Biotechnologia Tradycyjna Biotechnologia W Ochronie Środowiska Odpowiedzi | Biotechnologia Warszawa Hantpol Sp.J. Biotechnologia I Ochrona Srodowiska 상위 71개 답변

당신은 주제를 찾고 있습니까 “biotechnologia tradycyjna biotechnologia w ochronie środowiska odpowiedzi – Biotechnologia Warszawa Hantpol Sp.J. Biotechnologia I Ochrona Srodowiska“? 다음 카테고리의 웹사이트 https://ppa.khunganhtreotuong.vn 에서 귀하의 모든 질문에 답변해 드립니다: https://ppa.khunganhtreotuong.vn/blog. 바로 아래에서 답을 찾을 수 있습니다. 작성자 PKTPolskie 이(가) 작성한 기사에는 조회수 476회 및 좋아요 1개 개의 좋아요가 있습니다.

Table of Contents

biotechnologia tradycyjna biotechnologia w ochronie środowiska odpowiedzi 주제에 대한 동영상 보기

여기에서 이 주제에 대한 비디오를 시청하십시오. 주의 깊게 살펴보고 읽고 있는 내용에 대한 피드백을 제공하세요!

여기에서 동영상 보기

d여기에서 Biotechnologia Warszawa Hantpol Sp.J. Biotechnologia I Ochrona Srodowiska – biotechnologia tradycyjna biotechnologia w ochronie środowiska odpowiedzi 주제에 대한 세부정보를 참조하세요

http://www.pkt.pl/ Hantpol Sp.J. Biotechnologia I Ochrona Srodowiska znajdujaca sie w Warszawa jest doskonala, jesli szukasz biotechnologia lub srodki czyszczace. Aby dowiedziec sie wiecej, zadzwon 509 510 122, odwiedzic nas Postepu 13, 02-676 Warszawa lub zajrzyj na nasza strone internetowa pod tym adresem url.

biotechnologia tradycyjna biotechnologia w ochronie środowiska odpowiedzi 주제에 대한 자세한 내용은 여기를 참조하세요.

Biotechnologia w ochronie środowiska

Nowoczesna biotechnologia wykorzystuje mikroorganizmy do usuwania zanieczyszczeń środowiska i opracowywania optymalnych rozwiązań technologicznych, dzięki czemu …

+ 여기를 클릭

Source: zpe.gov.pl

Date Published: 12/14/2021

Temat 2: Biotechnologia w ochronie środowiska.

Później dopiero kieruje się je do komory osadu czynnego (komora napowietrzania) – odbywa się tam oczyszczanie biologiczne. Bakterie z kłaczków …

+ 더 읽기

Source: www.biologianaukaozyciu.pl

Date Published: 6/18/2022

Metody biotechnologiczne w ochronie środowiska

Biotechnologia odsiarczania węgla kamiennego i ropy naftowej, mikrobiologiczne ługowanie metali. Procesy biotechnologiczne w uzdatnianiu wody do picia.

+ 여기를 클릭

Source: informatorects.uw.edu.pl

Date Published: 2/17/2021

Biotechnologia w ochronie środowiska

w ochronie środowiska, w tym produkcję biopaliw, biogazu oraz wykorzystania … Nowoczesna biotechnologia wykorzystuje mikroorganizmy do usuwania …

+ 여기에 표시

Source: epodreczniki.pl

Date Published: 2/17/2022

주제와 관련된 이미지 biotechnologia tradycyjna biotechnologia w ochronie środowiska odpowiedzi

주제와 관련된 더 많은 사진을 참조하십시오 Biotechnologia Warszawa Hantpol Sp.J. Biotechnologia I Ochrona Srodowiska. 댓글에서 더 많은 관련 이미지를 보거나 필요한 경우 더 많은 관련 기사를 볼 수 있습니다.

주제에 대한 기사 평가 biotechnologia tradycyjna biotechnologia w ochronie środowiska odpowiedzi

Author: PKTPolskie
Views: 조회수 476회
Likes: 좋아요 1개
Date Published: 2010. 7. 30.
Video Url link: https://www.youtube.com/watch?v=xAsybhcu4uo

Jak biotechnologia tradycyjna przyczynia się do ochrony środowiska?

Podsumowanie. Mikroorganizmy glebowe oraz rośliny naczyniowe mogą być wykorzystywane do usuwania zanieczyszczeń gleb i wód metalami ciężkimi i ropą naftową. W biogazowniach zachodzi utylizacja biomasy i produkcja metanu. W produkcji biogazu uczestniczą bakterie beztlenowe.

Co to jest biotechnologia tradycyjna?

Biotechnologia tradycyjna opiera się na organizmach naturalnie występujących w przyrodzie, które pozyskuje się do procesów produkcyjnych na drodze selekcji sztucznej. Organizmy te nazywamy bioindykatorami naturalnymi i są to dzikie szczepy bakterii, które nie były poddane żadnej modyfikacji.

Co to jest biotechnologia tradycyjną i nowoczesną?

W tradycyjnej biotechnologii do produkcji żywności lub leków wykorzystuje się organizmy bez wprowadzenia zmian w ich genach. Biotechnologia nowoczesna natomiast dostosowuje organizmy do potrzeb produkcyjnych poprzez wprowadzanie zmian w ich genomie.

Jakie są rodzaje biotechnologii?

biotechnologia tradycyjna (stosuje naturalne enzymy lub organizmy nie zawierające obcego materiału genetycznego)
biotechnologia nowoczesna (stosuje organizmy, enzymy i białka zmodyfikowane genetycznie)

W jaki sposób biotechnologia może się przyczynić do zmniejszenia stopnia zanieczyszczenia środowiska torebkami foliowymi?

Aby wspomóc biodegradację zanieczyszczeń, oprócz żywych, aktywnych mikroorganizmów można wprowadzić do gleby także sorbent. Stanowi on barierę przed toksycznymi związkami, a także zatrzymuje w sobie substancje odżywcze, jak sole biogenne i witaminy. W ten sposób przyczynia się do zwiększenia efektywności procesu.

Jakie zagrozenia niesie czarna biotechnologia?

Począwszy od pałeczki Yersinia pestis powodującej dżumę, poprzez bakterię produkującą najsilniejszą na świecie truciznę (dawka śmiertelna dla człowieka rzędu kilkuset nanogram) Clostridium botulinum, do wirusów czarnej ospy (Variola major) czy gorączki krwotocznej (Zaire ebolavirus).

Czym różni się biotechnologia tradycyjna od biotechnologii molekularnej?

Biotechnologia tradycyjna ma zastosowanie w przemyśle spożywczym oraz ochronie środowiska. Krótka charakterystyka biotechnologii molekularnej. W biotechnologii molekularnej wykorzystuje się organizmy lub produkowane przez nie substancje otrzymane metodami inżynierii genetycznej.

Gdzie wykorzystujemy metody biotechnologii tradycyjnej?

Metody biotechnologii tradycyjnej stosuje się przede wszystkim w przemyśle spożywczym i ochronie środowiska , a w mniejszym stopniu w medycynie , rolnictwie , górnictwie i przemyśle spożywczym .

Gdzie stosuje się biotechnologia nowoczesna?

Biotechnologia nowoczesna w procesach tego typu biotechnologii wykorzystuje się biokatalizatory, zmodyfikowane genetycznie komórki, które wytwarzają konkretne enzymy. Do modyfikacji genetycznych dochodzi poprzez wykorzystanie technik inżynierii genetycznej oraz biologii molekularnej.

Co oznacza pojęcie biotechnologia?

Definicja: Interdyscyplinarna dziedzina nauki i techniki zajmująca się zmianą materii żywej i nieożywionej poprzez wykorzystanie organizmów żywych, ich części, bądź pochodzących od nich produktów, a także modeli procesów biologicznych w celu tworzenia wiedzy, dóbr i usług.

Czego dotyczy Biotechnologia zielona?

Zielona biotechnologia – związana z rolnictwem. Zajmuje się tworzeniem nawozów, biopestycydów i nowych odmian roślin transgenicznych, przykładowo o zwiększonej zawartości witamin lub opornych na pestycydy.

Ile zarabia biotechnolog?

Niestety w Polsce zarobki biotechnologów nie robią wrażenia. Z danych serwisu Wynagrodzenia.pl wynika, że mediana ich zarobków to ok. 3500 zł brutto. 25% biotechnologów ma pensję poniżej 2500 zł brutto, a 25% — ponad 4600 zł brutto.

Czym zajmuje się biotechnologia biała?

Biotechnologia biała – są to wszelkie systemy biologiczne wykorzystywane do ochrony środowiska oraz produkcji. W pierwszym przypadku chodzi o wykorzystywanie mikroorganizmów do oczyszczania ścieków, w drugim z kolei – na przykład o proces produkcji serów, wina czy piwa.

Co jest potrzebne na biotechnologie?

W procesie rekrutacji na studia na kierunku biotechnologia w roku akademickim 2022/2023 najczęściej wymagane przedmioty maturalne to: biologia, chemia, fizyka, fizyka i astronomia, język angielski, matematyka.

Dlaczego torebki foliowe są zagrożeniem dla środowiska?

W procesie jej produkcji zużywa się duże ilości ropy i emituje do środowiska trujące tlenki węgla. Wiele z wyrzucanych torebek trafia do oceanów. Tam stają się pułapką dla ryb i ptaków, żółwie morskie połykają je myląc z meduzami. Co roku w ten sposób ginie około 1 miliona zwierząt morskich (WWF Polska).

Co to jest biotechnologia czerwona?

Czerwona biotechnologia – związana ze zdrowiem, medycyną i diagnostyką. Wykorzystuje organizmy do otrzymywania produktów farmaceutycznych oraz obejmuje techniki diagnostyki molekularnej.

Co się robi po biotechnologii?

I tak biotechnolog może zajmować się produkowaniem żywności, modyfikowaniem jej i dostosowywaniem do wymogów rolnictwa. Może także zajmować się produkcją farmaceutyków, nie tylko zajmując się nowościami, lecz także modyfikując i ulepszając już istniejące.

Biotechnologia w ochronie środowiska

Nowoczesna biotechnologia wykorzystuje mikroorganizmy do usuwania zanieczyszczeń środowiska i opracowywania optymalnych rozwiązań technologicznych, dzięki czemu produkcja przemysłowa jest tańsza i mniej obciążająca dla środowiska. Przyszłość mają także biopaliwa, choć ich pozyskiwanie budzi kontrowersje. RdipzUftebXqz 1 Ilustracja przestawia na błękitnym tle po lewej grupę zielonych drzew, a nad nimi żółte słońce. Z prawej znajduje się czerwony samochód. Gruba niebieska strzałka z napisem CO dwa prowadzi od niego do drzew. Na dole w brązowym pasku znajdują się cztery grube, żółte strzałki z napisami: celuloza, hydroliza, fermentacja, etanol prowadzące do auta. Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0. .

Już wiesz procesy prowadzone przez mikroorganizmy są od dawna wykorzystywane w rolnictwie i w produkcji żywności;

technologie przemysłowe są dużym obciążeniem dla środowiska.

Nauczysz się określać zastosowanie mikroorganizmów do utylizacji niektórych zanieczyszczeń gleby i wody;

opisywać proces biologicznego oczyszczania ścieków;

wymieniać zalety i wady produkcji i stosowania biopaliw.

ma439680bcb84f1ad_d5e155

1. Usuwanie skażeń gleb

Skażenia gleb ropą naftową i jej pochodnymi stanowią coraz poważniejszy problem. Pojawiają się w związku z eksploatacją złóż, w otoczeniu zakładów przemysłowych, stacji benzynowych i szlaków transportowych, gdzie ich źródłem są pojazdy (paliwo, oleje, ścierane opony i nawierzchnia asfaltowa). Obserwuje się je także w pobliżu składowisk odpadów. Woda, spływając z tych miejsc, przenosi produkty naftowe do gleb i cieków wodnych. Stąd szkodliwe substancje pobierane są przez rośliny i wędrują wzdłuż łańcucha pokarmowego. W wyniku kumulacji w tkankach zanieczyszczenia zagrażają zwłaszcza organizmom będącym na szczycie piramid pokarmowych (ptakom drapieżnym, większym ssakom, a także ludziom). W glebie węglowodory łączą się z humusem, dlatego długo pozostają w jej powierzchniowej warstwie. Otaczają grudki gleby, zmieniając jej strukturę i pozbawiając żyjące w niej organizmy dostępu do wody, tlenu i pierwiastków. Prowadzi to do zaniku życia biologicznego na skażonych obszarach.

R1ekNJQDJ5ijl 1 Ilustracja przestawia prostokąt, podzielony poziomo na trzy pasy, od dołu: niebieski, jasno brązowy, brązowy. Z lewej stoi urządzenie w kolorze czerwonym z białymi elementami. Od niego w dół spływa duża, czarna plama, oznaczająca wyciek ropy naftowej do ziemi i wód podziemnych. W centralnej części ilustracji pionowa, cienka rurka obrazuje wysysanie ropy z wody. Strzałka wskazuje, że ropa trafia do zielonego kontenera, bioreaktora, gdzie jest rozkładana. Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.

Ważne! Kilogram oleju silnikowego wylany do środowiska powoduje, że 5 mln litrów wody nie nadaje się do picia.

Niektóre mikroorganizmy glebowe, takie jak niektóre bakterie (np. Pseudomonas), drożdże i grzyby pleśniowe mają naturalną zdolność wykorzystywania substancji ropopochodnych jako źródła pokarmu i energii. Przekształcają one zanieczyszczenia w związki nietoksyczne, czasem w dwutlenek węgla i wodę. Efektywność tego procesu zależy od tempa procesów prowadzonych przez organizmy oraz od warunków, w którym przyszło im żyć, np. wilgotności, temperatury, pH podłoża. Technologia usuwania zanieczyszczeń z wykorzystaniem organizmów nosi nazwę bioremediacjibioremediacjabioremediacji. Można ją prowadzić bezpośrednio w środowisku, zaszczepiając glebę odpowiednimi bakteriami lub zdejmując warstwę gleby i przeprowadzając jej biologiczne oczyszczanie w kontrolowanych warunkach. Proces drugi jest szybszy.

RkkJB6KAmgXMT 1 Tabela przestawia tempo bioremediacji skażonej gleby. U góry nagłówki w kolorze miętowym wskazują kolumny, opisane od lewej: pochodzenie i charakter skażenia, początkowe stężenie węglowodorów, końcowe stężenie węglowodorów, ilość zneutralizowanych skażeń i czas trwania procesu. Białe wiersze mają napisy od góry: stacja przeładunku paliw, gleba skażona olejem transformatorowym, ziemia z osadami z rafinerii, ziemia ze stacji paliw w Skawinie. Na przecięciu kolumn i wierszy znajdują się odpowiednie wartości liczbowe. Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.

Do biologicznego oczyszczania gleby wykorzystuje się też rośliny naczyniowe, np. gorczycę sarepską, mającą zdolność gromadzenia ołowiu oraz tobołki polne, akumulujące cynk i nikiel. Metodami inżynierii genetycznej przenosi się obecnie geny bakterii wychwytujących poszczególne pierwiastki do genomów roślin. Umożliwia to tworzenie roślin gromadzących konkretne pierwiastki, przeznaczonych do wysiewu na skażonych glebach. Naukowcy z Uniwersytetu w Georgii zmodyfikowali w ten sposób rzodkiewnik, wprowadzając do niego dwa geny pochodzące z bakterii E. coli. Dzięki temu roślina ta może kumulować w liściach 3‑4 razy więcej arsenu niż rośliny niepoddane zmianom.

Polecenie 1 Dowiedz się, gdzie w twojej okolicy można utylizować zużyty olej silnikowy.

Ciekawostka Minimalna liczba mikroorganizmów, niezbędna do efektywnego pozbycia się zanieczyszczeń produktami ropopochodnymi, wynosi 100 tysięcy komórek bakterii na 1 g gruntu. W skażonych glebach liczba komórek bakterii może zwiększyć się nawet 1000 razy. R1azFNOqKylvF 1 Ilustracja przestawia schematycznie rosnącą roślinę. Biały korzeń w beżowej glebie, zielony pęd powyżej. Strzałki obrazują wnikanie zanieczyszczeń do korzenia i ulatnianie się ich przez liście. Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.

ma439680bcb84f1ad_d5e235

2. Biologiczne oczyszczalnie ścieków

Ścieki komunalne i przemysłowe zawierają: substancje stałe, trujące i szkodliwe związki chemiczne oraz liczne mikroorganizmy. Zanim trafią do rzek i innych zbiorników wodnych, muszą być oczyszczone. Najprostszym sposobem jest oczyszczanie mechaniczne. Polega ono na filtrowaniu i sedymentacji osadów (stworzeniu warunków, w których cząstki stałe gromadzą się na filtrach lub dnie zbiornika). Ilość zanieczyszczeń przy takiej technologii nie zmienia się, zostają one jedynie oddzielone od wody.

Rozkład szkodliwych substancji może odbywać się z użyciem związków chemicznych (chemiczne oczyszczalnie ścieków) lub organizmów (oczyszczalnie biologiczne). Oczyszczalnie biologiczne oprócz procesów fizycznych, jak na przykład sedymentacja, wykorzystują także mikroorganizmy, które za pomocą enzymów wydzielanych do środowiska rozkładają materię organiczną. Proces oczyszczania ścieków zachodzi w warunkach tlenowych lub beztlenowych, jednak w obecności tlenu jest szybszy. Mikroorganizmy stosowane w oczyszczalniach mogą tworzyć osad czynny, czyli występować w postaci kłaczków zawieszonych w wodzie, lub pokrywać specjalnie przygotowane płaskie powierzchnie w zbiornikach. Bakterie tlenowe częściowo zużywają produkty rozkładu zanieczyszczeń do własnych procesów życiowych, resztę utleniają.

R1K3XKNU9TmWC 1 Ilustracja przedstawia sposób oczyszczania ścieków przy użyciu roślin. Kolor brązowy oznacza glebę, niebieski wodę. Z lewej przekrój przez budynek z uwzględnieniem urządzeń sanitarnych. Szara rurka w prawo prowadzi do zbiornika, w którym działają mikroorganizmy. Ma on na dnie ciemny osad. Dalej ścieki poprzez pionowy prostokąt, czyli przepompownię trafiają na podwyższenie, w którym rosną różne zielone rośliny. Stąd oczyszczona woda jest odprowadzana do zbiornika. Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.

Polecenie 2 Opisz, jaki wpływ na przydomowe biologiczne oczyszczalnie ścieków mają środki czystości: zawierające substancje bakteriobójcze,

posiadające niskie lub wysokie pH. Na tej podstawie sformułuj zalecenia dla mieszkańców korzystających z oczyszczalni biologicznych.

Ciekawostka Osady z oczyszczalni ścieków mogą zwierać cenne surowce, które po odzyskaniu ponownie trafiają do przemysłu. Należą do nich na przykład chrom używany w garbarniach oraz złoto coraz częściej stosowane do budowy precyzyjnych urządzeń. W jednej z japońskich oczyszczalni z 1 t osadu otrzymuje się ok. 2 kg złota.

ma439680bcb84f1ad_d5e288

3. Biogaz

Niektóre mikroorganizmy rozkładają wielkocząsteczkowe substancje organiczne (białka, tłuszcze, węglowodany) w warunkach beztlenowych w procesie zwanym fermentacją metanowąfermentacja metanowafermentacją metanową. Jej produkty to metan, dwutlenek węgla oraz inne związki. Bakterie metanogenne są bardzo rozpowszechnione w przyrodzie. Występują głównie w osadach dennych rzek, jezior, mórz, oceanów, w gorących źródłach, w szczelinach wulkanów, ściekach, torfie oraz w układzie pokarmowym zwierząt. Uwalniają do atmosfery ogromne ilości gazu cieplarnianego – metanu.

R1IdBuffTjgay 1 Ilustracja w formie schematu blokowego przedstawia znaczenie fermentacji metanowej. W centrum niebieski czworokąt z białą sylwetką urządzeń przemysłowych, opisany: fermentacja metanowa. Po lewej czerwone prostokąty, oznaczające różne rodzaje odpadów, doprowadzanych do urządzeń. Zielone strzałki prowadzą w prawo do błękitnych prostokątów, oznaczających uzyskane efekty. Jednym z nich jest biogaz. Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.

Metan ma dużą wartość opałową, dlatego wykorzystywany jest do produkcji energii cieplnej, elektrycznej oraz napędzania pojazdów. Można pozyskiwać go ze ścieków, odpadów organicznych składowanych na wysypiskach, nawozu biologicznego i biomasy. Z 1 t odpadów uzyskujemy ok. 200 mIndeks górny 33 biogazu, a z 1 mIndeks górny 33 obornika – około 30 mIndeks górny 33. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego z roku 2009 w sprawie promowania i stosowania energii ze źródeł odnawialnych stanowi, że 20% energii produkowanej w UE w 2020 r. ma pochodzić z odnawialnych źródeł energii (w Polsce 15%). Wymaga to budowy kolejnych instalacji do pozyskiwania i uszlachetniania biogazubiogazbiogazu.

Polecenie 3 Oceń korzyści środowiskowe i gospodarcze wynikające z przetwarzania odpadów w procesie fermentacji metanowej.

Biogazownie służą do produkcji gazów opałowych z odpadów biologicznych. W skład instalacji wchodzi zbiornik wstępny (tu biomasa oddzielana jest od składników nienadających się do przetworzenia) oraz komora fermentacyjna. Zbiornik posiada mieszadła oraz specjalny samonośny dach pneumatyczny, pod którym zbiera się wyprodukowany gaz. Komorę fermentacyjną wypełnia się biomasą i zaszczepia odpowiednimi bakteriami. Muszą w niej panować właściwe warunki dla danego rodzaju bakterii, a przebieg procesu powinien być stale monitorowany. Pozostałości pofermentacyjne są składowane, a następnie, po wapnowaniu, używane jako nawóz. Biogaz składa się z metanu (40‑80%), dwutlenku węgla (20‑55%), siarkowodoru i niewielkiej ilości innych gazów. Wartość energetyczną ma metan, dlatego przed zastosowaniem biogaz musi być oczyszczony z innych składników, a zawartość węglowodoru powinna sięgać ok. 90%. Gaz o takim składzie może zasilić instalacje gazu ziemnego lub zostać wykorzystany do produkcji energii elektrycznej.

RKTUaVGeI3xH2 1 Ilustracja przedstawia urządzenia biogazowi w korach: szarym i zielonym. Z lewej znajdują się małe symbole odpadów spożywczych i obornika jako surowców do produkcji biogazu. Strzałki wskazują kolejne etapy produkcyjne. Po prawej przedstawiono symbole wykorzystania energii ze spalania biogazu: ogrzewanie, produkcję prądu i paliw. Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.

Ciekawostka Na terenach bagiennych pojawiają się czasem błędne ognie – małe, przemieszczające się płomyki, w wierzeniach ludowych wiązane ze światem duchów. Są one efektem samozapłonu metanu wydzielanego podczas beztlenowego rozkładu szczątków organicznych.

Ciekawostka Krowy emitują ok. 75% całego metanu na świecie, pochodzącego z organizmów zwierząt. W Kalifornii przeprowadzono badania, które wykazały, że zwierzęta hodowlane wytwarzają więcej gazów cieplarnianych niż samochody.

ma439680bcb84f1ad_d5e354

4. Biopaliwa

BiopaliwabiopaliwaBiopaliwa to substancje otrzymywane z biomasy, należące do odnawialnych źródeł energii. Można je podzielić ze względu na stan skupienia lub pochodzenie. Pierwszy podział wyodrębnia 3 grupy biopaliw:

gazowe – powstają w wyniku fermentacji beztlenowej odpadów rolniczych (np. obornika);

ciekłe – otrzymywane są w procesie fermentacji alkoholowej;

stałe – np. odpady roślinne przetworzone na opał, jak granulat z trocin, brykiet ze słomy.

Produkcja biopaliw daje szansę na uniezależnienie się od paliw kopalnych. Ponadto uprawy roślin przeznaczonych na opał lub surowiec do jego produkcji pochłaniają dwutlenek węgla z atmosfery. Niestety, wykorzystywanie roślin ma również złe strony. Wymaga na przykład przeznaczenia pod produkcję biomasy terenów, na których można by wytwarzać żywność. Może też dawać pozytywny impuls do wyrębu drzew (wylesiania), w celu przerobienia ich na etanol. Dodatkowo istnieją obawy, że wpłynie niekorzystnie na różnorodność biologiczną, ponieważ ogromne obszary będą obsadzane roślinami energetycznymi, co wyeliminuje inne gatunki. Spalanie niektórych biopaliw powoduje emisję substancji szkodliwych, np. tlenków azotu, za to nie zanieczyszcza atmosfery związkami siarki. Stosowanie tego typu opału w motoryzacji wiąże się z koniecznością zmian w konstrukcji silników, w których obecnie przy niskich temperaturach pojawiają się wady eksploatacyjne. Kolejną barierę stanowią koszty wytworzenia, które ok. 2‑3 razy przewyższją koszty produkcji paliw tradycyjnych.

Źródła biopaliw płynnych i możliwości ich zastosowania Nazwa paliwa Źródło Wykorzystanie Bioetanol zboża, ziemniaki, buraki cukrowe, słoma, siano, wióry, trociny substytut i/lub dodatek do benzyny Biodiesel rzepak, słonecznik substytut i/lub dodatek do oleju napędowego

RdipzUftebXqz 1 Ilustracja przestawia na błękitnym tle po lewej grupę zielonych drzew, a nad nimi żółte słońce. Z prawej znajduje się czerwony samochód. Gruba niebieska strzałka z napisem CO dwa prowadzi od niego do drzew. Na dole w brązowym pasku znajdują się cztery grube, żółte strzałki z napisami: celuloza, hydroliza, fermentacja, etanol prowadzące do auta. Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.

Obecnie prowadzone są badania nad zastosowaniem organizmów modyfikowanych genetycznie w produkcji biopaliw. Celem doświadczeń jest zwiększenie wydajności produkcji biopaliwa i poprawa jego cech przemysłowych.

Ciekawostka Bioetanol jest paliwem alternatywnym. Szukając taniego źródła tej substancji, przeniesiono geny odpowiedzialne za prowadzenie fermentacji alkoholowej z komórek drożdży do komórek pospolitych bakterii E. coli oraz sinic. Te ostatnie potrafią wytworzyć 2,5 g tej substancji na 1 l pożywki. Etanol można też uzyskać z celulozy poddawanej fermentacji. R1Y3p0w03PNCo 1 Fotografia przedstawia rzędy żółto zielonych pionowych płaszczyzn, w których hodowane są genetycznie modyfikowane sinice. W głębi znajdują się białe niebieski rury i zawory. Instalacja ta służy do produkcji etanolu. Źródło: Emiliania hacksla (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 4.0.

Polecenie 4 Największymi producentami bioetanolu na świecie są USA (55% światowej produkcji) i Argentyna (33%). Koszt wyprodukowania 1 l etanolu z kukurydzy w Stanach Zjednoczonych wynosi ok. 1 USD. W Argentynie koszt jest 3 razy niższy, a produkcja opiera się na trzcinie cukrowej. Podaj dwa prawdopodobne powody różnicy kosztów produkcji tego paliwa: jeden natury ekonomicznej, drugi – biologicznej.

ma439680bcb84f1ad_d5e432

5. Biosensory

Monitorowanie skażenia środowiska wymaga użycia czujników, które będą działały w wielu miejscach, często słabo dostępnych, zatem ich koszt nie może być wysoki. Okazuje się, że receptę na tani i czuły sprzęt znalazła biotechnologia, proponując czujniki biologiczne, czyli biosensorybiosensorbiosensory. Ich zasadnicza część jest aktywna biologicznie i składa się na przykład z mikroorganizmów, enzymów lub fragmentów DNA. Część niebiologiczna to przetwornik, który przekształca sygnał biologiczny w sygnał elektryczny oraz umożliwia jego rejestrację i pomiar natężenia. Detektorem zanieczyszczeń jest więc warstwa biologiczna, którą mogą tworzyć żywe komórki mikroorganizmów. Zaletą takiego rozwiązania jest duża stabilność oraz szeroki zakres działania ze względu na ogromną różnorodność mikroorganizmów możliwych do zastosowania. Pozwalają one na identyfikację obcego DNA, białek, różnych metabolitów i toksyn oraz skażeń biologicznych (wirusy, bakterie).

R7NOPIQT5xzQ9 1 Ilustracja przedstawia schemat działania biosensora. Od góry kolorowe kształty oznaczają badaną próbkę. Jej elementy są wyłapywane na przykład przez mikroorganizmy, oznaczone jako pomarańczowe kule i umocowane na nośniku. Wytwarzany przez nie sygnał biologiczny trafia do przetwornika, symbolizowanego przez żółty prostokąt. Sygnał, zielone strzałki, trafia do zielonego trójkąta – wzmacniacza i dalej do urządzeń elektronicznych. Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.

Detektorami mogą być na przykład bakterie wykazujące dodatnią aerotaksjęaerotaksjaaerotaksję, czyli ruch w kierunku miejsc o wysokiej zawartości tlenu. Cechuje je duża wrażliwość na metale ciężkie (np. miedź, ołów, rtęć), które obniżają ich zdolność do przemieszczania się. Jeżeli znajdują się w środowisku skażonym, są mniej ruchliwe, co można mierzyć i na tej podstawie oceniać stopień zanieczyszczenia zarówno wody, jak i gleby.

Do oceny skażeń wykorzystywane są również zmodyfikowane genetycznie mikroorganizmy, które mają zdolność fluorescencjifluorescencjafluorescencji. Takie bakterie w kontakcie z toksyną emitują światło o niższym natężeniu. Przetwornik zamienia tę informację na łatwo mierzalny sygnał cyfrowy.

Ciekawostka W 2003 r. naukowcy z Instytutu Medycyny Lotniczej w Aachen (Niemcy) badali zastosowanie sensorów zawierających bakterie fluorescencyjne. Czujniki te były wykorzystane do pomiaru stężenia toksyn, na które narażeni są astronauci przebywający w pojazdach kosmicznych. Jeśli w przestrzeni występowały toksyny, bakterie na biosensorze emitowały mniej światła. W przyszłości takie sensory będą wykorzystywane w celu poprawy bezpieczeństwa astronautów.

ma439680bcb84f1ad_d5e484

Podsumowanie

Mikroorganizmy glebowe oraz rośliny naczyniowe mogą być wykorzystywane do usuwania zanieczyszczeń gleb i wód metalami ciężkimi i ropą naftową.

W biogazowniach zachodzi utylizacja biomasy i produkcja metanu.

W produkcji biogazu uczestniczą bakterie beztlenowe.

Biopaliwa wytwarzane są z odnawialnych zasobów przyrody i mogą ograniczać przyrost efektu cieplarnianego.

Biosensory to urządzenia pomiarowe, które wykrywają na przykład skażenia dzięki receptorom biologicznym, takim jak mikroorganizmy, kwasy nukleinowe, enzymy.

Praca domowa Polecenie 5.1 1. Wyjaśnij, jaką rolę odgrywa biotechnologia w oczyszczaniu gleb i wód. Polecenie 5.2 2. Podaj przykłady substancji (innych niż wymienione na lekcji), z których może być produkowane biopaliwo. Jakie cechy powinny posiadać te substancje?

ma439680bcb84f1ad_d5e545

Słowniczek

aerotaksja aerotaksja ruch mikroorganizmów skierowany w stronę wyższego (aerotaksja dodatnia) lub w stronę niższego (aerotaksja ujemna) stężenia tlenu w środowisku

biogaz biogaz produkt powstały w trakcie rozkładu substancji organicznych w warunkach beztlenowych

biopaliwo biopaliwo paliwo powstałe z przetworzonych produktów, pochodzących z żywych organizmów

bioremediacja bioremediacja technologia usuwania niektórych zanieczyszczeń z gleby i wód podziemnych za pomocą żywych organizmów

biosensor biosensor czujnik biologiczny złożony z części aktywnej biologicznie oraz przetwornika sygnału

fermentacja metanowa fermentacja metanowa wieloetapowy proces beztlenowego rozkładu związków organicznych na metan i dwutlenek węgla prowadzony przez mikroorganizmy; zachodzi we wszystkich ekosystemach; wykorzystywany do utylizacji biomasy i produkcji biogazu

fluorescencja fluorescencja zjawisko emitowania światła przez atomy lub częsteczki chemiczne

ma439680bcb84f1ad_d5e665

Zadania

Ćwiczenie 1 RUbnAuSYImgGn 1 zadanie interaktywne zadanie interaktywne Zaznacz poprawne zakończenie zdania. Proces neutralizowania skażeń wód i gleb odbywa się między innymi z wykorzystaniem roślin akumulujących metale ciężkie.

może być prowadzony jedynie metodami biologicznymi.

jest obecnie tak zaawansowany technologicznie, że możemy usunąć wszystkie zanieczyszczenia.

zachodzi w środowisku w sposób naturalny, jeśli warunki odpowiadają przeprowadzającym go mikroorganizmom. Źródło: Zuzanna Kaźmierczak, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 2 R6Q6QBAcX0xnC 1 zadanie interaktywne zadanie interaktywne Uzupełnij opis, przeciągając w odpowiednie miejsce wybrane słowo. świecenia, określone, skażenia, tkanki, mikroorganizmy, odpady, każde, reakcji Za pomocą biosensorów wykrywane są m.in. ……………………….. Biosensory są złożone z części aktywnej biologicznie, którą stanowią np. ……………………….. Zastosowane elementy biologiczne muszą mieć zdolność ………………………. w obecności określonego związku chemicznego. Biosensory działają wybiórczo, to znaczy, że wykrywają ………………………. skażenie. Źródło: Zuzanna Kaźmierczak, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 3 RcMd854xo4yd8 1 zadanie interaktywne zadanie interaktywne Połącz w pary nazwy rodzajów paliw i ich opisy. biopaliwa gazowe, biopaliwa stałe, biopaliwa ciekłe powstają w wyniku fermentacji beztlenowej odpadów rolniczych stanowią odpady roślinne są otrzymywane w procesie fermentacji alkoholowej Źródło: Zuzanna Kaźmierczak, licencja: CC BY 3.0.

nauka o życiu: Biotechnologia. Temat 2: Biotechnologia w ochronie środowiska

Podpowiedź: Artykuły, które zamieszczam na tej stronie, często są bardzo obszerne. Chciałem, żeby blog funkcjonował sprawnie i ze względu na to na stronie głównej wyświetlany jest maksymalnie 1 post. Oznacza to, że by sprawnie przemieszczać się po tej witrynie, należy korzystać z licznych odnośników, które umieściłem dla Twojego komfortu w odpowiednich kategoriach, które widzisz u góry strony. W kategoriach tych znajdziesz odpowiednie tematy związane z danym działem biologii lub chemii. Dbam o porządek na tej stronie. Jeżeli lubisz przyswajać wiedzę uporządkowaną – zachęcam Cię do częstych odwiedzin – możesz tu zdobyć dużo cennej wiedzy, która pomoże Ci perfekcyjnie zdać Egzamin Maturalny z przedmiotów przyrodniczych takich jak chemia i biologia.

Metody biotechnologiczne w ochronie środowiska

Metody biotechnologiczne w ochronie środowiska 1400-112MBTOS

Tematyka wykładu: Bioróżnorodność mikroorganizmów (gatunkowa, morfologiczna, strukturalna, genetyczna, metaboliczna, behawioralna, ekologiczna). Zastosowanie mikroorganizmów w biotechnologii środowiskowej i ochronie środowiska. Przegląd metod oczyszczania różnego rodzaju ścieków, unieszkodliwianie osadów ściekowych, usuwanie pierwiastków biogennych ze ścieków metodami biologicznymi. Samooczyszczanie wód. Kompleksowe unieszkodliwianie odpadów przemysłowych i komunalnych – produkcja biogazu, kompostowanie. Zastosowanie filtrów biologicznych do usuwania zanieczyszczeń powietrza. Bioremediacja gleb i terenów skażonych różnymi zanieczyszczeniami. Biotechnologia odsiarczania węgla kamiennego i ropy naftowej, mikrobiologiczne ługowanie metali. Procesy biotechnologiczne w uzdatnianiu wody do picia. Zastosowanie wirusów bakteryjnych w procesach oczyszczania ścieków, w tym do oceny efektywności usuwania ludzkich enterowirusów w procesach membranowych prowadzących do uzdatniania wody w oczyszczalniach ścieków, a także do oceny skuteczności procesów separacji membranowej. Fagi jako czynniki biologiczne do kontroli: biofouling membranowego, spieniania w zakładach z osadem czynnym, odwadniania osadów, oraz do identyfikacji i redukcji bakterii patogennych.

Program ćwiczeń: Oczyszczanie ścieków komunalnych i przemysłowych w reaktorach z zastosowaniem osadu czynnego. Rola mikroorganizmów w procesie oczyszczania ścieków, charakterystyka osadu czynnego. Podstawowe metody pomiaru parametrów ścieków oraz kontroli aktywności mikroorganizmów w procesie oczyszczania. Bioróżnorodność bakterii żyjących w osadzie czynnym oraz możliwość ich praktycznego zastosowania do biodegradacji związków toksycznych. Identyfikacja i ustalenie liczebności bakteriofagów infekujących bakterie jelitowe jako standard ISO w określaniu jakości wody. Ścieki jako potencjalne źródło izolacji nowych wirusów bakteryjnych do zastosowania w bakteriofagoterapii. Bioremediacja gruntów skażonych związkami ropopochodnymi oraz wybranych odpadów przemysłowych w warunkach tlenowych z wykorzystaniem specjalnie wyselekcjonowanych mikroorganizmów, monitorowanie tempa degradacji zanieczyszczeń.

Kierunek podstawowy MISMaP

biotechnologia

ochrona środowiska

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Tryb prowadzenia

w sali

Założenia (opisowo)

Znajomość mikrobiologii i chemii w zakresie II roku studiów I stopnia na Wydziale Biologii

Koordynatorzy przedmiotu

Efekty kształcenia

Po ukończeniu przedmiotu (wykładu i ćwiczeń) student zna : Biotechnologia Zna różnorodność mikrobiologiczną i rozumie zjawiska i procesy zachodzące w środowisku. Umie scharakteryzować procesy biotechnologiczne wykorzystując do tego różnorodne techniki badawcze. (K_W02)

Ma wiedzę dotyczącą wykorzystania technicznych i technologicznych aspektów biotechnologii w ochronie środowiska. (K_W05)

Stosuje podstawowe techniki, właściwe dla biotechnologii stosowanej w ochronie środowiska (K_U01)

Przeprowadza proste zadania badawcze pod okiem opiekuna. (K_U04)

Wykazuje umiejętność poprawnego wnioskowania i interpretowania wyników badań na podstawie danych z różnych źródeł. (K_U06)

Wykazuje zrozumienie zjawisk i procesów biotechnologicznych wykorzystywanych w ochronie środowiska. (K_K01)

Wykazuje zdolność do efektywnej pracy w zespole. (K_K04) Ochrona Środowiska Ma wiedzę w zakresie podstawowej terminologii stosowanej w ochronie środowiska. Zna przebieg podstawowych procesów biotechnologicznych stosowanych w ochronie środowiska. (K_W02)

Zna globalne problemy środowiskowe oraz zastosowanie biotechnologii w praktyce ochrony i kształtowania środowiska. (K_W05)

Stosuje podstawowe techniki analityczne i pomiarowe wykorzystywane do oceny stanu zanieczyszczenia środowiska. (K_U03)

Wykonuje samodzielnie lub w zespole proste obserwacje i doświadczenia z zakresu biotechnologii i mikrobiologii oraz analizuje i interpretuje wyniki w świetle obowiązujących teorii naukowych. (K_U01)

Potrafi zaplanować i zastosować odpowiednie metody i techniki badawcze do rozwiązania zadanego problemu z dziedziny ochrony środowiska. (K_U10)

Potrafi odpowiednio określić priorytety służące rozwiązaniu problemów w zakresie ochrony środowiska. (K_K03)

Potrafi współpracować w grupie podczas wykonywania zadań badawczych i prawidłowo rozstrzygać dylematy związane z wykonywaną pracą. (K_K05)

Kryteria oceniania

Egzamin końcowy pisemny w postaci 14 opisowych pytań dotyczących wykładów i literatury podanej przez wykładowcę. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń na podstawie sprawdzianu z zakresu wiadomości dotyczących stosowanych metod (8-10 opisowych pytań) z uwzględnieniem umiejętności z rozwiązywania podstawowych zadań chemicznych (np. dotyczących wydajności procesu).

Warunkiem zaliczenia kolokwium lub egzaminu (otrzymanie oceny dostatecznej) jest uzyskanie co najmniej 50% sumy maksymalnej liczby punktów + 1 pkt.

Przykładowo z kolokwium można uzyskać maksymalnie 18 punktów, ocena dostateczna jest od 10 pkt.

Praktyki zawodowe

Nie

Literatura

1.Baj J., Markiewicz Z., 2012. Biologia molekularna bakterii, PWN 2006; wydanie drugie zmienione PWN 2015.

2.Bartkiewicz B., 2002. Oczyszczanie ścieków przemysłowych. PWN

3.Błaszczyk M., 2007. Mikroorganizmy w ochronie środowiska. PWN

4.Błaszczyk M.,2010. Mikrobiologia środowisk. PWN

5.Buraczewski G., 1994: Biotechnologia osadu czynnego. PWN

6.Chełmicki W., 2001. WODA Zasoby, degradacja, ochrona. PWN

7.Hartmann L.,1996: Biologiczne oczyszczanie ścieków. Instalator Polski

8.Hermanowicz W., Dożańska W., Dojlido J., Koziorowski B., 1976. Fizyczno- chemiczne badanie wody i ścieków. Arkady

9.Jędrczak A., 2007. Biologiczne przetwarzanie odpadów. PWN

10.Klimiuk E., Łebkowska M., 2003: Biotechnologia w ochronie środowiska. PWN

11.Kowal A.L., Świderska – Broż M., 2003: Oczyszczanie wody. PWN

12.Kunicki-Goldfinger, 1998: Życie bakterii. PWN

13.Łomotowski J., Szpindor A., 2002: Nowoczesne systemy oczyszania ścieków. Arkady

14.Schlegel H.G.,1996: Mikrobiologia ogólna. PWN

15.Rosik-Dulewska C., 2002. Podstawy gospodarki odpadami. PWN

Więcej informacji

Biotechnologia w ochronie środowiska

Nowoczesna biotechnologia wykorzystuje mikroorganizmy do usuwania zanieczyszczeń środowiska i opracowywania optymalnych rozwiązań technologicznych, dzięki czemu produkcja przemysłowa jest tańsza i mniej obciążająca dla środowiska. Przyszłość mają także biopaliwa, choć ich pozyskiwanie budzi kontrowersje. RdipzUftebXqz 1 Ilustracja przestawia na błękitnym tle po lewej grupę zielonych drzew, a nad nimi żółte słońce. Z prawej znajduje się czerwony samochód. Gruba niebieska strzałka z napisem CO dwa prowadzi od niego do drzew. Na dole w brązowym pasku znajdują się cztery grube, żółte strzałki z napisami: celuloza, hydroliza, fermentacja, etanol prowadzące do auta. Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0. .

Już wiesz procesy prowadzone przez mikroorganizmy są od dawna wykorzystywane w rolnictwie i w produkcji żywności;

technologie przemysłowe są dużym obciążeniem dla środowiska.

Nauczysz się określać zastosowanie mikroorganizmów do utylizacji niektórych zanieczyszczeń gleby i wody;

opisywać proces biologicznego oczyszczania ścieków;

wymieniać zalety i wady produkcji i stosowania biopaliw.

ma439680bcb84f1ad_d5e155

1. Usuwanie skażeń gleb

Skażenia gleb ropą naftową i jej pochodnymi stanowią coraz poważniejszy problem. Pojawiają się w związku z eksploatacją złóż, w otoczeniu zakładów przemysłowych, stacji benzynowych i szlaków transportowych, gdzie ich źródłem są pojazdy (paliwo, oleje, ścierane opony i nawierzchnia asfaltowa). Obserwuje się je także w pobliżu składowisk odpadów. Woda, spływając z tych miejsc, przenosi produkty naftowe do gleb i cieków wodnych. Stąd szkodliwe substancje pobierane są przez rośliny i wędrują wzdłuż łańcucha pokarmowego. W wyniku kumulacji w tkankach zanieczyszczenia zagrażają zwłaszcza organizmom będącym na szczycie piramid pokarmowych (ptakom drapieżnym, większym ssakom, a także ludziom). W glebie węglowodory łączą się z humusem, dlatego długo pozostają w jej powierzchniowej warstwie. Otaczają grudki gleby, zmieniając jej strukturę i pozbawiając żyjące w niej organizmy dostępu do wody, tlenu i pierwiastków. Prowadzi to do zaniku życia biologicznego na skażonych obszarach.

R1ekNJQDJ5ijl 1 Ilustracja przestawia prostokąt, podzielony poziomo na trzy pasy, od dołu: niebieski, jasno brązowy, brązowy. Z lewej stoi urządzenie w kolorze czerwonym z białymi elementami. Od niego w dół spływa duża, czarna plama, oznaczająca wyciek ropy naftowej do ziemi i wód podziemnych. W centralnej części ilustracji pionowa, cienka rurka obrazuje wysysanie ropy z wody. Strzałka wskazuje, że ropa trafia do zielonego kontenera, bioreaktora, gdzie jest rozkładana. Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.

Ważne! Kilogram oleju silnikowego wylany do środowiska powoduje, że 5 mln litrów wody nie nadaje się do picia.

Niektóre mikroorganizmy glebowe, takie jak niektóre bakterie (np. Pseudomonas), drożdże i grzyby pleśniowe mają naturalną zdolność wykorzystywania substancji ropopochodnych jako źródła pokarmu i energii. Przekształcają one zanieczyszczenia w związki nietoksyczne, czasem w dwutlenek węgla i wodę. Efektywność tego procesu zależy od tempa procesów prowadzonych przez organizmy oraz od warunków, w którym przyszło im żyć, np. wilgotności, temperatury, pH podłoża. Technologia usuwania zanieczyszczeń z wykorzystaniem organizmów nosi nazwę bioremediacjibioremediacjabioremediacji. Można ją prowadzić bezpośrednio w środowisku, zaszczepiając glebę odpowiednimi bakteriami lub zdejmując warstwę gleby i przeprowadzając jej biologiczne oczyszczanie w kontrolowanych warunkach. Proces drugi jest szybszy.

RkkJB6KAmgXMT 1 Tabela przestawia tempo bioremediacji skażonej gleby. U góry nagłówki w kolorze miętowym wskazują kolumny, opisane od lewej: pochodzenie i charakter skażenia, początkowe stężenie węglowodorów, końcowe stężenie węglowodorów, ilość zneutralizowanych skażeń i czas trwania procesu. Białe wiersze mają napisy od góry: stacja przeładunku paliw, gleba skażona olejem transformatorowym, ziemia z osadami z rafinerii, ziemia ze stacji paliw w Skawinie. Na przecięciu kolumn i wierszy znajdują się odpowiednie wartości liczbowe. Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.

Do biologicznego oczyszczania gleby wykorzystuje się też rośliny naczyniowe, np. gorczycę sarepską, mającą zdolność gromadzenia ołowiu oraz tobołki polne, akumulujące cynk i nikiel. Metodami inżynierii genetycznej przenosi się obecnie geny bakterii wychwytujących poszczególne pierwiastki do genomów roślin. Umożliwia to tworzenie roślin gromadzących konkretne pierwiastki, przeznaczonych do wysiewu na skażonych glebach. Naukowcy z Uniwersytetu w Georgii zmodyfikowali w ten sposób rzodkiewnik, wprowadzając do niego dwa geny pochodzące z bakterii E. coli. Dzięki temu roślina ta może kumulować w liściach 3‑4 razy więcej arsenu niż rośliny niepoddane zmianom.

Polecenie 1 Dowiedz się, gdzie w twojej okolicy można utylizować zużyty olej silnikowy.

Ciekawostka Minimalna liczba mikroorganizmów, niezbędna do efektywnego pozbycia się zanieczyszczeń produktami ropopochodnymi, wynosi 100 tysięcy komórek bakterii na 1 g gruntu. W skażonych glebach liczba komórek bakterii może zwiększyć się nawet 1000 razy. R1azFNOqKylvF 1 Ilustracja przestawia schematycznie rosnącą roślinę. Biały korzeń w beżowej glebie, zielony pęd powyżej. Strzałki obrazują wnikanie zanieczyszczeń do korzenia i ulatnianie się ich przez liście. Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.

ma439680bcb84f1ad_d5e235

2. Biologiczne oczyszczalnie ścieków

Ścieki komunalne i przemysłowe zawierają: substancje stałe, trujące i szkodliwe związki chemiczne oraz liczne mikroorganizmy. Zanim trafią do rzek i innych zbiorników wodnych, muszą być oczyszczone. Najprostszym sposobem jest oczyszczanie mechaniczne. Polega ono na filtrowaniu i sedymentacji osadów (stworzeniu warunków, w których cząstki stałe gromadzą się na filtrach lub dnie zbiornika). Ilość zanieczyszczeń przy takiej technologii nie zmienia się, zostają one jedynie oddzielone od wody.

Rozkład szkodliwych substancji może odbywać się z użyciem związków chemicznych (chemiczne oczyszczalnie ścieków) lub organizmów (oczyszczalnie biologiczne). Oczyszczalnie biologiczne oprócz procesów fizycznych, jak na przykład sedymentacja, wykorzystują także mikroorganizmy, które za pomocą enzymów wydzielanych do środowiska rozkładają materię organiczną. Proces oczyszczania ścieków zachodzi w warunkach tlenowych lub beztlenowych, jednak w obecności tlenu jest szybszy. Mikroorganizmy stosowane w oczyszczalniach mogą tworzyć osad czynny, czyli występować w postaci kłaczków zawieszonych w wodzie, lub pokrywać specjalnie przygotowane płaskie powierzchnie w zbiornikach. Bakterie tlenowe częściowo zużywają produkty rozkładu zanieczyszczeń do własnych procesów życiowych, resztę utleniają.

R1K3XKNU9TmWC 1 Ilustracja przedstawia sposób oczyszczania ścieków przy użyciu roślin. Kolor brązowy oznacza glebę, niebieski wodę. Z lewej przekrój przez budynek z uwzględnieniem urządzeń sanitarnych. Szara rurka w prawo prowadzi do zbiornika, w którym działają mikroorganizmy. Ma on na dnie ciemny osad. Dalej ścieki poprzez pionowy prostokąt, czyli przepompownię trafiają na podwyższenie, w którym rosną różne zielone rośliny. Stąd oczyszczona woda jest odprowadzana do zbiornika. Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.

Polecenie 2 Opisz, jaki wpływ na przydomowe biologiczne oczyszczalnie ścieków mają środki czystości: zawierające substancje bakteriobójcze,

posiadające niskie lub wysokie pH. Na tej podstawie sformułuj zalecenia dla mieszkańców korzystających z oczyszczalni biologicznych.

Ciekawostka Osady z oczyszczalni ścieków mogą zwierać cenne surowce, które po odzyskaniu ponownie trafiają do przemysłu. Należą do nich na przykład chrom używany w garbarniach oraz złoto coraz częściej stosowane do budowy precyzyjnych urządzeń. W jednej z japońskich oczyszczalni z 1 t osadu otrzymuje się ok. 2 kg złota.

ma439680bcb84f1ad_d5e288

3. Biogaz

Niektóre mikroorganizmy rozkładają wielkocząsteczkowe substancje organiczne (białka, tłuszcze, węglowodany) w warunkach beztlenowych w procesie zwanym fermentacją metanowąfermentacja metanowafermentacją metanową. Jej produkty to metan, dwutlenek węgla oraz inne związki. Bakterie metanogenne są bardzo rozpowszechnione w przyrodzie. Występują głównie w osadach dennych rzek, jezior, mórz, oceanów, w gorących źródłach, w szczelinach wulkanów, ściekach, torfie oraz w układzie pokarmowym zwierząt. Uwalniają do atmosfery ogromne ilości gazu cieplarnianego – metanu.

R1IdBuffTjgay 1 Ilustracja w formie schematu blokowego przedstawia znaczenie fermentacji metanowej. W centrum niebieski czworokąt z białą sylwetką urządzeń przemysłowych, opisany: fermentacja metanowa. Po lewej czerwone prostokąty, oznaczające różne rodzaje odpadów, doprowadzanych do urządzeń. Zielone strzałki prowadzą w prawo do błękitnych prostokątów, oznaczających uzyskane efekty. Jednym z nich jest biogaz. Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.

Metan ma dużą wartość opałową, dlatego wykorzystywany jest do produkcji energii cieplnej, elektrycznej oraz napędzania pojazdów. Można pozyskiwać go ze ścieków, odpadów organicznych składowanych na wysypiskach, nawozu biologicznego i biomasy. Z 1 t odpadów uzyskujemy ok. 200 mIndeks górny 33 biogazu, a z 1 mIndeks górny 33 obornika – około 30 mIndeks górny 33. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego z roku 2009 w sprawie promowania i stosowania energii ze źródeł odnawialnych stanowi, że 20% energii produkowanej w UE w 2020 r. ma pochodzić z odnawialnych źródeł energii (w Polsce 15%). Wymaga to budowy kolejnych instalacji do pozyskiwania i uszlachetniania biogazubiogazbiogazu.

Polecenie 3 Oceń korzyści środowiskowe i gospodarcze wynikające z przetwarzania odpadów w procesie fermentacji metanowej.

Biogazownie służą do produkcji gazów opałowych z odpadów biologicznych. W skład instalacji wchodzi zbiornik wstępny (tu biomasa oddzielana jest od składników nienadających się do przetworzenia) oraz komora fermentacyjna. Zbiornik posiada mieszadła oraz specjalny samonośny dach pneumatyczny, pod którym zbiera się wyprodukowany gaz. Komorę fermentacyjną wypełnia się biomasą i zaszczepia odpowiednimi bakteriami. Muszą w niej panować właściwe warunki dla danego rodzaju bakterii, a przebieg procesu powinien być stale monitorowany. Pozostałości pofermentacyjne są składowane, a następnie, po wapnowaniu, używane jako nawóz. Biogaz składa się z metanu (40‑80%), dwutlenku węgla (20‑55%), siarkowodoru i niewielkiej ilości innych gazów. Wartość energetyczną ma metan, dlatego przed zastosowaniem biogaz musi być oczyszczony z innych składników, a zawartość węglowodoru powinna sięgać ok. 90%. Gaz o takim składzie może zasilić instalacje gazu ziemnego lub zostać wykorzystany do produkcji energii elektrycznej.

RKTUaVGeI3xH2 1 Ilustracja przedstawia urządzenia biogazowi w korach: szarym i zielonym. Z lewej znajdują się małe symbole odpadów spożywczych i obornika jako surowców do produkcji biogazu. Strzałki wskazują kolejne etapy produkcyjne. Po prawej przedstawiono symbole wykorzystania energii ze spalania biogazu: ogrzewanie, produkcję prądu i paliw. Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.

Ciekawostka Na terenach bagiennych pojawiają się czasem błędne ognie – małe, przemieszczające się płomyki, w wierzeniach ludowych wiązane ze światem duchów. Są one efektem samozapłonu metanu wydzielanego podczas beztlenowego rozkładu szczątków organicznych.

Ciekawostka Krowy emitują ok. 75% całego metanu na świecie, pochodzącego z organizmów zwierząt. W Kalifornii przeprowadzono badania, które wykazały, że zwierzęta hodowlane wytwarzają więcej gazów cieplarnianych niż samochody.

ma439680bcb84f1ad_d5e354

4. Biopaliwa

BiopaliwabiopaliwaBiopaliwa to substancje otrzymywane z biomasy, należące do odnawialnych źródeł energii. Można je podzielić ze względu na stan skupienia lub pochodzenie. Pierwszy podział wyodrębnia 3 grupy biopaliw:

gazowe – powstają w wyniku fermentacji beztlenowej odpadów rolniczych (np. obornika);

ciekłe – otrzymywane są w procesie fermentacji alkoholowej;

stałe – np. odpady roślinne przetworzone na opał, jak granulat z trocin, brykiet ze słomy.

Produkcja biopaliw daje szansę na uniezależnienie się od paliw kopalnych. Ponadto uprawy roślin przeznaczonych na opał lub surowiec do jego produkcji pochłaniają dwutlenek węgla z atmosfery. Niestety, wykorzystywanie roślin ma również złe strony. Wymaga na przykład przeznaczenia pod produkcję biomasy terenów, na których można by wytwarzać żywność. Może też dawać pozytywny impuls do wyrębu drzew (wylesiania), w celu przerobienia ich na etanol. Dodatkowo istnieją obawy, że wpłynie niekorzystnie na różnorodność biologiczną, ponieważ ogromne obszary będą obsadzane roślinami energetycznymi, co wyeliminuje inne gatunki. Spalanie niektórych biopaliw powoduje emisję substancji szkodliwych, np. tlenków azotu, za to nie zanieczyszcza atmosfery związkami siarki. Stosowanie tego typu opału w motoryzacji wiąże się z koniecznością zmian w konstrukcji silników, w których obecnie przy niskich temperaturach pojawiają się wady eksploatacyjne. Kolejną barierę stanowią koszty wytworzenia, które ok. 2‑3 razy przewyższją koszty produkcji paliw tradycyjnych.

Źródła biopaliw płynnych i możliwości ich zastosowania Nazwa paliwa Źródło Wykorzystanie Bioetanol zboża, ziemniaki, buraki cukrowe, słoma, siano, wióry, trociny substytut i/lub dodatek do benzyny Biodiesel rzepak, słonecznik substytut i/lub dodatek do oleju napędowego

RdipzUftebXqz 1 Ilustracja przestawia na błękitnym tle po lewej grupę zielonych drzew, a nad nimi żółte słońce. Z prawej znajduje się czerwony samochód. Gruba niebieska strzałka z napisem CO dwa prowadzi od niego do drzew. Na dole w brązowym pasku znajdują się cztery grube, żółte strzałki z napisami: celuloza, hydroliza, fermentacja, etanol prowadzące do auta. Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.

Obecnie prowadzone są badania nad zastosowaniem organizmów modyfikowanych genetycznie w produkcji biopaliw. Celem doświadczeń jest zwiększenie wydajności produkcji biopaliwa i poprawa jego cech przemysłowych.

Ciekawostka Bioetanol jest paliwem alternatywnym. Szukając taniego źródła tej substancji, przeniesiono geny odpowiedzialne za prowadzenie fermentacji alkoholowej z komórek drożdży do komórek pospolitych bakterii E. coli oraz sinic. Te ostatnie potrafią wytworzyć 2,5 g tej substancji na 1 l pożywki. Etanol można też uzyskać z celulozy poddawanej fermentacji. R1Y3p0w03PNCo 1 Fotografia przedstawia rzędy żółto zielonych pionowych płaszczyzn, w których hodowane są genetycznie modyfikowane sinice. W głębi znajdują się białe niebieski rury i zawory. Instalacja ta służy do produkcji etanolu. Źródło: Emiliania hacksla (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 4.0.

Polecenie 4 Największymi producentami bioetanolu na świecie są USA (55% światowej produkcji) i Argentyna (33%). Koszt wyprodukowania 1 l etanolu z kukurydzy w Stanach Zjednoczonych wynosi ok. 1 USD. W Argentynie koszt jest 3 razy niższy, a produkcja opiera się na trzcinie cukrowej. Podaj dwa prawdopodobne powody różnicy kosztów produkcji tego paliwa: jeden natury ekonomicznej, drugi – biologicznej.

ma439680bcb84f1ad_d5e432

5. Biosensory

Monitorowanie skażenia środowiska wymaga użycia czujników, które będą działały w wielu miejscach, często słabo dostępnych, zatem ich koszt nie może być wysoki. Okazuje się, że receptę na tani i czuły sprzęt znalazła biotechnologia, proponując czujniki biologiczne, czyli biosensorybiosensorbiosensory. Ich zasadnicza część jest aktywna biologicznie i składa się na przykład z mikroorganizmów, enzymów lub fragmentów DNA. Część niebiologiczna to przetwornik, który przekształca sygnał biologiczny w sygnał elektryczny oraz umożliwia jego rejestrację i pomiar natężenia. Detektorem zanieczyszczeń jest więc warstwa biologiczna, którą mogą tworzyć żywe komórki mikroorganizmów. Zaletą takiego rozwiązania jest duża stabilność oraz szeroki zakres działania ze względu na ogromną różnorodność mikroorganizmów możliwych do zastosowania. Pozwalają one na identyfikację obcego DNA, białek, różnych metabolitów i toksyn oraz skażeń biologicznych (wirusy, bakterie).

R7NOPIQT5xzQ9 1 Ilustracja przedstawia schemat działania biosensora. Od góry kolorowe kształty oznaczają badaną próbkę. Jej elementy są wyłapywane na przykład przez mikroorganizmy, oznaczone jako pomarańczowe kule i umocowane na nośniku. Wytwarzany przez nie sygnał biologiczny trafia do przetwornika, symbolizowanego przez żółty prostokąt. Sygnał, zielone strzałki, trafia do zielonego trójkąta – wzmacniacza i dalej do urządzeń elektronicznych. Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.

Detektorami mogą być na przykład bakterie wykazujące dodatnią aerotaksjęaerotaksjaaerotaksję, czyli ruch w kierunku miejsc o wysokiej zawartości tlenu. Cechuje je duża wrażliwość na metale ciężkie (np. miedź, ołów, rtęć), które obniżają ich zdolność do przemieszczania się. Jeżeli znajdują się w środowisku skażonym, są mniej ruchliwe, co można mierzyć i na tej podstawie oceniać stopień zanieczyszczenia zarówno wody, jak i gleby.

Do oceny skażeń wykorzystywane są również zmodyfikowane genetycznie mikroorganizmy, które mają zdolność fluorescencjifluorescencjafluorescencji. Takie bakterie w kontakcie z toksyną emitują światło o niższym natężeniu. Przetwornik zamienia tę informację na łatwo mierzalny sygnał cyfrowy.

Ciekawostka W 2003 r. naukowcy z Instytutu Medycyny Lotniczej w Aachen (Niemcy) badali zastosowanie sensorów zawierających bakterie fluorescencyjne. Czujniki te były wykorzystane do pomiaru stężenia toksyn, na które narażeni są astronauci przebywający w pojazdach kosmicznych. Jeśli w przestrzeni występowały toksyny, bakterie na biosensorze emitowały mniej światła. W przyszłości takie sensory będą wykorzystywane w celu poprawy bezpieczeństwa astronautów.

ma439680bcb84f1ad_d5e484

Podsumowanie

Mikroorganizmy glebowe oraz rośliny naczyniowe mogą być wykorzystywane do usuwania zanieczyszczeń gleb i wód metalami ciężkimi i ropą naftową.

W biogazowniach zachodzi utylizacja biomasy i produkcja metanu.

W produkcji biogazu uczestniczą bakterie beztlenowe.

Biopaliwa wytwarzane są z odnawialnych zasobów przyrody i mogą ograniczać przyrost efektu cieplarnianego.

Biosensory to urządzenia pomiarowe, które wykrywają na przykład skażenia dzięki receptorom biologicznym, takim jak mikroorganizmy, kwasy nukleinowe, enzymy.

Praca domowa Polecenie 5.1 1. Wyjaśnij, jaką rolę odgrywa biotechnologia w oczyszczaniu gleb i wód. Polecenie 5.2 2. Podaj przykłady substancji (innych niż wymienione na lekcji), z których może być produkowane biopaliwo. Jakie cechy powinny posiadać te substancje?

ma439680bcb84f1ad_d5e545

Słowniczek

aerotaksja aerotaksja ruch mikroorganizmów skierowany w stronę wyższego (aerotaksja dodatnia) lub w stronę niższego (aerotaksja ujemna) stężenia tlenu w środowisku

biogaz biogaz produkt powstały w trakcie rozkładu substancji organicznych w warunkach beztlenowych

biopaliwo biopaliwo paliwo powstałe z przetworzonych produktów, pochodzących z żywych organizmów

bioremediacja bioremediacja technologia usuwania niektórych zanieczyszczeń z gleby i wód podziemnych za pomocą żywych organizmów

biosensor biosensor czujnik biologiczny złożony z części aktywnej biologicznie oraz przetwornika sygnału

fermentacja metanowa fermentacja metanowa wieloetapowy proces beztlenowego rozkładu związków organicznych na metan i dwutlenek węgla prowadzony przez mikroorganizmy; zachodzi we wszystkich ekosystemach; wykorzystywany do utylizacji biomasy i produkcji biogazu

fluorescencja fluorescencja zjawisko emitowania światła przez atomy lub częsteczki chemiczne

ma439680bcb84f1ad_d5e665

Zadania

Ćwiczenie 1 RUbnAuSYImgGn 1 zadanie interaktywne zadanie interaktywne Zaznacz poprawne zakończenie zdania. Proces neutralizowania skażeń wód i gleb odbywa się między innymi z wykorzystaniem roślin akumulujących metale ciężkie.

może być prowadzony jedynie metodami biologicznymi.

jest obecnie tak zaawansowany technologicznie, że możemy usunąć wszystkie zanieczyszczenia.

zachodzi w środowisku w sposób naturalny, jeśli warunki odpowiadają przeprowadzającym go mikroorganizmom. Źródło: Zuzanna Kaźmierczak, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 2 R6Q6QBAcX0xnC 1 zadanie interaktywne zadanie interaktywne Uzupełnij opis, przeciągając w odpowiednie miejsce wybrane słowo. świecenia, określone, skażenia, tkanki, mikroorganizmy, odpady, każde, reakcji Za pomocą biosensorów wykrywane są m.in. ……………………….. Biosensory są złożone z części aktywnej biologicznie, którą stanowią np. ……………………….. Zastosowane elementy biologiczne muszą mieć zdolność ………………………. w obecności określonego związku chemicznego. Biosensory działają wybiórczo, to znaczy, że wykrywają ………………………. skażenie. Źródło: Zuzanna Kaźmierczak, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 3 RcMd854xo4yd8 1 zadanie interaktywne zadanie interaktywne Połącz w pary nazwy rodzajów paliw i ich opisy. biopaliwa gazowe, biopaliwa stałe, biopaliwa ciekłe powstają w wyniku fermentacji beztlenowej odpadów rolniczych stanowią odpady roślinne są otrzymywane w procesie fermentacji alkoholowej Źródło: Zuzanna Kaźmierczak, licencja: CC BY 3.0.

BIOTECHNOLOGIA. Definicja pojęcia

i in. – i inny

itd. – i tak dalej

itp. – i tym podobne

m.in. – między innymi

n.p.m. – nad poziomem morza

np. – na przykład

ok. – około

pd. – południowy

pn. – północny

p.z. – patrz załącznik

r. – rok

tj. – to jest

tzn. – to znaczy

tzw. – tak zwany

wg – według

ww. – wyżej wymieniony

wsch. – wschodni

zach. – zachodni

% – procent

– promil

°C – stopień Celsjusza

A – angstrem

A – liczba masowa

c – prędkość światła, ciepło właściwe

cal – kaloria

cm – centymetr

const. – wielkość stała

Dz.U. – Dziennik Ustaw

E – energia

e – ładunek elektronu

F – stała Faradaya, energia swobodna, siła

g – gram, przyspieszenie ziemskie

G – stała grawitacji, entalpia swobodna

h – godzina, stała Plancka

ha – hektar

I – natężenie prądu

J – dżul

K – kelwin

k – stała Boltzmana

kg – kilogram

km – kilometr

l – litr

Biotechnologia – historia i współczesność

Procesy biotechnologiczne służyły ludziom już w starożytności – do produkcji napojów alkoholowych, serów i chleba, a także do hodowli roślin i zwierząt. Obecnie wykorzystywane są głównie na skalę przemysłową, w mniejszym zaś stopniu – w przydomowych ogródkach i kuchni.

R52NEC7A6z6Yu 1 Fotografia przedstawia szalkę Petriego z szaro białymi plamami na brązowym tle. Te plamy to hodowla grzyba pleśniowego pędzlaka. Od wieków był on wykorzystywany do leczenia ran. Źródło: Crulina 98 (https://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 3.0.

Już wiesz organizmy mogą być wykorzystywane w produkcji na przykład wina, piwa, serów;

podczas fermentacji mlekowej powstaje kwas mlekowy, a podczas alkoholowej – alkohol.

Nauczysz się opisywać dziedziny biotechnologii;

opisywać procesy wytwarzania produktów spożywczych z zastosowaniem mikroorganizmów;

wskazywać produkty żywnościowe wytworzone z wykorzystaniem metod biotechnologicznych.

iYI1OGQjVt_d5e160

1. Biotechnologia służy poprawie bytu człowieka

BiotechnologiabiotechnologiaBiotechnologia jest interdyscyplinarną nauką stosowaną, badającą i opracowującą różne sposoby wykorzystania materiałów i procesów biologicznych na skalę przemysłową. Obecnie stosowane metody pojawiły się prawdopodobnie wraz z rozpoczęciem hodowli zwierząt i uprawy roślin. W tradycyjnej biotechnologii do produkcji żywności lub leków wykorzystuje się organizmy bez wprowadzenia zmian w ich genach. Biotechnologia nowoczesna natomiast dostosowuje organizmy do potrzeb produkcyjnych poprzez wprowadzanie zmian w ich genomie.

RiQNfWqmcBckd 1 Grafika przedstawia umieszczony w środku napis biotechnologia, dookoła, w podanej kolejności:informatyka,inżynieria, matematyka, fizyka, ekonomia, chemia, biochemia, genetyka, mikrobiologia, ekologia, biologia komórki Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.

Ze względu na obszary, w których biotechnologia znajduje zastosowanie, podzielono ją na 3 kategorie opisane kolorami: białym, czerwonym i zielonym. Klasyfikacja ta została zaproponowana przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju przy udziale Unii Europejskiej.

Biotechnologia biała znajduje zastosowanie w produkcji przemysłowej i ochronie środowiska. Użycie komórek bakterii, grzybów pleśniowych, drożdży oraz wytwarzanych przez nie enzymów pozwala przekształcać produkty rolne i uzyskiwać z nich leki, chemikalia, dodatki konsumpcyjne i inne wyroby. Mikroorganizmy wykorzystywane są również na skalę przemysłową do oczyszczania ścieków i gleby. Procesy przemysłowe oparte na biotechnologii są bardziej przyjazne środowisku i mniej kosztowne niż tradycyjne, co wiąże się z niższym zużyciem energii, oszczędnością surowców i redukcją ilości odpadów.

Biotechnologia czerwona jest wykorzystywana w ochronie zdrowia, do produkcji nowych leków (bioleków) i rozwoju diagnostyki genetycznej. Obecnie większość bioleków jest wytwarzana przy udziale genetycznie zmodyfikowanych bakterii E. coli czy drożdży S. cerevisiae. Stosując bioleki, lekarze z powodzeniem mogą zapobiegać cukrzycy, udarowi mózgu, zapaleniu wątroby, anemii, astmie, a także białaczce i innym chorobom nowotworowym.

Biotechnologia zielona jest związana z rolnictwem i stosowana w celu zwiększenia produkcji roślinnej i zwierzęcej. Wytworami tej gałęzi biotechnologii są m.in. genetycznie modyfikowane odmiany roślin, odporne na przykład na choroby grzybicze i bakteryjne. Niektóre rośliny, jak soja i kukurydza, zostały wyposażone w gen odporności na środki chwastobójcze.

Ciekawostka Przykładem białka wytworzonego przez polskich naukowców za pomocą metod biotechnologii jest gensulina (insulina). Krajowa produkcja tego leku spowodowała obniżenie jego ceny w stosunku do specyfików sprowadzanych z zagranicy.

iYI1OGQjVt_d5e215

2. Bakterie mlekowe i konserwowanie żywności

Kwaszenie owoców i warzyw z wykorzystaniem fermentacji mlekowej to jeden z najstarszych procesów biotechnologicznych, chociaż jego biologiczny i chemiczny mechanizm został zbadany i opisany dopiero w XIX w. W czasach, gdy lodówki i zamrażarki nie były znane (lub powszechnie stosowane), surowe mleko i świeże warzywa nie mogły być przechowywane zbyt długo. Wytwarzano z nich przetwory, w których kwas mlekowy – produkt metabolizmu bakterii mlekowych – pełnił funkcję konserwującą.

Fermentacja mlekowa jest procesem przekształcania cukrów (węglowodanów) w kwas mlekowy, który powoduje ścinanie się kazeiny, białka obecnego w mleku. Proces ten wykorzystywany jest do produkcji przetworów mlecznych oraz serów.

KiszeniekiszenieKiszenie to metoda konserwacji owoców, warzyw i grzybów. Kiszonki można przechowywać wiele miesięcy bez narażenia na zepsucie, ponieważ kwas mlekowy nie dopuszcza do rozwoju innych drobnoustrojów saprofitycznych, oprócz tolerujących go bakterii mlekowych. Trwałość kiszonych produktów gwarantowało w przeszłości obniżenie temperatury przechowywania (w piwnicach, na dnie strumieni) i szczelne zamknięcie, w celu utrzymania warunków beztlenowych. Na skalę przemysłową kiszenie kapusty i ogórków przeprowadza się w betonowych lub metalowych silosach zaopatrzonych w instalację do odprowadzania wydzielającego się dwutlenku węgla. Po okresie fermentacji warzywa pakuje się do plastikowych lub drewnianych beczek.

R1DxoZk7rRV2v 1 Fotografia przedstawia naczynie z czterema żółto zielonymi, kiszonymi ogórkami w zalewie. Na nich leżą gałązki kopru. Na powierzchni płynu są niewielkie skupienia białej piany. W celu ograniczenia populacji niepożądanych mikroorganizmów i poprawy smaku do ogórków dodaje się m.in. sól, czosnek i koper. Zmętnienie zalewy i pojawienie się białego osadu jest wynikiem zwiększenia liczebności bakterii mlekowych

Proces fermentacji mlekowej znalazł również zastosowanie w produkcji dojrzewających serów podpuszczkowych. Powstają one dzięki użyciu podpuszczki – enzymu uzyskiwanego z żołądków zwierząt lub jej syntetycznego odpowiednika. Powoduje on ścinanie się (denaturację) białka w mleku. Powstałą masę serową formuje się i poddaje dojrzewaniu, podczas którego bakterie oraz grzyby rozkładają część białek i tłuszczów. Zmianie ulega wygląd, smak oraz zapach sera.

Bakterie fermentacji mlekowej są też stałym składnikiem flory bakteryjnej ludzkiego jelita. Wytwarzając kwasy, ograniczają działalność bakterii gnilnych i chorobotwórczych. Po terapii antybiotykowej, w celu odbudowania populacjitych pożytecznych mikroorganizmów, przyjmuje się probiotykiprobiotykiprobiotyki, czyli preparaty i produkty żywnościowe zawierające żywe kultury bakterii.

Polecenie 1 Ryby zalane solanką, syrop z owoców czy śliwki w occie to przykłady konserwowanych produktów spożywczych. Wyjaśnij, dlaczego sól, cukier czy ocet dodane do świeżej żywności powodują jej zakonserwowanie. Wskazówka Jak działa na mikroorganizmy silnie stężony roztwór soli lub cukru oraz roztwór o niskim pH?

Polecenie 2 W przepisie na kwas z buraków znajduje się następująca instrukcja: „Pół kilograma umytych, obranych i pokrojonych buraków oraz 4 ząbki czosnku ułóż w słoiku i zalej letnią wodą, w której rozpuszczono czubatą łyżeczkę soli i cukru. Dodaj kromkę razowego chleba na zakwasie. Przykryj słoik ściereczką, nie zamykaj go szczelnie. Odstaw słoik w ciepłe miejsce na 5 dni.” Rpd7UwFKl1Jy3 1 Zdjęcie przedstawia kwas buraczany zamknięty szczelnie w słoiku. U góry widać spienienie. Źródło: Tomorrow Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0. Wyjaśnij, dlaczego buraki należy zalać letnią, a nie gorącą bądź zimną wodą, a hodowlę trzymać w cieple. Wytłumacz, po co dodaje się razowy chleb i dlaczego słoik, w którym tworzy się kwas, nie może być szczelnie zamknięty.

Ciekawostka Mleko stało się pokarmem dorosłych ludzi dopiero ok. 7,5 tysiąca lat temu, kiedy u Europejczyków upowszechniła się mutacja umożliwiająca trawienie cukru mleka – laktozy. Wcześniej zdolność trawienia nieprzetworzonego mleka posiadały tylko małe dzieci. Dorośli mogli spożywać jedynie sery i jogurty, w których laktoza jest częściowo rozłożona. Do dziś nietolerancja laktozy charakteryzuje znaczną większość mieszkańców Afryki, Azji i rdzennych Amerykanów.

Ciekawostka Wędliny dojrzewające, jak na przykład pochodzące z Włoch salami, drobno mielona kiełbasa metka lub litewski kindziuk, wytwarza się z wykorzystaniem bakterii. W procesie ich produkcji bakterie mlekowe wpływają na barwę, konsystencję, wyrazisty smak i zapach otrzymywanych produktów mięsnych. Przede wszystkim jednak wydłużają czas przydatności do spożycia w stosunku do terminu przydatności surowca, z którego powstały.

iYI1OGQjVt_d5e304

3. Udział drożdży w produkcji alkoholu

Już w starożytności drożdże były używane do produkcji alkoholu, choć oczywiście nikt wtedy jeszcze nie wiedział, że to one są odpowiedzialne za przemianę słodkiego soku w wino. Do fermentacji najlepiej nadawały się owoce winogron, zawierające dużo cukrów, na których drożdże występują naturalnie. Wystarczyło więc tylko zgnieść owoce i zamknąć je w pojemniku z otworem umożliwiającym ujście dwutlenku węgla, a całość pozostawić w ciepłym miejscu. Obecnie do produkcji wina i piwa używa się specjalnych szczepów drożdży (tzw. drożdży winnych lub piwnych), wyselekcjonowanych pod względem skuteczności oraz rodzaju produktu, który chcemy uzyskać.

W naszej strefie klimatycznej bogatą historię ma produkcja piwa. Proces ten trwa ok. 8‑10 dni. Niezbędnym surowcem jest ziarno jęczmienia, które poddane zostaje kiełkowaniu. Ma ono na celu uruchomienie obecnych w nim enzymów rozkładających skrobię i białka (zgromadzonych w ziarnach jako materiał zapasowy). Skiełkowane ziarno zwane słodem rozdrabnia się, zalewa wodą i podgrzewa – sporządza zacier. Podczas przygotowania zacieru obecne w słodzie enzymy powodują dalszy rozkład białek i skrobi. Po przefiltrowaniu płyn, zwany brzeczką piwną, jest mieszany z chmielem i gotowany (warzony). Gotowanie ma na celu rozpuszczenie składników chmielu, odparowanie wody, sterylizacjęsterylizacjasterylizację składników i uzyskanie odpowiedniej barwy i aromatu. Następnie brzeczka przepompowywana jest do specjalnej kadzi, na której dnie osadzają się odpady i schładzana. W kolejnym etapie dodaje się do brzeczki wyselekcjonowane drożdże piwne, które wytwarzają alkohol i dwutlenek węgla. Fermentacja trwa od kilku do kilkunastu dni. Następnie piwo jest filtrowane i leżakowane.

Przejdź do poprzedniej ilustracji Przejdź do następnej ilustracji R11uWGFI3VHfP 1 Ilustracja prezdstawia kolejne etapy produkcji piwa Źródło: Anna Jasnos, licencja: CC BY 3.0. RlIcwsz9n2Gmx 1 Fotografia przedstawia wnętrze browaru. Na pierwszym planie duże metalowe urządzenia. Źródło: Luca Galuzzi (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 2.5.

Ciekawostka Dlaczego wino pozostawione na jakiś czas w otwartej butelce kwaśnieje?

Oprócz drożdży w winie znajdują się także bakterie fermentacji octowej. Nie rozwijają się one, dopóki warunki są beztlenowe. Jednak w obecności tlenu bakterie przekształcają alkohol etylowy w kwas octowy (w procesie fermentacji octowej). Może to być także proces pożądany – dzięki niemu bowiem uzyskuje się z wina ocet winny.

iYI1OGQjVt_d5e348

4. Biotechnologia w piekarniach i cukierniach

Miejscem, w którym wykorzystuje się proces fermentacji, są także piekarnie i cukiernie. Do mąki pszennej dodaje się drożdże w celu spulchnienia ciasta. Drożdże piekarnicze wytwarzają dużo dwutlenku węgla, który rozpycha ciasto, zwiększając jego objętość. Pieczywo z mąki żytniej potrzebuje zakwasu zawierającego bakterie kwasu mlekowego. Jego przygotowanie polega na poddaniu mąki procesowi fermentacji. Miesza się ją z wodą i odstawia na kilka dni w ciepłe miejsce. Tak przygotowany zakwas dodaje się do mąki żytniej w celu spulchnienia ciasta i nadania mu wyrazistego kwaśnego smaku.

R6nhPn6kFcUFz 1 Fotografia przedstawia błyszczące naczynie z biała masą zaczynu ciasta drożdżowego. W lewym górnym rogu na naczyniu leży kraciasta, turkusowa ściereczka. Źródło: Jim Champion (https://www.flickr.com), licencja: CC BY-SA 2.0.

Polecenie 3 W warunkach domowych zmieszanie mąki żytniej z ciepłą wodą nie zawsze prowadzi do powstania zakwasu. Często w hodowli pojawiają się pleśnie, a smak mieszaniny nie zmienia się na kwaśny. Wyjaśnij, co może być tego przyczyną.

iYI1OGQjVt_d5e388

5. Grzyby Penicillium w służbie medycyny

Szczególną rolę w leczeniu śmiertelnych chorób bakteryjnych odegrała przemysłowa produkcja naturalnych antybiotykówantybiotykiantybiotyków. Pierwszy antybiotyk – penicylina – został odkryty przypadkowo w 1928 r. Alexander FlemingAleksander FlemingAlexander Fleming hodował bardzo groźne bakterie gronkowca. Pewnego razu zapomniał nakryć hodowlę wieczkiem. Po powrocie do laboratorium zobaczył, że na szalce pojawiła się zielono‑niebieska pleśń, wokół której nie było kolonii bakterii. Fleming wywnioskował, że pleśń wydziela substancję bakteriobójczą. Pleśnią, która zahamowała rozwój bakterii, okazał się grzyb z rodzaju Penicillium (pędzlak). Wyizolowany z grzyba ekstrakt otrzymał nazwę penicylinapenicylinapenicylina. Odkrycie to miało przełomowe znaczenie, gdyż do momentu zastosowania pierwszego antybiotyku każde, nawet niewielkie skaleczenie, mogło doprowadzić do konieczności amputacji zainfekowanej kończyny lub śmierci, a gruźlica i choroby weneryczne zbierały ogromne żniwo. Wraz z możliwością produkcji antybiotyków wiele chorób bakteryjnych przestało być uznawanych za groźne.

Przejdź do poprzedniej ilustracji Przejdź do następnej ilustracji R9ztSVDyI3Bti 1 Fotografia przedstawia dwie pomarańcze na białym talerzu. Po prawej jest błyszcząca i gładka. Po lewej na skórce pomarańczy znajduje się biały, gęsty nalot. To grzyb pleśniowy pędzlak. Źródło: Bios (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 3.0. R52NEC7A6z6Yu 1 Fotografia przedstawia szalkę Petriego z szaro białymi plamami na brązowym tle. Te plamy to hodowla grzyba pleśniowego pędzlaka. Od wieków był on wykorzystywany do leczenia ran. Źródło: Crulina 98 (https://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 3.0.

Ciekawostka Grzyby z rodzaju Penicillium wykorzystywane są do produkcji serów pleśniowych. R1ERZsg7c03py 1 Fotografia przedstawia na szarym tle trójkątny wycinek sera pleśniowego. Ser jest żółtawy, z grubszą skórką. Wewnątrz ser jest przerośnięty ciemnymi niteczkami pleśni. Źródło: Myrabella (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 3.0.

iYI1OGQjVt_d5e431

6. Mikroorganizmy jako broń biologiczna

Biotechnologia znajduje zastosowanie również w produkcji broni biologicznejbroń biologicznabroni biologicznej. Pozwala stworzyć lub wyselekcjonować szczepy bardzo zakaźnych bakterii lub wirusów zdolnych do wywołania ciężkich chorób. Ładunek bojowy mogą stanowić na przykład laseczki wąglika lub wirusy ospy prawdziwej. Śmiertelność u osób nieszczepionych, zakażonych ospą prawdziwą, wynosi aż 80%, dlatego wywołujące je czynniki mogą być skuteczną bronią biologiczną. Obecnie próbki ospy prawdziwej są przechowywane na wypadek powrotu epidemii i konieczności wytworzenia szczepionek w specjalnych warunkach. Znajdują się tylko w 2 miejscach na świecie: Instytucie Preparatów Wirusowych w Moskwie oraz Centrum Kontroli Chorób w Atlancie. Nie wiadomo natomiast, czy nikt inny ich nie posiada. Ostatnio wirusy tej groźnej choroby zostały znalezione w 2003 r. w Nowym Meksyku, w kopercie włożonej między karty książki medycznej.

Polecenie 4 Wyszukaj w dowolnych źródłach informacje, w jaki sposób doprowadzono do tego, że ospa prawdziwa przestała zagrażać ludzkości.

Ciekawostka W XVIII w. przez Europę przetoczyła się epidemia ospy prawdziwej zwanej czarną. Zmarło wtedy blisko 60 mln ludzi. W Polsce choroba pojawiła się ostatni raz w 1963 r. we Wrocławiu, a przywieziona została z Indii.

iYI1OGQjVt_d5e468

7. Zastosowanie mikroorganizmów w przemyśle górniczym

W górnictwie wykorzystywane są bakterie, które mają zdolność wymywania (wyekstrahowania) różnych pierwiastków z ubogich rud metali. Dla drobnoustrojów używanych w tych procesach źródłem energii mogą być związki nieorganiczne, np. siarczki metali obecne w rudzie. W trakcie metabolizmu wytwarzają duże ilości kwasu, za pomocą którego odzyskuje się metale. Technikę tę stosuje się przede wszystkim do pozyskiwania bardzo cennych pierwiastków – opłacalne jest nawet przetwarzanie pozostałości po tradycyjnym kopalnictwie. W Australii i USA w procesie bioługowania uzyskuje się uran i miedź. Surowcem są odpady z kopalni i hut.

RnTJoX54L9crJ 1 Fotografia przedstawia pejzaż przemysłowy, w ujęciu z góry. W centrum znajdują się żółte i kremowe bryły; to hałdy składowanych odpadów. Są ogromne w porównaniu z domami w okolicy. Źródło: lucianf (https://www.flickr.com), licencja: CC BY 2.0.

iYI1OGQjVt_d5e505

Podsumowanie

Biotechnologia znajduje zastosowanie w produkcji żywności, rolnictwie, medycynie, produkcji przemysłowej i ochronie środowiska.

Wiele produktów spożywczych jest wytwarzanych dzięki procesom biologicznym, głównie fermentacji.

Najczęściej stosowane w biotechnologii tradycyjnej mikroorganizmy to bakterie i grzyby.

Pierwszy antybiotyk, penicylina, został pozyskany z grzyba i uratował życie tysiącom ludzi.

Dzięki bakteriom możliwe jest pozyskiwanie metali z odpadów kopalnianych.

Praca domowa Polecenie 5.1 1. Załóż hodowlę bakterii mlekowych w mleku świeżym, pasteryzowanym i UHT. Porównaj zmiany zachodzące w próbkach i wyjaśnij różnice. Polecenie 5.2 2. Znajdź w sklepie produkty spożywcze wytworzone przy udziale mikroorganizmów. Wynotuj ich nazwy oraz nazwy drobnoustrojów użytych do produkcji tych artykułów.

iYI1OGQjVt_d5e567

Słowniczek

antybiotyki antybiotyki substancje powodujące zniszczenie lub uszkodzenie komórek bakterii

biotechnologia biotechnologia interdyscyplinarna dziedzina nauki zajmująca się badaniem procesów zachodzących przy udziale mikroorganizmów, wirusów i składników komórek oraz wykorzystywaniem tych procesów do produkcji określonych substancji w przemyśle i medycynie

broń biologiczna broń biologiczna broń masowego rażenia, którą stanowią niebezpieczne dla człowieka mikroorganizmy (np. wirusy, bakterie)

Aleksander Fleming RSNnIP2unlPe4 1 Ilustracja przedstawia starszego mężczyznę w okularach o miłym uśmiechu. Źródło: Andre Engels (http://commons.wikimedia.org), edycja: Krzysztof Jaworski, licencja: CC0. Aleksander Fleming 6.08.1881–11.03.1955 Był szkockim lekarzem i mikrobiologiem. W roku 1945 został uhonorowany nagrodą Nobla za odkrycie antybiotyku penicyliny.

kiszenie kiszenie metoda konserwacji żywności wykorzystująca bakterie fermentacji mlekowej rozkładające cukry proste do kwasu mlekowego

penicylina penicylina naturalny antybiotyk wyizolowany z grzyba Penicillium przez Aleksandra Fleminga

probiotyki probiotyki żywe mikroorganizmy, które po spożyciu wykazują korzystne działanie w organizmie człowieka

sterylizacja sterylizacja w mikrobiologii proces mechaniczny, chemiczny lub fizyczny prowadzący do wyeliminowania drobnoustrojów wraz z ich formami przetrwalnikowymi

iYI1OGQjVt_d5e755

Zadania

Ćwiczenie 1 RErNrV7Y9IEbI 1 zadanie interaktywne zadanie interaktywne Oceń poprawność zdań i zaznacz odpowiedź Prawda lub Fałsz. Prawda Fałsz Zielona biotechnologia zajmuje się wykorzystaniem mikroorganizmów w przemyśle. □ □ Zastosowaniem biotechnologii w rolnictwie zajmuje się dział zielonej biotechnologii. □ □ Czerwona biotechnologia wykorzystuje mikroorganizmy do produkcji leków. □ □ Przypisanie kolorów działom biotechnologii zawdzięczamy Stanom Zjednoczonym. □ □ Źródło: Zuzanna Kaźmierczak, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 2 R1a2keEA5mMfe 1 zadanie interaktywne zadanie interaktywne Połącz w pary procesy technologiczne i używane w nich mikroorganizmy. wytwarzanie probiotyków, fermentacja piwa, produkcja antybiotyków, produkcja broni biologicznej bakterie fermentacji mlekowej pędzlak wirus ospy prawdziwej drożdże Źródło: Zuzanna Kaźmierczak, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 3 RWYQ6IwdLYvUq 1 zadanie interaktywne zadanie interaktywne Oceń poprawność zdań i zaznacz odpowiedź Prawda lub Fałsz. Prawda Fałsz Mikroorganizmy były wykorzystywane do produkcji żywności już 6 000 lat p.n.e. □ □ Zarówno bakterie, jak i wirusy mogą służyć jako broń biologiczna. □ □ Probiotyki to substancje chemiczne stosowane w medycynie. □ □ Pierwszy naturalny antybiotyk został odkryty w XIX wieku. □ □ Źródło: Zuzanna Kaźmierczak, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 4 RyrKeqBakPlqz 1 zadanie interaktywne zadanie interaktywne Oceń poprawność zdań i zaznacz odpowiedź Prawda lub Fałsz. Prawda Fałsz Kwas mlekowy ma właściwości konserwujące, ponieważ podwyższa pH środowiska. □ □ Na wielu owocach spotykamy drożdże występujące naturalnie. □ □ Brzeczka piwna zawiera enzymy. □ □ Drożdże piwne produkują alkohol i dwutlenek węgla. □ □ Źródło: Zuzanna Kaźmierczak, licencja: CC BY 3.0.

Biotechnologia – Wikipedia, wolna encyklopedia

Cząsteczka insuliny

Biotechnologia Rozmowa z Żanetą Matuszek. Podkast z serii Nauka XXI wieku Problem z odtwarzaniem tego pliku? Zobacz strony pomocy.

Biotechnologia – interdyscyplinarna dziedzina nauki, wykorzystująca procesy biologiczne na skalę przemysłową.

Konwencja o różnorodności biologicznej ONZ podaje jedną z najszerszych definicji:

Biotechnologia to używanie układów biologicznych, organizmów żywych lub ich składników w celu wytwarzania lub modyfikowania produktów lub procesów w określonym zastosowaniu.

Metody z zakresu biotechnologii są wykorzystywane od tysięcy lat. Przykładowo produkcja piwa jest procesem biotechnologicznym, w którym wykorzystuje się fermentację cukrów prostych przez drożdże. W wyniku niedostatecznej ilości tlenu utlenianie jest niezupełne i następuje fermentacja. Innym przykładem jest produkcja przetworów mlecznych[1].

Zdolność części bakterii do akumulacji w swoich komórkach niektórych metali wykorzystywana jest w górnictwie do bioługowania[2]. Biotechnologia znajduje także zastosowanie w recyklingu i oczyszczaniu środowiska z zanieczyszczeń (bioremediacja)[3] oraz produkcji broni biologicznej[4]. Produktami biotechnologii używanymi w genetyce i medycynie są także chipy DNA i wektory dla znaczników promieniotwórczych używanych w medycynie nuklearnej.

Nowoczesna biotechnologia jest często związana z użyciem genetycznie zmodyfikowanych organizmów (GMO), na przykład pałeczki okrężnicy albo drożdży do produkcji insuliny lub antybiotyków. Genetycznie zmienione komórki ssaków, wśród nich komórki jajnikowe chomika chińskiego (CHO, od ang. Chinese hamster ovary) są stosowane w produkcji lekarstw.

Metody wykorzystywane w biotechnologii pozwalają na uzyskiwanie transgenicznych zwierząt[5] i transgenicznych roślin[6]. Przykładem jest projektowanie roślin mogących rozwijać się w specyficznych warunkach, na przykład przy obecności lub braku pewnych związków chemicznych. Z „zieloną biotechnologią” wiązane są nadzieje, że może ona być bardziej przyjazna środowisku niż rolnictwo wysokotowarowe, między innymi dzięki uprawie zaprojektowanych roślin produkujących pestycydy, co wyeliminuje potrzebę ich zewnętrznego stosowania (kukurydza Bt)[7].

Przykładem zastosowania biotechnologii w przemyśle jest projektowanie organizmów produkujących pożądane związki chemiczne.

– produkcja insuliny i innych leków w formie ludzkiej w E. coli[11] – żywy szczep drożdży piwnych Saccharomyces cerevisiae 1026 modyfikuje mikroflorę w przewodzie pokarmowym krów i koni

Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju przy udziale Unii Europejskiej zaproponowała podział biotechnologii na[12]:

białą – przemysłową wykorzystującą systemy biologiczne w produkcji przemysłowej i ochronie środowiska. Opiera się ona na biokatalizie i bioprocesach.

czerwoną – wykorzystywaną w ochronie zdrowia, w szczególności w zakresie produkcji nowych biofarmaceutyków, rozwoju diagnostyki genetycznej, czy terapii genowej i ksenotransplantologii

zieloną – związaną z rolnictwem i obejmującą metody inżynierii genetycznej w celu doskonalenia produkcji roślinnej i zwierzęcej

niebieską – związaną z szeroko rozumianą problematyką biotechnologii wód, to znaczy jezior, rzek, mórz i oceanów

fioletową – związaną z ustawodawstwem dotyczącym biotechnologii (uwarunkowania prawne i społeczne).

Podziały tradycyjne:

biotechnologia zwierząt

biotechnologia roślin

biotechnologia żywności

oraz

biotechnologia tradycyjna (stosuje naturalne enzymy lub organizmy nie zawierające obcego materiału genetycznego)

biotechnologia nowoczesna (stosuje organizmy, enzymy i białka zmodyfikowane genetycznie)

Zobacz też [ edytuj | edytuj kod ]

키워드에 대한 정보 biotechnologia tradycyjna biotechnologia w ochronie środowiska odpowiedzi

다음은 Bing에서 biotechnologia tradycyjna biotechnologia w ochronie środowiska odpowiedzi 주제에 대한 검색 결과입니다. 필요한 경우 더 읽을 수 있습니다.

이 기사는 인터넷의 다양한 출처에서 편집되었습니다. 이 기사가 유용했기를 바랍니다. 이 기사가 유용하다고 생각되면 공유하십시오. 매우 감사합니다!

사람들이 주제에 대해 자주 검색하는 키워드 Biotechnologia Warszawa Hantpol Sp.J. Biotechnologia I Ochrona Srodowiska

biotechnologia
ochrona srodowiska
segregacja smieci
ekologia
oczyszczanie
Hantpol Sp J Biotechnol
Warszawa

Biotechnologia #Warszawa #Hantpol #Sp.J. #Biotechnologia #I #Ochrona #Srodowiska

YouTube에서 biotechnologia tradycyjna biotechnologia w ochronie środowiska odpowiedzi 주제의 다른 동영상 보기

주제에 대한 기사를 시청해 주셔서 감사합니다 Biotechnologia Warszawa Hantpol Sp.J. Biotechnologia I Ochrona Srodowiska | biotechnologia tradycyjna biotechnologia w ochronie środowiska odpowiedzi, 이 기사가 유용하다고 생각되면 공유하십시오, 매우 감사합니다.

biotechnologia tradycyjna biotechnologia w ochronie środowiska odpowiedzi 주제에 대한 동영상 보기

d여기에서 Biotechnologia Warszawa Hantpol Sp.J. Biotechnologia I Ochrona Srodowiska – biotechnologia tradycyjna biotechnologia w ochronie środowiska odpowiedzi 주제에 대한 세부정보를 참조하세요

biotechnologia tradycyjna biotechnologia w ochronie środowiska odpowiedzi 주제에 대한 자세한 내용은 여기를 참조하세요.

Biotechnologia w ochronie środowiska

Temat 2: Biotechnologia w ochronie środowiska.

Metody biotechnologiczne w ochronie środowiska

Biotechnologia w ochronie środowiska

주제와 관련된 이미지 biotechnologia tradycyjna biotechnologia w ochronie środowiska odpowiedzi

주제에 대한 기사 평가 biotechnologia tradycyjna biotechnologia w ochronie środowiska odpowiedzi

Jak biotechnologia tradycyjna przyczynia się do ochrony środowiska?

Co to jest biotechnologia tradycyjna?

Co to jest biotechnologia tradycyjną i nowoczesną?

Jakie są rodzaje biotechnologii?

W jaki sposób biotechnologia może się przyczynić do zmniejszenia stopnia zanieczyszczenia środowiska torebkami foliowymi?

Jakie zagrozenia niesie czarna biotechnologia?

Czym różni się biotechnologia tradycyjna od biotechnologii molekularnej?

Gdzie wykorzystujemy metody biotechnologii tradycyjnej?

Gdzie stosuje się biotechnologia nowoczesna?

Co oznacza pojęcie biotechnologia?

Czego dotyczy Biotechnologia zielona?

Ile zarabia biotechnolog?

Czym zajmuje się biotechnologia biała?

Co jest potrzebne na biotechnologie?

Dlaczego torebki foliowe są zagrożeniem dla środowiska?

Co to jest biotechnologia czerwona?

Co się robi po biotechnologii?

Biotechnologia w ochronie środowiska

nauka o życiu: Biotechnologia. Temat 2: Biotechnologia w ochronie środowiska

Metody biotechnologiczne w ochronie środowiska

Biotechnologia w ochronie środowiska

BIOTECHNOLOGIA. Definicja pojęcia

Biotechnologia – historia i współczesność

Biotechnologia – Wikipedia, wolna encyklopedia

키워드에 대한 정보 biotechnologia tradycyjna biotechnologia w ochronie środowiska odpowiedzi

사람들이 주제에 대해 자주 검색하는 키워드 Biotechnologia Warszawa Hantpol Sp.J. Biotechnologia I Ochrona Srodowiska

Leave a Comment Cancel reply