,15 km2. Symbolem parku jest zarys Szczelińca Wielkiego. Park leży na terenie Sudetów Środkowych. Charakterystycznym elementem krajobrazu tego terenu są płaskie stoliwa skalnych bastionów, co czyni Góry Stołowe unikatowymi.

W epoce późnej kredy góry te stanowiły fragment wielkiego morza. Najczęściej pojawiającymi się na tym obszarze ssakami są jelenie, sarny, dziki, lisy i wiewiórki, a także borsuki, kuny, łasice, tchórze i gronostaje. Występują tu również liczne gryzonie i nocne zwierzęta, a przy granicy z Czechami spotkać można muflony. W okolicy warto odwiedzić Ekocentrum Parku Narodowego Gór Stołowych w Kudowie-Zdroju, a także Błędne Skały. Sprawdź, co warto zobaczyć w Górach Stołowych.

Park Narodowy Ujście Warty – najmłodszy park narodowy

Park Narodowy Ujście Warty powstał w 2001 roku na terenie województwa lubuskiego. Miejscem, które stanowi siedzibę parku, jest Chyrzyno. Powierzchnia zajmuje obszar 80,74 km2, a 104,54 km2 otuliny. Symbolem parku jest gęś zbożowa. Park leży głównie na terenie ujścia Warty, a niewielka część także w dolinie dolnej Odry. Park Narodowy Ujście Warty jest najmłodszym parkiem narodowym w Polsce.

Roślinność charakterystyczna jest dla ekosystemów dolin rzecznych. Często występują tu pastwiska i podmokłe łąki. Wśród roślinności bagiennej pojawiają się głównie turzycowiska. Występują tu różne gatunki zwierząt, między innymi bóbr europejski, nurogęś, czapla siwa, bocian biały, czy też kuna leśna. Obszar ten charakteryzuje się również występowaniem licznych gatunków ptaków wodno- błotnych i drapieżnych. W tych okolicach warto odwiedzić między innymi rezerwat przyrody Dolina Postomii oraz Pamięcin.

Pieniński Park Narodowy – najstarszy park narodowy

Pieniński Park Narodowy został utworzony w 1932 roku. Znajduje się na terenie województwa małopolskiego, a swoją siedzibę ma we wsi Krościenko nad Dunajcem. Powierzchnia parku zajmuje 23,46 km2, a powierzchnia otuliny to 26,82 km2. Park obejmuje najcenniejsze przyrodniczo i krajobrazowo obszary Pienin Właściwych. Symbolem parku są Trzy Korony. Pieniński Park Narodowy jest najstarszym parkiem narodowym w Polsce.

Na terenie parku występuje niezwykle zróżnicowana roślinność, do czego przyczyniła się urozmaicona rzeźba terenu i mikroklimatów. Występuje tu 1100 gatunków roślin naczyniowych i 167 roślin górskich. Oprócz tego występują między innymi liczne mchy, glony, porosty i grzyby. Najliczniejszymi gatunkami zwierząt są tutaj kręgowce, takie jak borsuk, sarna, żbik, kuna leśna, ryś, jeleń i dzik. Obszar ten jest chętnie odwiedzany przez turystów. Warto odwiedzić między innymi galerie widokowe na Trzech Koronach, Spływ Dunajcem i Zamek w Czorsztynie. Zobacz najciekawsze miejsca w Pieninach.

Poleski Park Narodowy

Poleski Park Narodowy powstał w 1990 roku w województwie lubelskim, a jego siedzibą jest Urszulin. Powierzchnia parku zajmuje 97,60 km2, natomiast powierzchnia otuliny to 137,03 km2. Symbolem parku jest żuraw. Park obejmuje tereny Równiny Łęczyńsko-Włodawskiej. Cechą charakterystyczną jego krajobrazu są liczne bagna, torfowiska oraz jeziora krasowe i stawy. Jest to teren równinny i silnie podmokły. Na tym terenie spostrzec można namiastkę tundry bądź lasotundry.

Roślinność tego terenu jest typowa dla obszarów bagiennych. Dominują gatunki roślin naczyniowych, z czego wiele z nich to gatunki rzadkie, podlegające ochronie. Obszary leśne zajmują głównie brzeziny bagienne. Na tym terenie znajduje się wiele gatunków zwierząt, znajdujących się pod ochroną.

Jest to obszar, na którym występuje wiele gatunków ptaków, między innymi czapla biała. Wśród ssaków można wyróżnić łasicę pospolitą czy gronostaja europejskiego. Na tym terenie warto odwiedzić Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny w Starym Załuczu oraz Ośrodek Dydaktyczno-Administracyjny w Urszulinie. Zobacz ciekawą ścieżkę Czahary na terenie Poleskiego Parku Narodowego.

Roztoczański Park Narodowy

Roztoczański Park Narodowy powstał w 1974 roku na terenie województwa lubelskiego z siedzibą w Zwierzyńcu. Powierzchnia parku zajmuje 84,83 km2, natomiast powierzchnia otuliny to 380,96 km2. Symbolem parku jest konik polski. Teren parku obejmuje część Roztocza Środkowego. Jest to najbardziej zalesiony polski park narodowy. Na najżyźniejszych glebach rosną grądy, które tworzą buki, dęby, graby, klony zwyczajne, lipy i jawory.

Występują tu także łęgi, olsy i torfowiska wysokie, zachowały się tu również relikty glacjalne i subarktyczne. Wśród zwierząt na terenie parku najliczniejszymi są różne gatunki ślimaków, owadów, pajęczaków i krocionogów. Wśród gadów wyróżnić można żółwia błotnego i padalca zwyczajnego. Występuje tu również wiele gatunków ptaków, między innymi orlik krzykliwy, bocian czarny, dzięcioł zielonosiwy. Warto odwiedzić na tym obszarze takie obiekty, jak Ośrodek Edukacyjno-Muzealny w Zwierzyńcu oraz Izbę Leśną we Floriance. Sprawdź największe atrakcje na Roztoczu.

Słowiński Park Narodowy

Słowiński Park Narodowy utworzony został w 1967 roku w województwie pomorskim, a jego siedzibą jest Smołdzino. Obszar parku obejmuje 327,44 km2, natomiast obszar otuliny to 302,2 km2. Symbolem parku jest mewa srebrzysta. Tereny parku obejmują Mierzeję Łebską, Nizinę Gardeńsko-Łebską oraz fragmenty moreny czołowej. Najbardziej charakterystycznymi elementami dla krajobrazu parku są jeziora, łąki, bagna, torfowiska, a także oczywiście ruchome wydmy.

Specyficzne dla tego parku jest to, że to właśnie przyroda nieożywiona najbardziej wyróżnia go wśród innych polskich parków narodowych. Na terenie parku występują zbiorowiska roślinności wydmowej, łąkowej, torfowiskowej. Wśród fauny najliczniejsze są gatunki ptaków, na przykład bataliony, mewy srebrzyste czy kuliki wielkie. Dużymi atrakcjami turystycznymi są tu między innymi wydmy ruchome w Łebie oraz Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie. Zobacz więcej informacji o Słowińskim Parku Narodowym.

Świętokrzyski Park Narodowy

Świętokrzyski Park Narodowy powstał w 1950 roku na terenie województwa świętokrzyskiego, a swoją siedzibę ma w Bodzentynie. Powierzchnia parku zajmuje 76,26 km2, a powierzchnia otuliny to 207,86 km2. Symbolem parku jest jeleń. Park leży w centralnej części Gór Świętokrzyskich. Obejmuje między innymi Pasmo Łysogór oraz część Pasma Klonowskiego. Lasy obejmują 95% powierzchni parku, najczęściej występują mieszane bory jodłowe. Występuje tu także wiele gatunków roślin naczyniowych, w tym wiele rzadkich gatunków.

Na terenie parku znajduje się jodła pospolita, licząca 270 lat i mierząca 51 metrów, która uważana jest za najwyższe drzewo w Polsce. Licznie występują tu ssaki, wśród których można wyróżnić głównie sarny, jelenie oraz dziki. Występują tu również liczne gatunki ptaków. Charakterystyczną cechą krajobrazu są gołoborza, czyli rumowiska skalne. Największą atrakcją jest kompleks zabudowań dawnego klasztoru Benedyktynów Świętokrzyskich na Świętym Krzyżu. Warto również zdobyć najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich, czyli Łysicę.

Tatrzański Park Narodowy

Tatrzański Park Narodowy utworzony został w 1955 roku na terenie województwa małopolskiego z siedzibą w Zakopanem. Powierzchnia parku zajmuje 211,64 km2, natomiast powierzchnia otuliny to 1,81 km2. Symbolem parku jest kozica tatrzańska. Park obejmuje swoim zasięgiem całe polskie Tatry, a także część Rowu Podtatrzańskiego oraz Pogórza Bukowińskiego. Tatry mają charakter wysokogórski, co spowodowane jest tym, że występuje tam piętrowość klimatu, duże różnice wzniesień, a także różnorodność flory i fauny.

Tatry zalicza się do gór orogenezy alpejskiej, a ich podstawą są skały krystaliczne z granitem. Piętro regla dolnego porastają głównie lasy liściaste, regla górnego bory świerkowe, natomiast piętro hal porasta bogata roślinność alpejska. Wśród ssaków najbardziej charakterystyczne są kozica tatrzańska, świstak tatrzański, jeleń, sarna europejska, łasica pospolita, ryś i niedźwiedź brunatny. Wśród tatrzańskiej fauny i flory występuje wiele endemitów. Największymi atrakcjami jest tu Morskie Oko oraz Giewont.

Wielkopolski Park Narodowy

Wielkopolski Park Narodowy utworzony został w 1957 roku na terenie województwa wielkopolskiego z siedzibą w miejscowości Jeziory. Powierzchnia parku obejmuje 75,84 km2, natomiast powierzchnia otuliny to 72,56 km2. Symbolem parku jest puszczyk. Obejmuje tereny leżące nad Wartą na południe od Poznania. Charakterystyczną cechą parku jest krajobraz polodowcowy i związane z nim elementy, takie jak morena czołowa i denna, ozy, parowy, wydmy, drumliny.

Występują tu także różne formy jezior (rynnowe, odpływowe, bezodpływowe). Charakterystyczne są tu również stare bory sosnowe. Wśród fauny najliczniejsze są bezkręgowce, głównie owady, jak również ssaki. Spotkać tu można również wiele gatunków ptaków, w tym rzadkich. W parku znajduje się wiele szlaków turystycznych, na przykład szlak turystyczny Osowa Góra. Warto odwiedzić w tych okolicach również Muzeum Przyrodnicze Parku. Poznaj bliżej Wielkopolski Park Narodowy.

Wigierski Park Narodowy

Wigierski Park Narodowy utworzony został w 1989 roku w województwie podlaskim, a swoją siedzibę ma w miejscowości Krzywe. Powierzchnia parku to 150,898 km2, natomiast otulina zajmuje 112,838 km2. Park obejmuje północną część Puszczy Augustowskiej. Na terenie parku znajdują się 42 naturalne zbiorniki wodne. Występują tu różne typy jezior limnologicznych, wśród których bardzo specyficzne są jeziora śródleśne, czyli tak zwane suchary. Główną rzeką jest tu Czarna Hańcza.

Na tym terenie dominujące są mszyste lasy iglaste sosnowo- świerkowe. Oprócz roślin naczyniowych, mchów i wątrobowców specyficzne są tu gatunki glonów. Występuje tu również 22 gatunki storczyków. Wśród fauny tego obszaru występuje wiele gatunków ptaków, ryb, płazów, gadów i ptaków, a duża część z nich pozostaje pod ochroną. Szczególnej ochronie podlegają ryby i bobry. Dużą atrakcją turystyczną jest tu jezioro Wigry oraz Muzeum Wigier. Poznaj atrakcje Wigierskiego Parku Narodowego.

Woliński Park Narodowy

Woliński Park Narodowy utworzony został w 1960 roku na terenie województwa zachodniopomorskiego, a swoją siedzibę ma w Międzyzdrojach. Powierzchnia parku zajmuje 109,37 km2, natomiast otulina to obszar 33,69 km2. Symbolem parku jest orzeł bielik. Park położony jest pomiędzy Zatoką Pomorską a Zalewem Szczecińskim. Charakterystyczne dla krajobrazu parku jest pasmo wzniesień moreny czołowej, występują tu wybrzeża klifowe.

Ciekawym elementem krajobrazu jest również delta rzeki Świny z bagnistymi wysepkami. W krajobrazie tym występują również polodowcowe jeziora, ozy i kemy. Na tym terenie znajduje się 1300 gatunków roślin naczyniowych, a spora część z nich objęta jest ochroną. Występują tu również liczne glony. Dominującym gatunkiem w lasach jest sosna. Fauna tego obszaru bogata jest zwłaszcza w wiele gatunków ptaków, w tym lęgowych, rzadkich i chronionych. Jest to między innymi bielik zwyczajny, wodniczka czy biegus zmienny. Jednymi z największych atrakcji turystycznych jest tutaj Kawcza Góra i Międzyzdroje. Poznaj najważniejsze informacje o Wolińskim Parku Narodowym.

Zintegrowana Platforma Edukacyjna

Ze względu na wielką różnorodność cennych przyrodniczo obszarów i obiektów, stopień ich zagrożenia, położenie i powierzchnię ustanawia się różne formy ochrony przyrody. Mimo że przekroczenie przepisów prawnych w odniesieniu do form ochrony przyrody obłożone jest różnymi karami, skuteczna ochrona zależy przede wszystkim od wrażliwości i świadomości ekologicznej każdego z nas. ROC4IbSQasL6L 1 Fotografia przedstawiająca fragment lasu. Na pierwszym planie czerwona tabliczka z napisem Użytek Ekologiczny Kotla. Źródło: Panek (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 4.0.

Już wiesz postępowanie człowieka ma duży wpływ na zmniejszenie różnorodności biologicznej;

zasoby przyrody nie są nieograniczone;

państwo, instytucje, osoby prywatne podejmują wiele działań w celu ochrony przyrody.

Nauczysz się podawać i opisywać przykłady form ochrony przyrody występujących w Polsce;

porównywać cele i zakres różnych form ochrony;

wyjaśniać sens ochrony częściowej i ścisłej ekosystemów.

m5f4e7286af7c903f_d5e222

1. Prawne formy ochrony przyrody

Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. wyróżnia następujące formy ochrony przyrody obowiązujące na terenie naszego kraju:

ochronę gatunkową roślin, zwierząt i grzybów,

park narodowy,

rezerwat przyrody,

park krajobrazowy,

obszar Natura 2000,

obszar chronionego krajobrazu,

pomnik przyrody,

stanowisko dokumentacyjne,

użytek ekologiczny,

zespół przyrodniczo‑krajobrazowy.

Liczba i powierzchnia poszczególnych form ochrony przyrody w Polsce Formy ochrony przyrody Liczba Łączna powierzchnia w tysiącach ha park narodowy 23 315 rezerwat przyrody 1481 164 park krajobrazowy 121 2608 obszary Natura 2000 990 9363 obszar chronionego krajobrazu 386 7078 pomnik przyrody 36318 – stanowisko dokumentacyjne 157 1 użytek ekologiczny 6952 52 zespół przyrodniczo‑krajobrazowy 324 95

Polecenie 1 Korzystając z dostępnych źródeł informacji, opracuj listę obszarów i obiektów objętych różnymi formami ochrony przyrody, znajdujących się w gminie, w której mieszkasz lub w której uczęszczasz do szkoły.

Ciekawostka Różnymi formami ochrony przyrody objętych jest ok. 33% powierzchni Polski. W tym: 32,5% to formy ochrony obszarowej, a ok. 0,5% – formy obiektowe.

m5f4e7286af7c903f_d5e291

2. Parki narodowe

Park narodowy jest to obszar chroniony o bardzo cennych walorach przyrodniczych, którego powierzchnia przekracza 1 tysiąc ha. Parki narodowe tworzy się głównie w celu zachowania różnorodności biologicznej. Na ich terenie występują rzadkie i zagrożone wyginięciem gatunki roślin, zwierząt i grzybów, a także wyjątkowe twory przyrody nieożywionej. Strefy te są również chronione ze względu na swoje szczególne walory krajobrazowe, naukowe, społeczne, kulturowe i edukacyjne. Prowadzi się w nich badania naukowe umożliwiające poznawanie funkcjonowania ekosystemów stosunkowo mało zmienionych przez człowieka.

Park narodowy ma własne służby, które są odpowiedzialne za wykonywanie zadań ochronnych oraz zapobieganie niszczeniu siedlisk i organizmów. Strażnicy parku prowadzą działalność edukacyjną. Prezentując turystom bogactwo i piękno otaczającej przyrody, uczą ich szacunku dla niej. W wielu parkach narodowych istnieją specjalne ośrodki i muzea służące edukacji przyrodniczej, uwzględniające często także walory historyczne i kulturowe danego obszaru.

RUzA2sUfTcmDJ 1 Fotografia przedstawia wnętrze muzeum przyrodniczego w Wielkopolskim Parku Narodowym. W Sali stoją dwie gabloty z wypchanymi okazami ptaków i ssaków. Źródło: Azymut (Rafał M. Socha) (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 4.0.

Teren parku narodowego i wszystkie występujące w nim elementy przyrody ożywionej i nieożywionej podlegają ochronie. Wyznaczone są tam obszary ochrony ścisłej, częściowej i krajobrazowej. Działalność człowieka na terytorium parku narodowego może mieć na celu jedynie ochronę przyrody.

Wokół parku wyznacza się jego otulinęotulinaotulinę. Jest to obszar niebędący formą ochrony przyrody. Jego zadaniem jest zabezpieczenie przyrody parku przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych docierających z obszarów przyległych, tzn. dużych miast, fabryk oraz dróg. W celu ochrony walorów parku narodowego działalność gospodarcza w otulinie ograniczona jest do prac, które nie szkodzą otaczającej przyrodzie. Obowiązuje w niej na przykład zakaz polowania na zwierzęta łowne, ograniczenie możliwości wznoszenia budowli.

W Polsce utworzono 23 parki narodowe. Ostatni z nich (Ujście Warty) został powołany w 2001 r. Dwa z nich leżą w pasie pobrzeży, 5 w pasie pojezierzy, kolejne 5 w pasie Nizin Środkowopolskich, 3 na wyżynach i 8 w górach – 6 w Karpatach i 2 w Sudetach.

R1SFQYd46yHrF 1 Parki narodowe w Polsce Parki narodowe w Polsce Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DPjHm6d1y Źródło: Tomorrow Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Przejdź do poprzedniej ilustracji Przejdź do następnej ilustracji R1FFVUBwy7foW 1 Fotografia przedstawia spłaszczone, popękane skały, porośnięte gęstym borem świerkowym. To Szczeliniec Wielki, najwyższy szczyt w Parku Narodowym Gór Stołowych. Źródło: Pleple2000 (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 4.0. RtQDx8UPHwd5e 1 Fotografia przedstawia wnętrze bagiennego lasu. Wiele pni drzew leży w podmokłym gruncie. Są obrośnięte mchem i porostami. To bagna w Kampinoskim Parku Narodowym. Źródło: Tomorrow Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0. RABdluIto2Yed 1 Fotografia przedstawia jasną pionową skałę w otoczeniu drzew. Jest to Maczuga Herkulesa w Ojcowskim parku Narodowym. Źródło: Krzysztof Belczyński (https://www.flickr.com), licencja: CC BY-SA 2.0. R1NJE2Ci0d23L 1 Fotografia przedstawia stado niskich koni, pasących się na łące pod lasem. Są beżowe, z czarną grzywą, ogonem i nogami. To koniki polskie w Roztoczańskim Parku Narodowym. Źródło: Daiga Brakmane (https://www.flickr.com), licencja: CC BY 2.0. RuUxfa4BuiU8y 1 Fotografia przedstawia piaszczyste wydmy pod zachmurzonym niebem. To ruchome wydmy w Słowińskim Parku Narodowym. Przez wydmy biegnie ogrodzenie z palików. Źródło: Tomorrow Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0. Rq8Yk6gzrUwle 1 Fotografia przedstawia dwa niebieskie stawy w otoczeniu skał i szczytów gór. To Dolina Pięciu Stawów w Tatrzańskim Parku Narodowym. Źródło: Indrik myneur (https://www.flickr.com), licencja: CC BY 2.0. R1M7EwIWBsdmJ 1 Fotografia przedstawia morze i nadmorskie łagodne grzbiety, porośnięte lasem. To klif w Wolińskim Parku Narodowym. Źródło: Andrzej Otrębski (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 4.0. R1WoBsA2TvLep 1 Fotografia przedstawia torfowisko niskie w Biebrzańskim Parku Narodowym. Przez podmokły obszar płynie struga, porośnięta roślinnością. Gęste szuwary ciągną się aż do lasu w głębi. Źródło: Przykuta (https://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 4.0.

Rc3FuHSnD8qyW 1 Panorama Biebrzański Park Narodowy Panorama Biebrzański Park Narodowy Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DPjHm6d1y Biebrzański Park Narodowy

R1TcJniqtPRwi 1 panorama wirtualna – Słowiński Park Narodowy panorama wirtualna – Słowiński Park Narodowy Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DPjHm6d1y Źródło: PANORAMIX, licencja: CC BY 3.0.

Polecenie 2 Wybierz dowolny park narodowy, wyszukaj w jego opisie 5 walorów, które skłoniłyby cię do odwiedzenia tego miejsca. Uzasadnij, dlaczego mają one dla ciebie takie znaczenie.

Polecenie 3 Zapoznaj się z regulaminem zwiedzania Białowieskiego Parku Narodowego (patrz bibliografia). Wynotuj zasady, o których trzeba pamiętać, planując zwiedzanie tego miejsca. Na stronie parku znajdziesz takie zdanie: Przyrodę i obiekty Białowieskiego Parku Narodowego, stanowiące nasze wspólne dziedzictwo, polecamy opiece Zwiedzających. Wyjaśnij, jakich zachowań od każdego zwiedzającego oczekują zarządzający parkiem. ReEjgKu0Hp7EN 1 panorama wirtualna Białowieski Park Narodowy panorama wirtualna Białowieski Park Narodowy Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DPjHm6d1y Białowieski Park Narodowy

Ciekawostka Na świecie istnieje ponad 7 tysięcy parków narodowych. Zajmują one łączną powierzchnię ponad 1 mln km². Najstarszym parkiem narodowym na świecie jest położony w USA Park Narodowy Yellowstone. R1MbVH5S8ryfR 1 Fotografia przedstawia tryskający wodą gejzer w Parku Narodowym Yellowstone. Z boku w kropach wody utworzyła się tęcza. Gejzer to wypukłość na szaro – brązowo – białym podłożu. Wysokość wytrysku wody można ocenić, porównując ją z malutkimi postaciami ludzi na dalszym planie. W tle zabudowania i las. Źródło: Gamekeeper (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY 3.0.

m5f4e7286af7c903f_d5e368

3. Rezerwaty przyrody

Rezerwaty przyrody to formy ochrony przyrody zajmujące obszary mniejsze niż parki narodowe. Tworzone są w celu ochrony niezmienionych (pierwotnych, naturalnych) lub nieznacznie zmienionych ekosystemów lub ich fragmentów. W rezerwacie, podobnie jak w parku narodowym, ochronie podlegać może cała przyroda lub jedynie wybrany jej składnik, np. stanowisko rzadkiego gatunku rośliny, zwierzęcia, grzyba, wyjątkowy twór przyrody nieożywionej, np. jaskinia lub forma skalna o wyszukanym kształcie. Wpływ na decyzję o ustanowieniu danego obszaru rezerwatem przyrody mają też jego wysokie walory krajobrazowe, a także znaczenie historyczne lub kulturowe miejsca.

Dla rezerwatów przygotowuje się plany ochrony, w których określa się rodzaj ochrony (całości lub części) i wyszczególnia wszystkie zadania, które powinny być realizowane, aby zachować wartości przyrodnicze w optymalnym stanie. W odróżnieniu od parków narodowych rezerwaty nie mają własnych służb ochrony przyrody.

Rezerwaty występujące w Polsce można podzielić na 9 kategorii:

leśne , które chronią wybrane ekosystemy leśne i całą ich przyrodę;

florystyczne , których zadaniem jest ochrona gatunków i stanowisk rzadkich roślin, panorama rezerwat Kołacznia panorama rezerwat Kołacznia Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DPjHm6d1y Rezerwat przyrody Kołacznia R1DSK6eZ3kym91

faunistyczne , mające na celu zachowanie bioróżnorodności wybranych gatunków zwierząt; Wycieczka wirtualna rezerwat rzeka Drwęca Wycieczka wirtualna rezerwat rzeka Drwęca Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DPjHm6d1y Źródło: PANORAMIX, licencja: CC BY 3.0. R1bWMpIxlJtN51

torfowiskowe , w których ochronie podlega cała przyroda ekosystemu torfowisk; Rezerwat Torfowisko Rąbień panorama interaktywna Rezerwat Torfowisko Rąbień panorama interaktywna Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DPjHm6d1y Rezerwat przyrody Torfowisko Rąbień REAzmirgQdiFv1

krajobrazowe , eksponujące walory krajobrazowe wybranych obszarów;

przyrody nieożywionej , otaczające ochroną niezwykłe formy przyrody nieożywionej; Wirtualny spacer po Jaskini Raj. Wewnątrz jaskini w kilku miejscach zostały wykonane panoramy trzysta sześćdziesiąt stopni. Animacje obracają się same. Można je zatrzymać poruszać nimi w swoim tempie. Można zmieniać kierunek. W niektórych miejscach umieszczono piktogramy informujące, można przeczytać tam opis. Na dole przyciski do nawigacji, miniaturowa mapka Polski i plan. Na mapie Polski zlokalizowano Jaskinię Raj. Na planie jaskini zlokalizowano siedem miejsc, które sfotografowano w jaskini. Z tego planu wybieramy komorę lub salę, którą chcemy odwiedzić. Można też zmieniać oglądaną komorę poprzez kliknięcie ikony ze strzałką. Wirtualny spacer po Jaskini Raj. Wewnątrz jaskini w kilku miejscach zostały wykonane panoramy trzysta sześćdziesiąt stopni. Animacje obracają się same. Można je zatrzymać poruszać nimi w swoim tempie. Można zmieniać kierunek. W niektórych miejscach umieszczono piktogramy informujące, można przeczytać tam opis. Na dole przyciski do nawigacji, miniaturowa mapka Polski i plan. Na mapie Polski zlokalizowano Jaskinię Raj. Na planie jaskini zlokalizowano siedem miejsc, które sfotografowano w jaskini. Z tego planu wybieramy komorę lub salę, którą chcemy odwiedzić. Można też zmieniać oglądaną komorę poprzez kliknięcie ikony ze strzałką. Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DPjHm6d1y Rezerwat przyrody Jaskinia Raj RUpvGE6TB161X1

wodne , służące ochronie ekosystemów wodnych, tzn. rzek, jezior, będących siedliskiem rzadkich organizmów,

stepowe , które powstają dla zachowania różnorodności biologicznej ciepło- i sucholubnej roślinności stepowej; Rezerwat przyrody Góra Uszeście panorama interaktywna Rezerwat przyrody Góra Uszeście panorama interaktywna Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DPjHm6d1y Rezerwat przyrody Góra Uszeście RkUU19OQXUwV61

słonoroślowe, obejmujące ochroną zbiorowiska roślinności słonolubnej, rosnącej na silnie zasolonym podłożu. Rezerwat Owczary panorama interaktywna Rezerwat Owczary panorama interaktywna Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DPjHm6d1y Rezerwat przyrody Owczary RVK4gYiPdkK3C1

Wśród rezerwatów wyróżnia się rezerwaty ścisłe, realizujące cele naukowe i dydaktyczne, udostępniane do zwiedzania za specjalnym zezwoleniem, oraz częściowe, gdzie można przebywać pod warunkiem przestrzegania obowiązującego w nich regulaminu.

Przejdź do poprzedniej ilustracji Przejdź do następnej ilustracji R1UDwjKVltbZi 1 Fotografia przedstawia zbliżenie pędu żółto kwitnącego krzewu azalii pontyjskiej. Rośnie ona w rezerwacie florystycznym Kołacznia w województwie podkarpackim. Jest to najmniejszy polski rezerwat, utworzony dla jej ochrony. Źródło: Chrumps (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY 3.0. R1TytRifQXlCR 1 Fotografia przedstawia zalany wodą obszar. Zwisa nad nim uschnięta gałąź. Przy wodzie rosną drzewa i gęsta roślinność przybrzeżna. To rezerwat Torfowisko Rąbień w województwie łódzkim. Źródło: Severus (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 3.0. R1bI9dDLhmljf 1 Fotografia przedstawia jezioro w lesie. Na pierwszym planie zarośla trzciny i drzewka. To rezerwat Jezioro Orłowo Małe w województwie warmińsko – mazurskim. Jest miejscem ochrony żółwia błotnego. Źródło: Przemysław Kapałka (Tomorrow Sp. z o.o.), licencja: CC BY 3.0. R17rx5GRg1Dcx 1 Fotografia przedstawia szare, spękane skały porośnięte drzewami. To rezerwat krajobrazowy Szczeliniec Wielki w Górach Stołowych w województwie dolnośląskim. Źródło: Katarzyna Matylla (https://www.flickr.com), licencja: CC BY-SA 2.0. R1Os8L0RZWTbt 1 Fotografia przedstawia szeroko płynącą rzekę. Jej brzegi są porośnięte drzewami, odbijającymi się w wodzie. To rezerwat wodny Rzeka Drwęca w województwie warmińsko – mazurskim. Jest miejscem ochrony rzadkich gatunków ryb. Źródło: 1bumer (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 4.0. RjZ0KBy8AdSMI 1 Fotografia przedstawia łąkę w łagodnej dolinie. Z lewej znajduje się ogrodzenie i drzewo. To rezerwat słonorośli Owczary w w województwie świętokrzyskim. Źródło: Jarosław Kruk (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 4.0. R1UlEMliHPget 1 GFotografia przedstawia zbocze góry, porośnięte zeschłą trawą. Po lewej znajdują się drewniane schody. Na zakręcie stoi przy nich drewniana tablica z opisem miejsca. To rezerwat stepowy Góra Uszeście w województwie podlaskim. Źródło: Tomorrow Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Polecenie 4 Korzystając z różnych źródeł informacji przygotuj poster, na którym przedstawisz walory przyrodnicze rezerwatu przyrody zlokalizowanego najbliżej twojego miejsca zamieszkania.

m5f4e7286af7c903f_d5e419

4. Parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu

Parki krajobrazowe to formy ochrony przyrody o dużej powierzchni, gdzie przepisy dotyczące ingerencji w przyrodę są mniej rygorystyczne niż w parkach narodowych i rezerwatach. Zadaniem parków krajobrazowych jest zachowanie środowiska przyrodniczego i odzyskiwanie jego utraconych walorów, stworzenie warunków przetrwania gatunków oraz prowadzenie obserwacji i popularyzowanie wiedzy przyrodniczej.

Parki krajobrazowe, podobnie jak parki narodowe, mają specjalne służby, które dbają o przyrodę na ich terenie oraz zajmują się organizowaniem działalności edukacyjnej i turystyczno‑rekreacyjnej. Służą także do uprawiania turystyki oraz rekreacji krajoznawczej i przyrodniczej, wypoczynku oraz edukacji środowiskowej. Przyczyniają się do promocji regionów, w których występują.

Wokół parku krajobrazowego, podobnie jak w przypadku parku narodowego, wyznacza się otulinę. Na jej terenie wprowadza się różnorodne zakazy mające na celu ochronę wartości danego parku. Należą do nich na przykład zakaz likwidowania zadrzewień śródpolnych, wykonywania prac zmieniających rzeźbę terenu, lokowania inwestycji mogących mieć negatywny wpływ na środowisko naturalne. Dla parków krajobrazowych także tworzy się plany ochrony.

Na terenie parków krajobrazowych dopuszcza się prowadzenie działalności gospodarczej z pewnymi ograniczeniami. Dozwolone są m.in. aktywność rolnicza i leśna pod warunkiem, że nie stoją w sprzeczności z planem ochrony parku, oraz budowa obiektów niezagrażających przyrodzie.

Największy park krajobrazowy w Polsce, obejmujący Dolinę Baryczy, jest położony w województwach dolnośląskim i wielkopolskim. Znajduje się w nim jeden z największych w Europie kompleksów stawów rybnych, stanowiących ostoję ptaków. Występuje tutaj ok. 300 ich gatunków, z czego 170 zakłada gniazda.

RdiSqwg5XrHne 1 Fotografia przedstawia grupę ludzi od tyłu. Dwie osoby wskazują coś na zalanym wodą terenie w głębi. Przy innych stoją lunety na statywach. Ludzie obserwują przeloty ptaków w Dolinie Baryczy. Źródło: Seabamirum (https://www.flickr.com), licencja: CC BY 2.0.

Obszary chronionego krajobrazu to formy ochrony przyrody o niższej randze niż parki krajobrazowe, pełniące jednak podobne zadania. Na ich terenie obowiązują również podobne zakazy. Tworzy się je często w taki sposób, by łączyły ze sobą położone w pobliżu parki narodowe lub krajobrazowe. W ten sposób powstają dodatkowe otuliny, które mogą pełnić funkcję korytarzy ekologicznychkorytarz ekologicznykorytarzy ekologicznych. Korytarze umożliwiają przemieszczanie się zwierząt, dają im pokarm i schronienie podczas wędrówki pomiędzy obszarami zagospodarowanymi na potrzeby ludzi. Pozwalają też na swobodne rozsiewanie się nasion. Taką rolę odgrywa na przykład obszar chronionego krajobrazu Beskidu Niskiego, który stanowi otulinę Magurskiego Parku Narodowego i Jaśliskiego Parku Krajobrazowego. W jego obrębie leży 8 rezerwatów przyrody i kilkanaście obszarów Natura 2000.

Obszary chronionego krajobrazu nie mają swoich służb ani nie tworzy się dla nich planów ochrony.

RAo7NUd1uX408 1 Ilustracja przedstawia podpisane kolorowe plamy, stykające się ze sobą. Oznaczają one tereny chronione w różnej formie. Na nich znajdują się zielone strzałki, oznaczające korytarz ekologiczny. Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.

Polecenie 5 Korzystając z różnych źródeł, zbierz informacje na temat najbliższego parku krajobrazowego lub obszaru chronionego krajobrazu. Przygotuj ulotkę zachęcającą do odwiedzenia go.

Ciekawostka Niektóre parki krajobrazowe w Polsce obejmują obszary o tak wielkiej wartości przyrodniczej, że powinny być przekształcone w parki narodowe. Należy do nich na przykład Park Krajobrazowy Doliny Dolnej Odry. Położony jest w województwie zachodniopomorskim, chroni obszar torfowisk i mokradeł poprzecinanych siecią starorzeczy. Obejmuje olsy, łęgi wierzbowe, rozległe zarośla łozowe i wiklinowe, turzycowiska, mannowiska i trzcinowiska. Takie krajobrazy dawno zniknęły z obszaru Europy w wyniku regulacji rzek, osuszania terenów przeznaczonych pod użytki rolnicze i przemysł.

m5f4e7286af7c903f_d5e488

5. Obiektowe formy ochrony przyrody

Pomniki przyrody są najczęściej spotykaną obiektową formą ochrony przyrody. Najczęściej uznaje się za nie pojedyncze twory przyrody ożywionej lub nieożywionej, rzadziej ich skupiska, które zwykle charakteryzują się szczególnymi cechami, np.: ogromnymi rozmiarami, sędziwym wiekiem, wyjątkowym kształtem, a także mają dużą wartość przyrodniczą, naukową, kulturową, historyczną lub krajobrazową.

RjBMoaOJNLprl 1 panorama pomnik przyrody głaz Trygław panorama pomnik przyrody głaz Trygław Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DPjHm6d1y Źródło: PANORAMIX, licencja: CC BY 3.0.

Pomnikami przyrody ożywionej mogą być pojedyncze drzewa lub krzewy zarówno gatunków rodzimych, jak i obcych, grupy tych roślin, rosnące razem w lesie lub tworzące aleje w parkach. Pomnikami przyrody nieożywionej są najczęściej pojedyncze skałki, głazy narzutowe przywleczone przez lodowiec, jaskinie, gołoborza, wąwozy, wywierzyska, pozostałości wulkanów, źródła, wodospady, przełomy rzeczne oraz ślady po upadku meteorytów.

W Polsce większość pomników przyrody stanowią pojedyncze drzewa. Pośród pozostałych 6 tysięcy pomników przyrody stosunkowo często spotyka się grupy i aleje drzew, głazy, skałki, jaskinie i groty.

RZJFVSXc0OWzX 1 Fotografia przedstawia nietypowo, hakowato wygięte pnie sosen zwyczajnych. Za nimi las mieszany z drzewami o prostych pniach. To pomnik przyrody Krzywy Las. Źródło: Rzuwig (http:\\commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 3.0.

Stanowiskami dokumentacyjnymi są ważne pod względem naukowym i dydaktycznym obiekty przyrody nieożywionej, np. miejsca występowania formacji geologicznych, nagromadzenia minerałów oraz skamieniałości, zarówno tych wyodrębniających się ponad powierzchnię, jak i podziemnych; a także jaskinie, fragmenty nieczynnych lub eksploatowanych wyrobisk w kamieniołomach lub kopalniach (rzadziej całe wyrobiska).

Użytki ekologiczne to niewielkie pozostałości ekosystemów, jak śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, zadrzewienia śródpolne, torfowiska, bagna, wydmy, a także wychodnie skał, skarpy, które często są siedliskami rzadkich gatunków roślin, zwierząt i grzybów. Obiekty te mają duże znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej, np. w zadrzewieniach śródpolnych schronienie znajdują zwierzęta, a rosnące tam rośliny są osłonięte od bezpośredniego działania środków chemicznych stosowanych w rolnictwie, co zwiększa ich szanse na przetrwanie.

ROC4IbSQasL6L 1 Fotografia przedstawiająca fragment lasu. Na pierwszym planie czerwona tabliczka z napisem Użytek Ekologiczny Kotla. Źródło: Panek (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 4.0.

Zespoły przyrodniczo‑krajobrazowe to nieduże obszary tworzone w celu ochrony fragmentów krajobrazu naturalnego lub kulturowego dla zachowania ich wartości widokowych i estetycznych. Mogą obejmować krajobraz naturalny lub kulturowy. Tą formą ochrony obejmuje się m.in. fragmenty dolin rzecznych, starorzecza, stawy, zabytkowe parki pałacowe i dworskie, a także miejsca występowania starodrzewów, malowniczych skał, utworów polodowcowych, wydm.

Polecenie 6 Wytypuj w swojej okolicy obiekty, które mogłyby być objęte indywidualną ochroną. Dowiedz się w gminie, jakie działania należy podjąć, aby ustanowić dany obiekt jedną z form ochrony przyrody.

Ciekawostka Termin pomnik przyrody wprowadził w 1816 r. niemiecki badacz, inicjator ochrony przyrody, Aleksander von Humbolt. Użył go po raz pierwrwszy w odniesieniu do ogromnych drzew, które widział w Ameryce Południowej.

m5f4e7286af7c903f_d5e556

Podsumowanie

Obszarowe formy ochrony przyrody to parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, obszary Natura 2000.

Indywidualne (obiektowe) formy ochrony przyrody to pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne i zespoły przyrodniczo‑krajobrazowe.

Najwyższą formą ochrony przyrody w Polsce są parki narodowe.

W Polsce ustanowiono 23 parki narodowe; najstarszym jest Pieniński Park Narodowy, najmłodszym – Park Narodowy Ujście Warty, największym – Biebrzański Park Narodowy, a najmniejszym – Ojcowski Park Narodowy.

Praca domowa Polecenie 7.1 1. Wymień różnice między parkiem narodowym a rezerwatem przyrody, parkiem krajobrazowym a obszarem chronionego krajobrazu. Polecenie 7.2 2. Wyjaśnij, dlaczego w niektórych parkach narodowych i rezerwatach przyrody wprowadza się limity zwiedzających.

m5f4e7286af7c903f_d5e677

Słowniczek

otulina otulina obszar ochronny wydzielony wokół obszarowej formy ochrony przyrody, zwykle parku narodowego lub parku krajobrazowego, zabezpieczający ją przed negatywnymi czynnikami zewnętrznymi wynikającymi z działalności człowieka

korytarz ekologiczny korytarz ekologiczny obszar (np. pas lasu, zadarniony pas wzdłuż drogi lub rzeki) łączący ze sobą większe kompleksy dzikiej roślinności, tworzący sieć stanowiącą schronienie dla zwierząt i pozwalającą im na swobodne migracje, umożliwiającą rozsiewanie się nasion roślin, a tym samym zapewniającą swobodny przepływ genów między populacjami

m5f4e7286af7c903f_d5e751

Zadania

Ćwiczenie 1 R1M3gmNjufJ9H 1 zadanie interaktywne zadanie interaktywne Połącz w pary nazwy parków narodowych i opisy ich walorów przyrodniczych. Roztoczański Park Narodowy, Białowieski Park Narodowy, Słowiński Park Narodowy, Biebrzański Park Narodowy, Woliński Park Narodowy strome nadmorskie klify największy i najbardziej pierwotny kompleks torfowisk w Europie ostatni na Niżu Europy las o charakterze pierwotnym dziko występujący konik polski – potomek wymarłych tarpanów unikalny w skali Europy obszar z ruchomymi wydmami Źródło: Katarzyna Lech, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 2 R1OZ86BOnmJnd 1 zadanie interaktywne zadanie interaktywne Ustal rodzaj rezerwatu, kierując się jego nazwą. Wpisz w luki nazwy rodzajów rezerwatów przyrody.

Jaskinia Niedźwiedzia – rezerwat ……………………………………..

Cisy – rezerwat ……………………

Czapli Stóg – rezerwat ……………………

Torfowisko Borówka – rezerwat ……………………

Rzeka Drwęca – rezerwat …………

Żółwie Błota – rezerwat ……………………

Przełom Mieni – rezerwat ……………………

Ciechocinek – rezerwat ……………………….

Morenowy Las – rezerwat ………… Źródło: Katarzyna Lech, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 3 R1CQMWi8Tx1hV 1 zadanie interaktywne zadanie interaktywne Oceń prawdziwość poniższych zdań i zaznacz odpowiedź Prawda lub Fałsz. Prawda Fałsz Minimalna powierzchnia parku narodowego to 1 tys. ha. □ □ Rezerwaty przyrody są tworzone w celu ochrony rzadkich gatunków roślin i zwierząt. □ □ Ochrona bierna wyklucza jakąkolwiek ingerencję człowieka w ekosystem. □ □ Obszar chronionego krajobrazu i zespół przyrodniczo-krajobrazowy to obiektowe formy ochrony przyrody. □ □ Stanowiska dokumentacyjne chronią ważne pod względem naukowym i dydaktycznym obiekty przyrody ożywionej. □ □ Większość pomników przyrody to drzewa. □ □ Wokół parków narodowych i krajobrazowych wyznacza się otuliny. □ □ Użytki ekologiczne to pozostałości ekosystemów o dużej powierzchni. □ □ Obszar chronionego krajobrazu jest formą ochrony przyrody o niższej randze ochrony niż park krajobrazowy. □ □ Źródło: Katarzyna Lech, licencja: CC BY 3.0.

키워드에 대한 정보 dopasuj parki narodowe do pasów rzeźby terenu polski

다음은 Bing에서 dopasuj parki narodowe do pasów rzeźby terenu polski 주제에 대한 검색 결과입니다. 필요한 경우 더 읽을 수 있습니다.

이 기사는 인터넷의 다양한 출처에서 편집되었습니다. 이 기사가 유용했기를 바랍니다. 이 기사가 유용하다고 생각되면 공유하십시오. 매우 감사합니다!

사람들이 주제에 대해 자주 검색하는 키워드 \”Przeżyj to! Polskie parki narodowe\” – Babiogórski Park Narodowy

• Babia Góra
• Diablak
• Beskidy
• Babiogórski Park Narodowy
• Polskie Parki Narodowe
• Parki Narodowe
• Park Narodowy

\”Przeżyj #to! #Polskie #parki #narodowe\” #– #Babiogórski #Park #Narodowy

---

YouTube에서 dopasuj parki narodowe do pasów rzeźby terenu polski 주제의 다른 동영상 보기

주제에 대한 기사를 시청해 주셔서 감사합니다 \”Przeżyj to! Polskie parki narodowe\” – Babiogórski Park Narodowy | dopasuj parki narodowe do pasów rzeźby terenu polski, 이 기사가 유용하다고 생각되면 공유하십시오, 매우 감사합니다.